Уроки по химии на тему "металдар"

10  сынып
Мұғалім		Мамашева Күнарай Аманғалиқызы Атырау облысы Қызылқоға ауданы Қарабау селосы Қарабау орта мектебінің жоғары санатты химия пәні мұғалімі
Сабақтың  тақырыбы	Металдардың химиялық қасиеттері. Металдардың электрохимиялық кернеу қатары. Металдардың тіршіліктегі  маңызы
Сабақтың  идеясы	«Адамдар металдарсыз өмір  сүре  алмайды. Металдар  болмаса  адамдар  аңдар сияқты  аянышты  өмір сүрер еді «. Георгий  Агрикола
Сабақтың  мақсаты	•         Білімділік: а)  Периодтық жүйедегі орны бойынша металдардың құрылысы, химиялық қасиеттерін түсіндіру қасиеттері, металдардың стандартты электродтықпотенциалдар қатары түсінігімен байланыстыра отырып тақырып туралы білімдерін жүйелеу, білімге құштарлығын, дүниетанымдық көзқарасын арттыру. •         ә)   Оқушыларды   химиялық  формулаларды  дұрыс жаза   білуге, формулалар арқылы  есептер шығара білуге , теориялық  білімдерін  жүйелей  білуге  үйрету •           •         Дамытушылық: Оқушылардың өз бетімен, ұжыммен жұмыс істеу біліктіліктерін дамыту, есте сақтау қабілетін, ой – өрісін дамыту, өмірдегі көрген деректерді пайдалана білуіне және шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыландыру. •         Тәрбиелік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, төзімділікке, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Оқу  нәтижелері	-оқушыларға  металдардың  түрлері, қасиеттері, металдардың  бір- бірінен айырмашылығын,  адам  өміріндегі  маңызын біледі. -металдардың стандартты электродтықпотенциалдар қатары түсінігімен байланыстыра отырып тақырып туралы білімдерін молайтады
Сабақ түрі	Аралас сабақ
Сабақ әдісі	топпен  жұмыс,  сұрақ-жауап, есептер  шығару, кубизм  әдісі,
Көрнекілігі	интерактивті  тақтада  слайдтар, периодтық жүйе, Ерігіштік  кестесі, электронды  оқулық
Модульдер	АКТ, СТО, бағалау, диалог,  көшбасшылық,  дарындылық,  жас ерекшелік
Сабақ кезеңдері	Мұғалімнің  іс – әрекеті		Оқушының  іс- әрекеті
Ұйымдастыру 1 минут	Оқушылармен  амандасу; сыныпты түгендеу, сыныпты  түрлі- түсті жалаушалар  арқылы  топтарға бөлу.		Мұғаліммен амандасады Топ  ережесі: Ойды қайталамау; Сөзді бөлмеу; Топта бір- бірін тыңдау, сыйлау
Үй тапсырмасы «Алғырлық» 5инут	Металдардың физикалық қасиеттері  бойынша  сүрақтар қою  1. металдардың  түсі 2. Жылуды және электр тогын жақсы өткізуі 3. Жылтырлығы 4. Созылғыштығы 5.  Қаттылығы 6. Тығыздығы 7. Балқу температуралары		1.Үй тапсырмасы  бойынша сұрақтарға  жауап береді
Негізгі  бөлім «Білгірлік» 12 минут «Тапқырлық» 5минут «Ойшылдық» 9         минут Сабақты  бекіту «Білімділік» 7 минут «Дарындылық» 5 минут Қорытынды : 2 минут Бағалау 2 минут Үй  тапсырмасы 1 минут	Li K Rb  Cs  Ba  Ca Na  Mg  Al Mn  Cr  Zn Fe Cd  Co  Ni Sn  Pb (Н)Cu  Ag  Hg  Pt  Қышқылдан сутегін ығыстыратын металдар                  Li K Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb (H) Қышқылдан сутегін ығыстырмайтын металдар                           Cu Hg Ag Pt Au  Ең белсенді металдар Li K Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb    Белсенділігі өте төмен металдар Cu Hg Ag Pt Au  Орыс ғалымы                             Н.Н. Бекетов Қазан университетінде білім алып,Петербург қаласының медицина саласында жұмыс істеген. Дарынды ғалым небәрі 32 жасында химия ғылымдарының профессоры атағын алды.1865 жылы металдар белсенділігінің ығыстырғыш қатарын құрастырды.