Внеклассное мероприятие "Природа и мы"

Кластан тыш сара. КВН

Тема:  Тәбиғәт һәм беҙ.

Маҡсат: Балаларҙың тәбиғәт тураһында белемдәрен нығытыу. Уҡыусыларҙың танып-белеү активлығын,логик фекерен,иғтибарын һәм телмәрен үстереү. Балаларҙың тыуған яҡҡа һөйөү,үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһына һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.

Йыһазландырыу: слайдтар,проектор

Уйын барышы

Алып барыусы: Хәйерле көн, хөрмәтле уҡыусылар, ҡунаҡтар.!Бөгөнгө тәбиғәткә арналған ярыш кисәһенә рәхим итегеҙ! Бөгөн һеҙҙең алдығыҙҙа 1-4 класс командалары көс һынашырҙар. Уйын барышын хөкөм итеү өсөн жюри ағзаларын менән таныштырып үтәйек.

Ярышты башлайбыҙ. Әйҙәгеҙ командаларҙы алҡышлап түргә саҡырайыҡ. Һүҙҙе командаларға бирәбеҙ.

1-се  бәйге. Визитка

1 –се команда   Бөркөттәр

2- се команда   Ыласындар

 2 –се бирем. Һәр бер команданан берәр уҡыусы

 шиғырҙы тасуири уҡып күрһәтһен.

Мин – Башҡортостандан.

Һораһалар ситтә, һин ҡайҙан,тип,

Ғорур ғына ҡарап торам да,

Ирәйеп тә, берсә кинәнеп тә,

Башҡортостандан, тим, Уралдан

Күккә ашҡан уның күк тауҙары,

Былбыл ҡунған муйыл , талына.

Алтын, көмөшкә бай, бай нефткә,

Еләк- емеш, ҡымыҙ, балына.

Эйе, тәбиғәт- тиңһеҙ хазина. Ул беҙҙе йылыта, кейендерә, ашата, һоҡландыра, һыйындыра. Электән –элек кешеләр урманда саф һауа һулап, ағастарҙың серләшкәнен тыңлап, рәхәтләнеп ял  иткәндәр, шишмә һыуҙары эсеп көс алғандар. Күрәһегеҙме, тәбиғәтебеҙ ниндәй матур (слайдтар)

Башҡортостанды” Икенсе Швейцария “тип әйтәләр, был юҡҡа түгелдер.

1-сө бирем. Разминка. Уҡыусыларға һорау бирелә, белмәһәләр икенсе команда яуап бирә ала.

1)    Ниндәй хайуандарҙың балалары башҡа хайуандарҙың әсә һөтө менән туҡлана? (ҡуян)

2)    Ниндәй ағастың олоно аҡ төҫтә?

3)    Ниндәй йәнлек  һыуҙа өй эшләй?
 (ҡондоҙ)

4)     Ниндәй ҡош  йомортҡаһын сит ояға һалып китә?
 (кәкүк)

5)    Һәр ҡыш мышы нимә юғалта? (мөгөҙ)

     6)Урман барабансыһы тип ниндәй ҡошҡа әйтәләр? (тумыртҡа)

      7) Әрмәнде ҡыш көнө нимә ашай? (йоҡлай)

     8)Ниндәй йәнлек терпегә оҡшаған? (дикобраз)

     9)Ниндәй үләнде һуҡыр кеше лә таный? (кесерткән)

    10)Ниндәй ағастан шырпы эшләйҙәр? (уҫаҡ)

2-се бирем

Ҡоштар - беҙҙең дуҫтарыбыҙ. Ошо хәрефтәрҙән ҡош исемдәрен төҙөп яҙ (3 мин.)

ҒАЙТУР (турғай)                                                     БРӨӨКТ (бөркөт)

ҒАРҠА (ҡарға)                                                          ҠАҠШО (аҡҡош)

АРОНТ (торна)                                                          КҮККӘ (кәкүк)

3-сө  бәйге “Беҙ һеҙгә, һеҙ беҙгә”- тип атала.

Командалар бер-береһенә 4-шәр һорау бирәләр

1 команда  һорауҙары :

-         Һаулыҡты нығыта, миндек әҙерләйҙәр,һуты,бөрөһө файҙалы (ҡайын)

-         Ниндәй күсмә ҡош оя ҡормай? (кәкүк)

-         Ниндәй йәнлек ҡыш көнө йоҡлай? (айыу, терпе)

-         Урман алдаҡсыһы (төлкө)

2 команда һорауҙары:

-         Беҙҙең яҡтарҙа иң оҙаҡ йәшәгән ағас (имән)

-         Яҙын кешеләр ниндәй ҡоштарға оя әҙерләй? ( сыйырсыҡ)

-         Ниндәй ҡош ғүмер һанай? (кәкүк)

-         Төндә оса торған ҡош (өкө)

4-се бәйге. Капитандар конкурсы.  Тасуирлама буйынса таныу.

(Ҡарабаш турғай)

5-се бәйге. Беҙҙең почтаға хат килгән. Был хаттарҙы кем яҙған, шуны таныр кәрәк.

