Урок 2 "Тывызыктар "

2  кичээл                                                                                                                                                                               Эрттирген хуну_______

Тема:    Тывызыктар

Сорулгазы: улустун аас чогаалынын дугайында билиин быжыглап тывызык деп чул дээрзин ооредир; оларны  дамчыштыр уругларны шын аянныг, медерелдиг номчуурунга ооренир, чараш аажы-чанга кижизидер, билиндирер. Кичээнгейин сайзырадыр, анализин кылып, деннеп, туннеп билиринге ооренир. Өѳреникчи кижинин чурумун сагып билиринге ѳѳредип кижизидер, ( бодун шын алдынып, кичээнгейлиг, бодунга бузурээр, куш-ажылчы, харысаалгалыг болурунга ооренир).

Планнаан туннелдер: улустун аас чогаалын дамчыштыр бойдуска камныг; аянныг, дурген болгаш номчаан чуулунун  утказын билир кылдыр номчуп ооренир.

УУД:

 Л:

ü  оореникчи кижинин ролюн хулээп билир, ооредилге херек деп чувени билиндирер;

ü  биче-сеткилдиг, бойдуска камныг, хумагалыг болурунга ооренир;

ü  эштери-биле дугуржуп, тургустунган шаптараазыннардан шын харыыны тып ооренир;

ü  ооредилгеже болгаш школаже сонуургалын бедидер;

ü   ооренип турар билиинче сонуургалын угландырып ооренир.

Р:

ü   кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билир ;

ü   башкынын айыткан кылдыныынын утказын билип ооренир;

П:

ü  номда бердинген айтырыгларнын утказын билип ооренир;

ü  салган айтырыгнын утказын билип, анаа харыылап билиринге ооренир;

ü  сос слогтан, слог уннерден тургустунар деп билир;

ü   чувелерни деннеп, ооренгени-биле билиин болуктеп билир;

ü  чуге ындыг болурун билир;

ü  хевиринин аайы-биле ангылап болгаш туннеп ооренир.

  К:

ü   болук болгаш эжеш ажылдарга киржир;

ü  оске кижилернин узел-бодалын дыннап билир;

ü  аразынга дугуржуп, чангыс туннелге кээрин билиндирер;

ü  бот-боттарынын аразынга найыралдыг, чангыс саналга келиринге ооренир:

ü   улустар-биле чугаалажып, эш-оорунун болгаш башкызынын чугаазын узе кирбейн дыннап билир, айтырыглар салып ѳѳренир.

Предметтиг:

ü    Аас чогаал, тывызык  деп чул дээрзин билиндирер ;

ü  Домак биле состерни ылгап билир.

Ажыглаар херекселдери:   болук-биле ажылдаар.

Башкынын кылдыныы	Ѳѳреникчилернин кылдыныы	УУД
1.Организастыг кезээ  (2мин)  Кичээлге уругларнын белеткелин хынаар.	Кичээлге белеткелин хынаар, бижип тура шын олурарынын негелдезин катаптаар.	Р: кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билир;Л: бодун шын алдынып билир
2.   Билиглерни билири 1. Бажынга онаалга хыналдазы	Оореникчилер айтырыгларга харыылаар. Уруглар номчаан йорээлинин утказын чугаалаар.	Р: кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билирП: бот-боттарынын аразынга найыралдыг, чангыс саналга келиринге ооренир:К: улустун салган унелелин хулээп билир;П:  чогаалдын жанрын ылгап ооренир
3.Кичээлдин темазын болгаш сорулгазын дамчыдар.  Тема. Улустун аас чогаалы «Тывызыктар»  -Бо кичээлге чунун дугайында ооренир –дир бис?	Номчуур, утказын чугаалап ооренир.	Р: кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билир П:салган айтырыгнын утказын билип, анаа харыылап билиринге ооренир;
4. Чугааны номчуур Словарьлыг ажыл. Тывызыктарнын тургузуунун хевирлери-биле таныштырар	Уруглар кичээнгейлиг эдерти коруп олургаш, дыннаар.	Предметтиг: созуглелди шын дыннап билиринге ооренир П:чуге ындыг деп чувени билир Р:кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билир
5.Практиктиг ажыл. Онаалгалар – биле ажыл	Уруглар айтырыгларга харыылаар, номдан харыыларын тып ооренир.	Р: кичээлдин кезектеринин аайы-биле сорулгазын хулээп, ажылдап билир. Дыннадыглыг: кезектерден тургустунган состерни  шын тургузуп, номдан билигни ап база сайгарып билир.  Предметтиг:  домак болгаш состерни ылгап, самбырадан чувени шын дужуруп бижиир.
6.  Бот ажыл. Номчудар.	Уруглар боттары номчуур.	Предметтиг: Шын, аянныг, медерелдиг номчуур; Р:дурум-биле ажылдап, дурум езугаар кылып ооренир; П:ажылын туннеп билир;
7. Тывызыктажыр	Ажылын хынаар, домейлээр	К:эжеш ажылдап билир; кылган ажылынга демдек салып билир,  салган айтырыгларга харыылап билир.
8.Сула шимчээшкин	Сула шимчээшкинни кылыр	Л: ооредилгеже болгаш школаже сонуургалын бедидер
9. Болуктер-биле  ажыл. Ном-биле ажыл. Кыдыраашка ажыл - Арынны ажыдынар.	Бир кижи эгелеп алыга артканнары уламчылаар.	Р:чазыгны эдип, кылган ажылдарны туннеп ооренир; П:номда схемалар, демдектер –биле ажылдап ооренир; К: чангыс туннелге келиринге ооренир; Предметтиг :тывызыкты аянныг, медерелдиг номчуурунга чанчыгар
10.  Сонуургактарга	Библиотека дээрге грек сос
10. Туннел. 1.Кичээлге чуну ооренип алдывыс? 2.Оореникчилернин билиин унелээр. - Кым богун эки ажылдады? Кым бодунун харыызы-биле бисти кайгатты? Чуу деп бодап тур силер? -Кым кылган ажылынга таарзынып тур? Кандыг даалгалар силерге солун болду?	Уруглар кичээлдин туннелин чугаалап, кичээл сорулгазын чедип алган бе, каяа бергедежип турганын айтырар Богун кичээлге мен: - ооренип алдым - солун болду - берге болду Мен бодаарымга… Мен билип алдым…	Р:башкызы болгаш эштери –биле ажылынга унелел бээринге ооренир,  К: кижи бурузунун саналы ангы деп чувени ооренир;