Урок по географии на тему: "Саяхатшылар мен зерттеушілер"

Сынып: 6

Күні:

Сабақтың тақырыбы:  §2. . Саяхатшылар мен зерттеушілер

Сабақтың мақсаты:

·        Географиялық білімнің қалыптасу, даму кезеңдерімен таныстыру.

·        Материктер мен мұхиттардың ашылуы мен зерттелуіндегі басты кезеңдермен, Ұлы географиялық ашылулармен, көрнекті зерттеушілердің маңызды саяхаттары мен олардың ғылыми нәтижелерін оқып үйрену.  

·        Саяхатшылардың батыл да табандылығы мысалында оқушыларды отансүйгіштікке, батылдық пен табандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Жарты шарлардың физикалық картасы,  глобус және  атлас.

Сабақ түрі: Аралас сабақ

Сабақ барысында қолданылатын әдістер: топтық, сұрақ-жауап, аналитикалық, әңгімелесу.

Сабақ барысы.

І.Ұйымдастыру кезеңі: Сәлеметсіздер ме оқушылар? Тақырыппен таныстыру.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.
Географиялық диктант
-География нешеге бөлінеді
-физикалық география дегеніміз не?
-Жер туралы қандай мәліметтер болған?

ІІІ.Жаңа сабақты игеру:

1.Ежелгі дүние халықтары Жер туралы не білген?

Жер туралы мәліметтер адамзат тарихының барлық кезеңінде карта жасау және сипаттап жазу түрінде жинақталып отырды. Ежелгі мәдениет орталықтары – Қытай, Үндістан, Персия (Иран), Мысыр.

2.Орта ғасырлардағы географиялық түсініктер. «Ұлы географиялық ашулар». ХҮ-ХҮІІ ғасырлар аралығы тарихқа «Ұлы географиялық ашулар» кезеңі деген атпен таныс. Мартин Бехаймның глобусы. Х.Колумбтың Американы ашуы.

3.Ф.Магелланның дүние жүзін айналып шығу саяхаты.

1519-1522 жж Испаниядан шыққан Фернан Магеллан экспедициясы тұңғыш рет дүние жүзін айналып шығып, Жердің шар тәріздес екендігін дәлелдеді.

4.Материктердің ішкі бөліктерін зерттеу. Ш.Уәлиханов.

5. Жаңа заманғы географиялық зерттеулер. Ғарышты игерудің басталуы.

Антактиданың зерттелуі. Соңғы жылдардағы географиялық зерттеулер.
Оқушыларды 3топқа бөлу
1-топ: Ежелгі дүние халықтары
2-топ Орта ғасырдағы географиялық түсініктер. Дарынды балаға Ф. Магелланды беру. Ш.Уалиханов жөніндегі докладты оқыту
3-топ: Жаңа заманғы географиялық ашылулар

Сыныппен жұмыс.

Кескін картаға ғалым-зерттеушілердің жүзіп өту маршруттарын түсіру.

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.

А)Қандай материк ең соңғы болып ашылды?

Ә)Қандай ғалым алғаш рет жер шарын айналып шықты?

Б)»Ұлы географиялық ашылулар» заманы қай ғасырларға келеді?

В)Х.Колумб саяхатының географиялық маңызы неде?

Г)Ш.Уәлиханов Географиялық зерттеулерге қандай үлес қосты.

Ү. Бағалау. Белсенді оқушыларды бағалау.

ҮІ. Үй тапсырмасы:

§2. Жер туралы мәліметтер қалай жинақталады.

 Ф. Магеллан жөнінде мәлімет алып келу

• 1 слайд

  Тақырыбы: Кіріспе.
  Физикалық география нені оқытады?.
  Жер туралы географиялық білімнің дамуы
  
  
  

• 2 слайд

  Мақсаты:
  Оқушыларға география ғылымы жайлы білім беру. География ғылымының бөлімдері. Жер туралы географиялық білімдердің дамуына шолу жасау, зерттеу тарихына анықтама беру
  Оқушылардың өз ойын айта білу, өз бетімен жұмыс жасау іс әрекеттерін қалыптастыру.
  Оқушылардың сабақта отыру мәнерін, тыңдай білу қасиетін арттыру
  

• 3 слайд

  !!!Қазір оқулықпен жұмыс жасаймыз. Ол үшін кітапты ашып, бірінші абзацты оқимыз
  
  
  География сөзі қандай елден щыққан. (ол елді картадан көрсет)
  Ол нен деген мағынаны білдіреді
  

• 4 слайд

  
  География
   
  Физикалық география Экономикалық география
  Табиғат денелері мен Өнеркәсіп, пен ауыл
  құбылыстарының Жер шаруашылық , тұрмыс,
  бетіне таралу заңдылық көліктің халықтардың
  тарын және олардың се орналасу заңдылықтарын
  бептерін зерттейді. зерттейді
  
  

• 5 слайд

  Физикалық география
  аймақтық физикалық география
  Жер беті табиғатының жеке бөліктеріне (материктерге, елдерге) сипаттама береді.
  
