Внеклассное мероприятие по гагаузскому языку.

Dışardan ders:

«Ilkyaz geldi - dünnἅἅ dirildi.»

 Data: 31. 04. 15

 Klas: 1- сi.

Kompetenƫiyalar:      terbietmἅἅ sevgi ana dilinἅ.

Subkompetenƫiyalar: becermἅἅ demekli, seslἅn okumaa şiirleri;

                                      ilerletmἅἅ üürenicilerin söz kultursını;

                                      aςıklamaa aktörluk becermeklerini;

                                     terbietmἅἅ patriotik duygularını;

                                     terbietmἅἅ sevda duuma erinἅ, Vatanına ,ana dilinἅ.

Uroon  tipi: klastan dışarı ders.

Tedariklἅr: proektor, slayd – şou, oyunnar «Giriş» ,                                          «Ϛiςek»,«Böcecik»,türkülἅr,şiirlἅr,dekoraƫiyalar, sergen.

Uroon metodlar: konuşmak  ,aaraştırmak ,demekli annatmak, interaktiv metodu,oyunnar.

 Kullanılan literatura: internet, dergi «Gagauz dili hem literatura»,dergi

 « Güneşςik», « Sabaa yıldızı»

Üüredicinin sözü.	Üürenicinin sözü.	Denemeklἅr.
1Giriş . Ylkyaz – pek yalpak zaman! Ylkyaz – dirilmἅk. Ylkyaz – tabiata Büük sevda gelmἅk.		Prezentaƫiya 1 «ilkyaz geldi»
-Sesleyın bir bilmeyca.      Bütün dünnἅ uyanêr,      Aςan o konak gelἅr      Ϛiidemnἅr günἅ  güler,      Doz dolay da seviner. Yılın ne vakında Bu işlἅr olêr?  -Zaman hayır olsun paalı saygılı musaafirlerimiz! -Hoş geldiniz! -Teklif ederiz sizi bizim yortumuza «ǀlkyaz geldi- dünnἅ dirildi» -ǀlkyaz gözἅl bir zaman. Artık vazgeςti suuk havalar. Geldi güneşli hem sıcak ylkyaz günneri. Eridilἅr artık süt gibi biyaz kaarlar. Yollandı akmaa şen dereciklἅr. Uzak erlerdἅn başladılar gelmἅἅ bizim güneşli tarafımıza türlü kuşςaazlar. Onnarın  gözἅl  türkῢleri kaldırêrlar kefini. Ϛok gözἅl şiirlἅr yazdılar ylkyaz iςin gagauz halkın şairleri. Saygılı dostlar, sergendἅ var ςök kıyat neredἅ yazılı ılkyaz iςin  ama bἅn isterım sizi tanıştırmaa bir eni kiyatlan «Oguz sesi» toplumunun ilk nomeri.2013- cü yılda Gagauz Erindἅ kuruldu eni bir cümnἅ topluluu –Genς gagauz yazıcıların birlii,angısına girerlἅr bizim küülü  yazıcılar: Büük Alla, Kiosἅ Tatyana, Mokanu Elena, Tasmalı Nina, Hergeledji Valeriy, Dragneva Tatyana. Bu kiyattada var şiir ilkyaz iςin «Vatan ilkyazın» Kopuzςu Viktor. İlkyaz geldi vatana, Kuşlar döndü topraana. Tarlaya ςıktı insan- $en, ςemrek hem ςalışkan. Gülümseer güneş yalpak, Taa erken duuêr sabaa. Kloςka tauklar yatêr, Oglannar sevdalanêr. Aaς salêr yapracıını- Yaşamak nışanını. Sarp paskellἅ orucu- Can ödeer  onda borcu Ayoz Bucak tarafı, Renkli ςiςek korafı, Kasnakta kırnak gergef, Kefimἅ verer hep kef. Hederlez-bizim yortu, Ϛimenἅ ςıkêr kuzu Gagauz mecileri Toplêêr bizi bireri. Vatana ilkyaz geldi, Сanım vatanı sevgi. Vatana geldi ilkyaz, Ϛal, türküm, kalemin – yaz. Her yılın ǀlkyaz aςêr eni sayfa tabiatın yaşamasında. Bu zaman güneş sansın uyanêr bir tatlı uykudan,ςekeder şılamaa taa şafklı hem sıcak. Gün-gündἅn o hep taa yukarı kalkêêr o maavi bulutlara, ςekeder yısıtmaa eri.Er ςekeder duymaa kendindἅ kuvet da savaşêr hızlı uyanmaa. Er diriler da ςekeder sevindirmἅἅ bizi kendi ςiςeklerinnἅn. Soluk ta diişer,  dolêr eni kokuylan. En ilkin başlêêrlar aςmaa ςiidemnἅr,sora ergivannar,laalelἅr, taa sora zambaklar,zurnalar.Onnara baktıynan, beki var nicἅ azbucuk unutmaa kendi hergünkü zorlarını hem kahırlarını. Herersi uluyêr, ςalêr, fışırdêêr.Herbir gün getirer naşey sa eni.