Рәми
Ғарипов исемендәге 1-се Башҡорт республика гимназия-интернаты
Тәрбиәселерҙең
методик берекмәһендә «Үҫеп килеүсе быуынды патриотик рухта тәрбиәләү» темаһы
буйынса үҙ белемеңде үҫтереү планын йомғаҡлауға арналған сығыш
Әҙерләүсе: юғары категориялы
тәрбиәсе Р.М.Ғәббәсов
Өфө – 2022
Уҡыусыларҙы патриотик тәрбиәләү
“Үҙен яратмаған кеше булмаған шикелле,
Ватанына ҡарата һөйөүе булмаған кеше лә юҡ,
һәм ошо һөйөү тәрбиәненең кеше йөрәгенә
тоғро асҡысын бирә...” (К.Д.Ушинский)
Ватанды һаҡлау уның граждандарының мөҡҡәдәс бурысы һанала.
Ватан алдындағы гражданлыҡ, патриотик бурысы – уның иң юғары күрһәткесе.
Патриотизм – ул Тыуған илгә һөйөү, Ватаныңа тоғро
булыу, уның мәнфәғәтенә хеҙмәт итеү һәм кәрәк булһа, ғүмереңде аямайынса, уны
һаҡларға әҙер булыу.
Патриотик тәрбиә биреү Рәсәй белем биреү системаһының
иң өҫтөнлөклө йүнәлештәренең береһенән иҫәпләнә, сөнки йәштәрҙә юғары
илһөйәрлек аңды, гражданлыҡ һәм Тыуған ил мәнфәғәттәрен һаҡлау буйынса мөһим
конституцион бурыстарыңды үтәргә әҙерлекте формалаштырыуға булышлыҡ итә.
Илһөйәрлек сифаттарын тәрбиә ләү – күп ҡырлы,
системалы, маҡсатлы һәм ойошҡан эшмәкәрлек ул.
Патриотик тәрбиә биреүҙең маҡсаттары булып мөһим
һаналған рухи-әхлаҡи һәм социаль ҡиммәттәр булараҡ гражданлыҡ, патриотизмды
балаларҙа үҫтереү, балаларҙың һәләттәрен һәм уларҙы йәмғиәт тормошондағы төрлө
өлкәләрендә әүҙем асыуға әҙерлеген формалаштырыу, тыныс тормош ваҡытында һәм
һуғыш осоро шарттарында конституцион һәм хәрби бурысҡа тоғролоҡ, юғары
яуаплылыҡ һәм тәртипле булыу тора.
Ватансылыҡ темаһы бөтә
кластарҙа ла һәм төрлө фәндәрҙе өйрәнгәндә лә, музыканан алып математикаға
тиклем, айырыуса тарих һәм йәмғиәтте өйрәнеү дәрестәрендә үтелә.
Быйыл Башҡортостан Башлығы Радий Фәрит улының
тырышлығы менән, күп йылдар дауамында хәл ителмәгән республика халҡының
легендар комдивы, генерал Миңлеғәли Шайморатовҡа Герой исемен биреү
тураһындағы мөрәжәғәте, бойомға ашты. Рәсәй Федерацияһы Президенты Указына
ярашлы, Миңлеғәли Минһаж улы Шайморатовҡа үлгәндән һуң Рәсәй Геройы маҡтаулы
исеме бирелде.
Ошо айҡанлы беҙҙең уҡыу йортонда Рәсәй Геройы,
генерал-майор Миңлеғәли Шайморатов исемендәге класс асылды. Әйтергә кәрәк, был
йүнәлештә кластар республика Башлығы Радий Хабиров башланғысы менән барлыҡҡа
килде.
Йәш шайморатовсылар “Шайморатовсы” исемен
лайыҡлы йөрөтөргә, Башҡортостанға һәм Рәсәйгә тоғро булырға, Тыуған ил өсөн
һәләк булыусылар исеменә тап төшөрмәҫкә, тыуған еребеҙҙең тоғро улдары булырға,
төплө белем алырға, илебеҙгә намыҫлы хеҙмәт итергә, һәр ваҡытта “Салауат тоҡомо
сигенә белмәй!” шайморатовсы девизына тоғро булырға ант итте.
