Внеклассное мероприятие "День языков"

Тілден артық қазына жоқ

(22 қыркүйек – Қазақстан халықтарының тілдері күніне орай өткізілетін кештің сценарийі)

Мақсаты: оқушыларға тіл туралы мағлұмат беріп, ана тілінің адам өміріндегі маңызын түсінуге үйрету; тіл туралы айтылған нақыл сөздер, жазылған өлеңдер арқылы оқушылардың дүниетанымын, ой-өрісін дамыту; туған жеріне құрмет көрсете білуге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: презентация: қазақ және орыс ақындары мен жазушыларының портреттері; олардың тіл туралы айтылған сөздері; Қазақстан Республикасының Конституциясы, Тіл туралы заңның баптары; үнтаспа, домбыра.

Түрі: кеш, әдеби музыкалық монтаж.

Жүргізілу барысы:

1жүргізуші: Қайырлы күн, қымбатты достар, ұстаздар, шеберлер!

2жүргізуші: Добрый день, дорогие друзья!

1жүргізуші: 1998 жылдың 20 қаңтарында Президентіміздің жарлығы бойынша 22 қыркүйек Қазақстан Республикасы халқының Тілдері күні деп жарияланды. Тіл – халықтың жаны, сәні, тұтастай кескін келбеті, болмысы. Сондықтан да сіздерді Қазақстан халқының Тілдері күні мерекесімен құттықтаймыз! Татулықтың талбесігіне айналған мемлекетімізде әрқашан тыныштық болсын! Қазақстан деген ортақ шаңырағымызда бірлігіміздің іргесін бекітіп, ырысымызды арттыра берейік!

2жүргізуші: Дорогие лицеисты! 22 сентября мы отмечаем праздничную дату – День языков народа Республики Казахстан. Он был учрежден согласно Указа Президента РК 20 января 1998 года. Мы от всей души поздравляем вас с Днем языков народа Казахстана! Желаем вам здоровья, счастья, процветания!  

«Жаса, Қазақстан» әні орындалады.

Слайдта М.Жұмабаевтің портреті көрсетіліп, сөздері оқылады:

«Тіл – адам жанының тілмашы. Тіл әрбір адамға осындай қымбат болса, әрине, ұлт үшін де қымбат. Тілсіз ұлт, тілінен айрылған ұлт дүниеде ұлт болып жасай алмақ емес. Ұлттың ұлт болуы үшін бірінші шарт – тілі болу. Бір ұлттың тілінде сол ұлттың сыры, тарихы, тұрмысы, мінезі айнадай көрініп тұрады».

1жүргізуші: Құтты болсын даңқты күнде мерекең,

                      Гүлстаным, байтақ елім, Қазақстан.

2жүргізуші: Статья 4 Закона о языках в РК, принятого в 1997 году, гласит: «Долгом каждого гражданина РК является овладение государственным языком, являющимся важнейшим фактором консолидации народа Казахстана».

«Қазақ тілі туралы ән». Орындайтын Свалханов Р.

Мажитов Т. өзінің тіл туралы шығарған өлеңін оқиды:

Ана тілім – қасиеті асқан үн.

Ана тілім – өлең-жырым, дастаным.

Өзің барда бақыттымын, баймын мен,

Өзің жайлы өлең жаза бастадым.

Ана тілім – қасиетті айбыным.

Ана тілім – бойымдағы байлығым.

Ана тілім, ардақтаймын өзіңді.

Өзіңсің ғой аспандағы ай-күнім.

Ана тілім – арайланған таңымсың,

Ана тілім – айтатұғын әнімсің.

Ана тілім – бақытымсың, барымсың.

Бойымдағы қасиетті арымсың.

Ана тілім – шамшырағым, көзімсің.

Ана тілім – бойымдағы сезімсің.

Қорғанатын қаруым да өзіңсің.

Ана тілін білу деген заңдылық,

Ана тілім – үнім едің жаңғырық.

Ана тілім болмаса егер, ағайын,

Тіл білместен кетер едің қаңғырып.

Елдігім де, бірлігім де өзіңсің,

Ана тілім жасай берсін мәңгілік.

Слайдта А.Куприннің суреті көрсетіліп, сөзі оқылады:

«Русский язык в умелых руках и в опытных устах красив, певуч, выразителен, гибок, послушен, ловок и вместителен».

          1жүргізуші: ҚР Тіл туралы Заңының 5 бабында келесідей жазылған: «Мемлекеттік ұйымдарда және өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады».

2жүргізуші: Русский язык – язык русского народа, средство межнационального общения. Русский язык входит в круг тех языков, которые широко распространены в международном общении.

Я ко всем наукам ключ имею,

Я со всей вселенною знаком,

Это потому, что я владею,

Русским всеохватным языком.

