Урок по казахской литературе на тему "Қайран,Қарасазым-ай!"

• 1 слайд

  
  
  
  Ақынмын деп мен қалай айта аламын
  Халқымның өзі айтқанын қайталадым
  Күпі киген қазақтың қара
  өлеңін
  Шекпен жауып өзіне
  қайтарамын
  (М.Мақатаев)
  

• 2 слайд

  Зертте мені
  Мен жырлаймын, сырласамын
  Сыры бір замандаспен мұңдасамын
  Көгендеп жыр қосағын, келмейді жыр жасағым тіпті де мен емес-ті мен дегенім......
  Өзгенің жаны-сырын ұғу үшін
  өзімді зерттегенді жөн көремін
  Үй тапсырмасын тексеру
  

• 3 слайд

  Мұқағали Мақатаев (1931 -1946 ж.ж) Алматы облысы Райымбек ауданы Қарасаз ауылында дүниеге келген. Шын аты Мұқаметқали екен, аты пайғамбардың есіміне ұқсап кеткен соң, кейін ақын өз атын Мұқағали деп өзгертіп алады.Әкесінің аты Сүлеймен, анасының аты Нағима. Жанұяда Мұқағали, Қалимахан, Қалибек, Тоқтарбай, Көрпеш есімді балалары болған. Мұқағали баста-уыш класты Қарасаз өңіріндегі шағын ауылдарда оқып, орта мектепті Нарынқолдағы интернаттан бітіріп шыққан.
  
  

• 4 слайд

  Қайран,Қарасазым-ай !
  

• 5 слайд

  Қарасаз, қара шалғын, өлеңде өстім,
  Жыр жазсам, оған жұртым елеңдестім,
  Өлсе, өлер Мұқағали Мақатаев,
  Өлтіре алмас, алайда оны ешкім.
  
  

• 6 слайд

  
  
  Сабағымыздың эпиграфы:
  
  Біліп қана қою − аз. Сол білгеніңді істе қолдана білуің керек, ниеттену ғана аз, сол ниетіңді іске асыру керек.
  

• 7 слайд

  
  Қайран, Қарасазым−ай!
  
  Тамаша еді жазғы орман:
  Құстар сайрап, мәз болған.
  Көлшіктерде, суларда,
  Үйрек ұшып, қаз қонған,
  
  Шыбын−шіркей қағама,
  Шоршып судан ақ шабақ?!
  Таз тырна отыр жағада,
  Сыңар аяқ, ақ қабақ.
  
  Елік ертіп лағын,
  Еңкейеді суатқа,
  Елеңдетіп құлағын,
  Тыншымайды бірақта.
  
  
  
  
  
  
  Көкқұтандар көлбеңдеп,
  Көтеріле алмайды.
  Жалғыз−жалғыз ербеңдеп,
  Көк қояндар заулайды.
  
  Мұздай суын атқылап,
  Ақ бастаулар қайнаған,
  Тана −торпақ шапқылап,
  Оқыралап ойнаған.
  
  Тамаша еді жазғы орман:
  Тамашалап, мәз болғам,
  Қайран, Қарасазым−ай!
  Үйрек ұшып, қаз қонған.
  
  
  
  

• 8 слайд

• 9 слайд

  Бердібек Соқпақбаев
  Алтынбек Сәрсенбаев
  Сағат Әшімбаев
  Заманбек Нұрқаділов
  Нұрғали Нүсіпжанов
  

• 10 слайд

• 11 слайд

• 12 слайд

  Ақынның қыздары
  Шолпан Мақатаева
  Алмагүл Мақатаева
  

• 13 слайд

  Ақынның ұлы және келіні
  Жұлдыз Мақатаев
  Бақытгүл Қыдырбайқызы
  

• 14 слайд

  М.Мақатаев
  шығармашылығы
  Поэзия
  Прозасы
  Өлеңдер жинағы
  Поэмалары
  «Армысыздар достар»
  «Қарлығашым келдің бе?»
  «Мавр»
  «Дариға жүрек»
  «Өмір-дастан»
  «Ақ қайың»
  «Ару ана»
  «Мұзбалақ»
  «Аққулар ұйықтағанда»
  «Райымбек,
  Райымбек»
  «Қош, махаббат»
  

• 15 слайд

  Сабақты бекіту.
  
  Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау.
  Тамаша еді жазғы орман:
  Құстар сайрап, мәз болған.
  Көлшіктерде, суларда,
  Үйрек ұшып, қаз қонған
  
  Шыбын−шіркей қаға ма,
  Шоршып судан ақ шабақ?!
  Таз тырна отыр жағада,
  Сыңар аяқ, ақ қабақ.
  
  Мұздай суын атқылап,
  Ақ бастаулар қайнаған,
  Тана −торпақ шапқылап,
  Оқыралап ойнаған.
  
  Авторы:
  Тақырыбы:
  Жанр түрі:
  Идеясы:
  Шумақ:
  Тармақ:
  Бунақ:
  Буын саны:
  Ұйқас түрі:
  Көркемдік ерекшелігі:
  а) эпитет; ә) теңеу;
  б) риторикалық сұрау;
  в) түсіндірме сөздік
  

• 16 слайд

  Сабақты қорытындылау
  «Табиғат! Жанымды алсаң, алшы менің. Бір түйір жерге түскен тамшың едім. Мұқағали жоғалса қайтер дейсің, Артымда қалсын жерім, қалсын елім!»
  
  
  

• 17 слайд

  Үйге тапсырма:
  «Мұқағали − ғасыр ақыны!» шығарма жазу.
  

• 18 слайд

  Назарларыңызға рахмет !