Үткән уҡыу йылы шайморатовсылар класы
уҡыусылары хәтерендә ғүмерлеккә ҡалыр. Октябрь айында Башҡортостан Республикаһы
Милли музейына сәфәр ҡылды. Улар өсөн экскурсия ойошторолдо. Бында уҡыусылар
Рәсәй Геройы, генерал-майор Миңлеғәли Шайморатовҡа арналған бүлектә булып,
билдәле шәхестең тормош юлы, уның хәрби хеҙмәте менән танышты. Уҡыусыларға был
тантананың иҫтәлеге итеп бүләккә генерал Шайморатов тураһындағы китап
тапшырҙылар.
14 декабрҙә уҡыусылар Республика Хәрби Дан
музейына экскурсияға барҙы. Унда Республика Хәрби Дан музейында “Ҡәләм һәм штык
менән” тип исемләнгән сара уҙғарылды. Уны музейҙың ғилми хеҙмәткәре Әнисә Исхаҡ
ҡыҙы Миниәхмәтова ойошторҙо. Ойошторолған экскурсиялар балаларҙың аң-зиһенендә
уйылып ҡала.
Рәсәй Геройы, генерал-майор Шайморатов исеменә ант
биргән үҫмерҙәр Ватаныбыҙҙың тарихын төплө өйрәнергә, илен яратҡан, ысын
илһөйәр булып үҫергә бурыслы. Ошо юҫыҡта уҡыусылар менән күп эштәр башҡарыла.
Мәктәп, республика күләмендә ойошторолған бер генә
саранан да ситтә ҡалмайынса, әүҙем ҡатнаша.
1. “Милли
костюм” һәм “Башҡорт теле көнө”нә арналған флешмоб
2. “Ғарипов
уҡыуҙары” төбәк-ара фәнни-ғәмәли конференция
3. “Йәш журналист” республика конкурсы
4. “Мин башҡортса һөйләшәм” “Ашҡаҙар” радиоһы
марафонында
5. “Аманат” журналына
һәм “Йәншишмә” гәзитенә яҙылыу
6. Республика баҫмаларында мәҡәләләрен баҫтырҙы
7. “Шайморатов генерал”, “Әхмәт-Зәки Вәлиди”, “Һәҙиә
Дәүләтшина”, “Башҡортостан – минең илем”, “РФ конституцияһы”, “Башҡортостандың
дәүләт символдары” темалары буйынса класс сәғәттәре
8. Һ.Дәүләтшинаның тыуыуының 115 йыллығына арналған
Бөтә Рәсәй викторинаһы, Әхмәт-Зәки Вәлидиҙең тыуыуының 130 йыллығына арналған
Бөтә Рәсәй олимпиадаһы
9. Аҡмулла диктанты
10. Бөтә Рәсәй патриотик аҙнаһында ҡатнашыу.
14 декабрҙә уҡыусылар Республика Хәрби Дан музейына
экскурсияға барҙы. Унда Республика Хәрби Дан музейында “Ҡәләм һәм штык менән”
тип исемләнгән сара уҙғарылды. Уны музейҙың ғилми хеҙмәткәре Әнисә Исхаҡ ҡыҙы
Миниәхмәтова ойошторҙо. Ойошторолған экскурсиялар балаларҙың аң-зиһенендә
уйылып ҡала.
Рәсәй Геройы, генерал-майор Шайморатов исеменә ант
биргән үҫмерҙәр Ватаныбыҙҙың тарихын төплө өйрәнергә, илен яратҡан, ысын
илһөйәр булып үҫергә бурыслы. Ошо юҫыҡта уҡыусылар менән күп эштәр башҡарыла.
Мәктәп, республика күләмендә ойошторолған бер генә
саранан да ситтә ҡалмайынса, әүҙем ҡатнаша.