Оны қазіргі кезде“металдардың кернеу қатары” деп атайды. Бекетов Николай Николай ұлы 13 қаңтар 1827 жылы туылған Мида  - Na K  Mg Гипофизде – Zn  Br Mn  Cr Шашта – Al  As  V Көз  сұйықтығында – Na Көз  торында – Ba Тісте – Ca  P Қалқанша безде – I  Zn Br Жұлын  сұйықтығында – Na Өкпеде – Li  Na Бауырда  -  Li  Se  Mo Zn  Ca  Mg  K  Cu Қан  құрамында – Fe  Na  Li  Ca  K Жүректе -  Ca  K Сүйек  ұлпасында -  Na Ca K  Mg  P Бұлшық етте -  Li  Mg   K Ұйқы  безінде -  Mg Асқорту  тұздарында -  Na Бүйректе -    Li  Se  Mg  K  Mo  Cd  Hg Жыныс  бездерінде – Zn   Br Концептуалды  кесте Таза металдардың  қолданылуы Табиғатта  кездесуі Тірі  организмдегі  ролі Na Ca Al Cu Fe •         № Сипаттама Al Fe Cu Na Ca 1 Металл –автомобиль мен шегенің негізі 2 Тек Павлодарда өндірілетін  металл 3 Иілгіш және электр тоғын жақсы өткізетін металл 4 Тірі организм мен құрылыстың металы 5 Қола мен жездің металы 6 Организмде жетіспегенде қан аздық тудыратын металл 7 Өскеменде өндірілетін металл 8 Бұл металл көп болғанда кейбір элементтердің белсенділігін төмендетеді •       Металдар – күшті тотықсыздандырғыштар, тотығу  дәрежесі  оң. •       Металдардың  кристаллдық  торындағы оң  иондар  мен  бос  электрондар арасында  металдық  байланыс түзіледі. •       Металдар  және  металл  кұймалары  адам  өмірінде  маңызды  роль  атқарады, техникада 40-тан  астам  металл  түрлері, оның  ішінде 5000-нан  астам  металл құймалары  қолданылады. •         Формативті  бағалау Металдардың химиялық қасиеттері. Металдардың электрохимиялық кернеу қатары. Металдардың тіршіліктегі  маңызы		Слайд  көрсетілім  арқылы  танысады: Балқу температуралары жоғары элементтер:           W – 33700C           Re – 31700C       Ta – 30000C          Os – 27000C Балқу температуралары төмен  элементтер:              Ga – 300C         Cs – 280C         Hg – 390C Металдардың химиялық  қасиеттері                                                                   2Mg + O2 =2MgO                     2Li + 2H2O = 2LiOH + H2     2AI + 3S = AI2S3                                                2AI + Fe2O3 = AI2O3 +2Fe        2Na +CI2 = 2NaCI                      Zn + H2SO4 =ZnSO4 + H2                                      3Ca +N2 = Ca3N2                         Fe +CuSO4 =FeSO4 +Cu      4AI +3C =AI4C3                2AI +  6H2O + 6NaOH =Na3[AI(OH)4]+3H2                                   2Na + H2 =2NaH                                                                                                                                                Cu + 4HNO3=Cu(NO3)2+2NO2+2H2O     Ca + 2 H2O = Ca(OH) 2 + H2 Макро- элементтер  K  Ca  Mg  Na  Fe Al Микро- элементтер Zn  Mn  Cu  Cr Ультромикро- элементтер Pb   Au   Hg   Ra «Кім жылдам?» •       Адам  алақанында  тез  балқитын  металл? •       Қанның  құрамына  кіретін  металл? •       Ең  созылғыш  металл? •       Консерві  қалбыры  қандай  металдан  жасалады? •       Ең  қатты  металл? •       Ең  жұмсақ  металдар? •       Ең қиын  балқитын  металл? •       Ең  сұйық  металл? •       Тығыздығы  ең  аз  металл? Ca ---  CaO --- Ca(OH)2------CaCО3 ------Ca(HCО3)2 1.        Массасы  62 г  натрий  оксиді  сумен  әрекеттескенде  сілтінің  қандай  массасы  және  қанша  мөлшері  түзілетінін  есептеңдер. 2.        AI ---Al2O3 --- Al2(SO4)3---   ---AI(OH)3 ------AlCl3 Тығыздығы  ең  көп  металл? 9.       Егер  белгісіз II  валентті  металдың  3,8 грамы  судан  2,1 л (қ.ж.) сутекті  ығыстырып  шығарса,  ол  қай  металл  болғаны?