А.Цукановтың орындауында ән.

1жүргізуші: Сахнаға лицей ақындарын шақырамыз. Тіл туралы толғамаған ақын жоқ, сірә. Біз де бүгін сырымызды ортаға салмақпыз.

2жүргізуші. На сцену приглашаем поэтов лицея. Наверное, нет поэтов, которые не думали о судьбе родного языка. Вот и наши лицеисты хотят с вами поделиться своими мыслями о родном языке.

Қанат Жанәділ:

Тіл дегеннің құдіреті соншалық,

Ол – бір таусылмастай сыр сандық.

Егер оған салғырттықпен қарасаң,

Дайын асқа бола бермес тік қасық.

Ана тілім – байлығы мен тірегім,

Лаулап жанған оттай ыстық жүрегім.

Бар бақытым өз тілімнен табылар,

Тіл болмаса, қайтіп өркен жаямын.

О.Пшенянова:

Наш русский язык необычайно богат,

Он ценится как бриллиант в сто карат,

Чтоб общаться легко мы смогли вдвоем,

Множество слов содержится в нем.

Ты помни всегда, знай, что иногда,

Словом можно предать, и купить, и продать.

Мы по жизни храним такие слова:

Родина, верность, свобода и честь.

Когда радость как буря, иль горе как ночь,

Только эти слова всем нам могут помочь.

Потому мы должны свой язык изучать,

Самым лучшим его признавать.

Слайдта Г.Бельгердің суреті көрсетіліп, сөзі оқылады:

«Қазақ тілі – мейілінше бай тіл. Менің ұғым-түйсігімде қазақ тілі қазақтың кеңпейіл, мейірбан, дархан даласы сияқты ғажайып ұшан-теңіз бай, шешен де көсем тіл».

Нетесов П. «Мысли о языке»

Я всех похвал достоин на земле,

Я ведь велик, красив и звучен.

Я странником шагаю по земле,

А изучать меня согласен каждый.

Я столько лет накапливал слова,

Но в сокращеньях много потерял,

Да и сейчас не сможет голова,

Запомнить все, что я веками собирал.

1жүргізуші: Бүгінгі күні ҚР 88 мектепте сабақтар түгелдей өзбек, тәжік, украин, ұйғыр тілдерінде жүргізіледі. 108 мектепте 22 этностың ұлттық тілдері таңдау пәні ретінде оқытылады. 195 арнайы мамандандырылған лингвистикалық орталықтарда 30 этностың тілін оқып-үйренуге жағдай жасалған.

2жүргізуші: Народная мудрость гласит: «Язык – лучший посредник для установления дружбы и согласия». На земле Казахстана дружной семьей живут представители 117 национальностей, а в ВКО – 85 наций и народностей: казахи, русские, украинцы, беларусы, татары, корейцы, евреи, немцы, поляки, армяне и другие. В городе Усть-Каменогорске создана и действует Малая Ассамблея народов Казахстана.

2жүргізуші: В нашем профессиональном лицее обучаются казахи, русские, украинцы, татары, корейцы, немцы.

1жүргізуші: Ендігі кезекті лицейде оқып, білім алып, тату-тәтті өмір сүріп жатқан ұлт өкілдеріне береміз. Олар өздерін таныстыра отырып, өз өнерлерін сіздерге көрсетпек.

          Сахнада Н. Ямщикова: «Мен Ресейден келдім. Қазір қазақ тілін үйреніп жүрмін. Тойға шашу ретінде эвенктер биін билеп беремін».

Полина: «Қайырлы күн, достарым! Помимо казахского языка я изучаю и турецкий язык. (түрік тілінде құттықтау)».

Сахнада ұлттық билер орындалады. Түрлі ұлт өкілдері бір шаңырақ астында жиналады.

1жүргізуші:Бейбіт өмір тілеймін мен халқыма,

                    Туған тілім, шұбарланба, жарқыра!

                    Тарихымда дарындылар көбейсін,

                    Бас иемін ата-баба рухына!

2жүргізуші: Тілім менің – арманым, болашағым,

                      Сені үйреніп, өмірге жол ашамын.

                      Сен анасың – біз сенің ұрпағыңбыз,

                      Кім ұмытар анасын, бала шағын.

1жүргізуші: Тіл мерекесі құтты болсын. Әлем таныған ел болу үшін тіліміздің жұлдызын биіктетейік! Келесі кездескенше!

2жүргізуші: До следующей встречи, друзья!

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

№1 Кәсіптік лицей

«Тілден артық қазына жоқ»

(сыныптан тыс шараның  әдістемелік нұсқасы)

№1 Кәсіптік лицейдің

 қазақ тілі пәнінің оқытушысы

Рустемова Р.С.

Өскемен, 2010