1)Уф кешеләр мине яратмайҙар.Минең тауышым оҡшамай уларға, етмәһә күҙҙәрем дә насар имеш,бигерәк ҙур.Мине бәлә килтерә тип уйлайҙар. Шулай мы икән? Әгәр ҙә мин булмаһам, ҡайһы берәүҙәр икмәкһеҙ ултырыр ине әле. Яҡшылап уйлағыҙ: мине хөрмәтләргәме, әллә ҡыйырһытырғамы? (өкө, 1000 сысҡанды үлтерә)

2) Үҙем беләм: мин йәмһеҙмен, йәшел төҫтә,шыумалаҡмын. Эргәләрендә булһам, күптәр минән ҡурҡалар, тертелдәйҙәр.Миңә таш бәрәләр, йә аяҡтары менән тибәләр.Ә нимә өсөн? Бөтәһенә лә матур булырға тимәгән бит. Минең файҙам бар. (бер әрмәнде ҙур баҡсаны бөжәк-ҡорттарҙан һаҡлай

Ял минуты.

Беҙҙең Башҡортостанда

ошондай киң йылғалар(ҡулдарҙы йәйергә)

Ошолай бейек тауҙар(ҡулдарҙы күтәрергә)

Ошолай бөгөлә талдар(ҡулдарҙы күтәргән килеш бөгөлөргә)

Ошолай осалар ҡоштар(ҡулдарҙы йәйергә)

6-сы бәйге. Мәҡәлдәр һәм әйтемдәр менән эш.

Мәҡәлдең аҙағын тамамлау.

1)Яңғыҙ ҡарға яҙ килтермәй.

2)Бөркөттө осорға өйрәтмә, ә һандуғасты –йырларға.

3)Бүрене аяҡтары туйындыра.

4)Тумыртҡа сәләмәт ағаста ҡорт эҙләмәй.

5)Бүрене һоро булғаны өсөн түгел, ә һарыҡты ашағаны өсөн яратмайҙар.

6)Өргән эттән түгел, ә ҡойроҡ болғап килгән эттән ҡурҡ.

7-се бәйге. Һүрәттә ниндәй хайуандар йәшенгән,һанап сығыу.

(альбом битендә )

8-се бәйге. Пантомима.

1 команда. Өйрәк һәм уның бәпкәләре

2 команда. Зоопаркта ситлектәге маймылдар

9-сы бәйге. Йомаҡтар ҡойоу.

 1) Энәһе күп: йөҙләп-меңләп,

     Бер ни тегә алмай йүнләп. (Терпе)

2) Йәйен урманда батша,

    Ҡышын – ҡарҙан да аҫта (айыу)

3) Хәйләкәрҙең хәйләкәре

    Уның төҫө һап-һары

    Ҡуян,сысҡандарҙы аулай (төлкө)

4) Һоролор төҫө,

Үткерҙер теше,

Урманда йөрөй,

Быҙауҙар эҙләй. (бүре)

5) Ҡош түгел –оса,

Ябалаҡтан ҡурҡа,

Сәтләүек ярата,

Һыҙҙырһа, урманды яңғырата. (тейен)

6) Төҫө һоро, ләкин бүре түгел.

 Тояғы бар,ат түгел,

Урманда  йәшәй, бесән ашай. (мышы)

- Әйтеп киткәнебеҙсә ,тышта һалҡын ҡыш. Ҡоштар, йәнлектәр беҙгә өндәшә. Һыуыҡ көндәрҙә беҙгә ярҙамға килегеҙ. Тағараҡтар элегеҙ. Ваҡытында аҙыҡ, ем ҡуйырға онотмағыҙ! Ҡош ояларын туҙҙырмағыҙ! Урманда һәм паркта шаулама,ҡоштарҙы ҡурҡытма. Тәбиғәтте һаҡлайыҡ,һоҡланайыҡ!

Беҙҙең КВН тамам.

 Башҡортостан тәбиғәте бик бай. Ҡалын урмандар, мул һыулы йылғалар, бейек тауҙар, зәңгәр күлдәр иле ул. Матур шул беҙҙең еребеҙ.

Ләкин был матурлыҡ һаҡлауға мохтаж. Йыл һайын,  бигерәк тә  йәй көндәрендә, меңәрләгән туристар тәбиғәт ҡосағына юллана. Улар унда ял итә, күңел аса, саф һауаһын  һулай, тәбиғәт менән һоҡлана, урмандарында еләк-емешен йыйып кинәнә, йылға-күлдәрендә һыу инә, балыҡ тота...  

Үҙеңде урманда, яланда, йылға буйында нисек тәбиғәткә зыян итмәй генә тоторға һуң?

Алып барыусы: Хөрмәтле уҡыусылар!

Ошо ярышты йомғаҡлау өсөн  һүҙҙе жюриға бирәбеҙ. Рәхим итегеҙ.

Бүләкләү.

Краткое описание документа:

Внеклассное мероприятие проводится на башкирском языке в начальной школе. Игра в форме КВН, посвященная на тему "Природа". Класс делится на две команды, и участвуют в разных конкурсах, набирая определенное количество баллов. Выигрывает та команда, которая набирает максимальное количество очков. Используется презентация.