Ϛekederlἅr ςalmaa kuşςaazlar, kendi türkülerinnan onnar uyandırêrlar hepsini kış  uykusundan. $en ςekederlἅr ςıkmaa er altından böceklἅr hem karımcalar. Saygılı musaafirlἅr, üürenicilἅr şindi biz geterecez aklımıza bir yortuyu,angısının kökleri geler derin evellerdἅn.Süüt pazarına karşı gagauzlar tutarmışlar Ay Lazar gününü.Inanılêr, ani bu gündἅ dünnedἅ  herbir iş diriler. Bu günü,Koladada gibi gezἅrmişlἅr evdἅn- evἅ 5-10 yaşında  kızςaazlar ,lazari türküsü ςalarak hem lazari oyunu oynarak. Bitir cumleyi «Ilkyz geldi.......... Saa olunuz ani geldiniz bizim yortumuza!  Saalık, kısmet, dayanmak, annaşmak, usluluk, hem uzun ömür! Saalıcaklan!	Üürenicilἅr ςıkêrlar.  Tἅ  geldi ylkyaz Bucaa   Etiştik artІk sІcaa Güneşςik  şılêr göktἅ  Kuşlar ςalêr yuvada  Uyanêr hayvan daada   Eşil ςimen büüyer kırda Fidannar yapraklanêr Uşaklar da şen güler Ylkyaz dolaya geldi Herersi ςiςek doldu Hadi ,ςocuklar, Karşlayin bizim Gözἅl ςiςeklerimizi! Ilkyaz geler Herersi eşerer Іnsanın halı pek şen Horozlar öter erken Hepsicii salt kısmet bekleer Іlk sevda duyguları umut verer Kızlar biri birindἅn gözἅl Іlkyazı onnar sevἅr Ko ötsün dolaylar Eşersin baalar Aςsın biyaz ςiidemnἅr Onnar bizἅ şennik getirer! Ko bitmesin bizdἅ zaamet Іlkyazı karşlayın, olsun bereket! $airlἅr yazsınnar peet Versinnἅr bizἅ duygu hem kuvet. Ne olêr dolaylarda? Kaar bozarmış, erimiş Garga gezer tarlada, Іlkyaz bizἅ etişmiş Gün yukardan sırıdêr, Kışı heptἅn taramış Taazἅ soluk sak, ςınnêr, Ylkyaz bizἅ uuramış. Damda kuzucuk otlêêr, Martacık boynusunda Sıcaa dünnἅ seviner- Ilkyaz kapumuzda Otςaaz gülümseer ςayırda, Kuzu erleşmiş ςimendἅ Onnar sıcakta seviner, ǀlkyaz pek aςan gῢlümseer. Göktἅ seviner turnalar, Gelmiş büün Bucaa angılar Alan uşaklar toplanmış Bitmἅz oyun girişmiş $ennik ne kaynêr, kabarêr- ǀlkyaz tἅ bölἅ anılêr Laaleli Bucak Esmἅἅ siirek poyraz artık bu ay da yortarak geldi ǀlkyaz, nicἅ bir tay Hava olmuş yayman,diişer: te – sert,  te – şen, güvercinnἅr ba ςekişer, ba öpüşer Uςan kuşlar eşli- eşli; alay-alay, maalἅ, aul da güneşli; öter dolay Hem sol eli; hem saa eli günün sıcak Sἅn en gözἅlsin-laaleli anım Bucak. Kalkın,kalkın,uşaklar,- Sıyırcıklar geldilἅr! Kanatlarında onnar İlkyazı  getirdilἅr! Seslἅn herersi dolu! Ϛorbacı ςaardı oolu: -Karşıla sἅn kuşları, Gücendimἅ onnarı! Ya sἅn as o evceezi Aacın üüsek dalına, Da onnar sevinmektἅn Sıklık ςalsınnar sana. Ödeksiz ςalgıcılar Her gün seni şennetsin, Da ondan senin ürἅἅn Ϛiςek gibi aςılsın. Sokaklarda bir haber: Sıyırcıklar geldilἅr, Kanatlarında onnar İlkyazı getirdilἅr! Hêy, dostum, yaklaş bana, Durma sἅn yalnız orda, Oynacez biz birerdἅ, $en olsun büün hepsinἅ Elim,elim,ibrişim, Lazari ,   Lazari. Elime bir kuş kondu, Lazari ,   Lazari. Ben o kuşu dala verdim, Lazari ,   Lazari. Dal da bana verdi  emiş, Lazari , Lazari. Ben o emişi ere saςtım, Lazari ,   Lazari.  Er da bana ςimen verdi, Lazari ,   Lazari. Ben o ςimeni koyuna verdim, Lazari ,   Lazari. Koyun bana kuzu verdi, Lazari ,   Lazari. Ben o  kuzuyu beya verdim, Lazari ,   Lazari. Bey da bana katır verdi, Lazari ,   Lazari. Pindim katır beline, Lazari ,   Lazari. Indim urum eline, Lazari ,   Lazari. Urum eli taşlıca, Lazari ,   Lazari. Kızlar kara kaşlıca, Lazari ,   Lazari. Ylkyaz geldi: Gözellik getirdi Sevinmἅk ςeketti, Er uyandı Trakturlar kırlarda sürerlἅr, İnsannar aullarda kazêrlar, Küςüklἅr sokakta oynêêrlar, ihtyarlar patlarda oturêrlar.	Muzıka «Bucak gagauz melodıyası» Ϛıkêrlar kızlar Muzıka «Bucak gagauz melodıyası» Ilkyazın Prezentaƫıya 2 Prezentaƫiya 3 Türkü « Ana tarafım» Prezentaţiya 4 Ϛiςek oyunu Prezentaƫiya 5 Oyun «Böceciklἅr» İnƫenirovka