  Жалпы физикалық география
  Жер беті табиғатының бүкіл жер шарына тән жалпы ерекшеліктерін зерттеумен айналысады
  

• 6 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  !!!География терминін ғылымға енгізген б.з.б ІІІ ғасырда грек ғалымы ЭРОТОСФЕН,
  
  
  
  
  Ең алғашқы картаны да жасаған ЭРОТОСФЕН. Сондықтан Эротосфен географияның атасы болып табылады.
  
  

• 7 слайд

  ?Оқушылар сендер қалай ойлайсыңдар жер қандай пішінді иемденеді?
  Ең бірінші адамдар оны бір нәрсемен тіреліп тұрған жалпақ зат деп ойлаған. Әр елде әр түрлі ойлар болған.
  мысалы:
  Қытай,
  Үндістан,
  Парсы,
  Мысыр елдері
  

• 8 слайд

  Орыстар жерді былай елестеткен
  

• 9 слайд

  Ежелгі Үндістердің елесі
  

• 10 слайд

  Ежелгі Гректердің елесі
  

• 11 слайд

  Ежелгі Вавилондықтардың жер туралы түсінігі
  

• 12 слайд

  
  
  !!!Ежелгі грек географтары тұңғыш рет дүние бөліктері туралы ұғым енгізіп, ең алғаш рет ЕУРОПА мен АЗИЯ дүние бөліктерін ажыратқан.
  
  ХVғасырда неміс картографы МАРТИН БЕХАЙМ тұңғыш рет глобус жасады. Ол глобуста Еуропа, Азия, Африка бейнеленді де, Америка туралы түсінік мүлдем болған жоқ
  Ең алғаш жер шар тәрізді екенін Пифагор айтты, Аристотель дәлелдеуге тырысты, іс жүзінде дәлелдеген ФЕРНАН МАГЕЛЛАН.
  
  

• 13 слайд

  
  XV-XVII ғасыр «Ұлы географиялық ашылулар заманы»
  
  Христофор Колумб
  Фернан Магеллан
  
  
  

• 14 слайд

  1492жыл. Х . Колумб
  1492жылы Х . Колумбтың үш кемесі Испаниядан шығып, Атлант мұхитына бет алды. Олар тіке жүрсе, пілі, алтыны көп Үндістанға жетемін деп ойлады. Сөйтіп Оңтүстік Америкаға келді. Алайда ол өле өлгенше ол жерді Үндістан деп өтті. Өзінің төрт рет жасаған саяхатында ол көптеген аралдарды ашты, халқын үндістер деп атап кетті.
   
  
  

• 15 слайд

  Фернан Магеллан (1470 - 1522)туып қайтыс болған
  португалдық жүзуші .
  Саяхаты 1519-1522жылдарды қамтиды
  
  Фернан Магеллан экспедициясы 5 кеме, 265 адамнан тұрды. Олар Х. Колумб
  жолымен жүріп, Оңтүстік Америка Үндістан емес екенін айтты. Материктің
  оңтүстігінде бұғаз тауып, оны Магеллан деп атады да, Тынық мұхитқа
  жол тауып шықты.
  
  

• 16 слайд

  Магелланның флотилиит кемелері
  С ГРАВЮРЫ НАЧАЛА XVII в.
  

• 17 слайд

  Жер шарын айналу кезіндегі сурет
  Рисунок XVI в.
  

• 18 слайд

  Магелланның экспедициялық жолы
  

• 19 слайд

  «VICTORIA» кемесі
  

• 20 слайд

  Маршруты
  

• 21 слайд

• 22 слайд

  Фернан Магеллан
  саяхатының маңызы :
  Жердің шар тәрізді екенін дәлелдеді
  Тынық мұхиты ашылды
  Дүниежүзілік мұхиттардың
  біртұтастығы дәлелденді
  

• 23 слайд

  ХІХ ғасырда барлық материктер мен мұхиттар зерттеліп болды.
  Ең соңғы ашылған материк: ХХ ғасырдың екінші
  жартысындағы Антарктида материгі.
  

• 24 слайд

  Меңгергендерін тексеру:
  География сөзі қай елден шыққан
  Ол қандай мағынаны білдіреді
  Географияның салалары қандай
  Географияның негізін қалаған кім
  Жер туралы мәліметтер қандай мемлекеттерде дамыды
  Он бес, Он жетінші ғасырлар қалай аталады
  Тұңғыш глобусты жасаған кім
  Х. Колумбтың саяхаты жөнінен не білесіңдер, жылдарын ата
  Фернан Магелланнан ше, жылдарын ата
  Жер қандай
  

• 25 слайд

  Фернан Магелланның маршрутын сал
  

• 26 слайд

  
  
  
  
  Үй жұмысы:
  § 1.2 Шоқан Уалиханов туралы хабарлама даярлау (зерттеулері жөнінде)
   
  
  

Географиялық диктант.

1)    ............................табиғат денелері мен құбылыстарының Жер бетінде таралу заңдылықтарын және олардың себептерін зерттейтін ғылым саласы (Физикалық география).

2)    География ғылымы .............................бір саласы болып табылады (жаратылыстану ғылымдарының).

3)    География ғылымы ...... ғылым салаларына бөлінеді (2).