3. “Милли
костюм” һәм “Башҡорт теле көнө”нә арналған флешмоб
4. “Ғарипов
уҡыуҙары” төбәк-ара фәнни-ғәмәли конференция
3. “Йәш журналист” республика конкурсы
4. “Мин башҡортса һөйләшәм” “Ашҡаҙар” радиоһы
марафонында
5. “Аманат” журналына
һәм “Йәншишмә” гәзитенә я7ҙылыу
6. Республика баҫмаларында мәҡәләләрен баҫтырҙы
7. “Шайморатов генерал”, “Әхмәт-Зәки Вәлиди”, “Һәҙиә
Дәүләтшина”, “Башҡортостан – минең илем”, “РФ конституцияһы”, “Башҡортостандың
дәүләт символдары” темалары буйынса класс сәғәттәре.
8. Һ.Дәүләтшинаның тыуыуының 115 йыллығына арналған
Бөтә Рәсәй викторинаһы, Әхмәт-Зәки Вәлидиҙең тыуыуының 130 йыллығына арналған
Бөтә Рәсәй олимпиадаһы
9. Аҡмулла диктанты
10. Бөтә Рәсәй патриотик аҙнаһында ҡатнашыу.
Бынан тыш, бөтә уҡыусылар милли көрәш секцияһында,
ҡурай түңәрәгендә, хорҙа шөғөлләнә. Бындай шарттарҙа уҡыған һәм тәрбиәләнгән
балалар һис шикһеҙ Тыуған иленең тоғро илһөйәрҙәре булып үҫеүенә иманым камил.
Ватансылыҡ (патриотизм)
– Тыуған илгә, ергә, уның халҡына, теленә, диненә, тарих һәм мәҙәниәтенә ҡарата
һөйөү. М.Горький әйтеүенсә, туған телеңде һөймәйенсә үҙ илеңде ысынлап һөйөп
булмай. Шуның өсөн һәр бер халыҡ үҙенең телен һаҡлап ҡалырға тейеш. Сөнки тел -
әсә теле – быуындан быуынға тороп ҡалған тарихи тәжрибә хазинаһының асҡысы.
Балаларҙы милли мәҙәниәт менән таныштырыу, уларҙы ысын шәхес итеп тәрбиәләү –
мөһим эш. Минеңсә, был тойғо үҙенән-үҙе барлыҡҡа килмәй. Уны уятыр өсөн
балаларҙа ынтылыш тыуҙырырға кәрәк. Был тәрбиәсенең йәмәғәтселек һәм илебеҙ
алдында торған бурысы. Ошо яуаплылыҡты уҡытыусы дәрестәрендә атҡарырға
тырыша һәм уның өсөн төрлө методик алымдар ҡуллана, һәр бер дәресен балаларҙың
аңында, күңелендә ҡалдырырлыҡ итеп үткәрә.
Минең
үҙ белемеңде үҫтереү уҡытыу темаһы “Уҡыусыларҙы патриотик тәрбиәләү” тип атала.
Ошо темаға ярашлы, иң беренсе сиратта, БР-ҙың Мәғарифты үҫтереү институтында
“Патриотическое воспитание подрастающего поколения” тип аталған квалификация
күтәреү курстары үттем. Бай йөкмәткеле һәм файҙалы курс булды. Бынан тыш,
Инфоурок сайтында ойошторолған “Патриотическое воспитание учащихся”
видеояҙмаһын ҡараным, аҙаҡ тест һорауҙарына яуап биргәндән һуң сертификат
алдым.
Был
курстар минең белемемде камиллаштырҙы, үҙ аллы белемемде арттырыу темаһын
һайларға һәм уның планын төҙөргә ҙур ярҙам итте, эшемде еңелләштерҙе.
Уҙған
йылдағы был йүнлештә башҡарылған эштәр, төрлө саралар бик бай булды. Быйыл да
был юҫыҡта ойошторолған эштәр , саралар бихисап.
Телемарафон:
Бөйөк Ватан һуғынды Еңеүҙең 77 йыллығына арналған телемарафонда Дәүләтбаев
Ғәлинур ҡатнашты.
5
уҡыусы менән Рәсәй геройы Миңлеғәли Шайморатовтың тыуған ауылы Шайморатта
булып, “Ер хәтере” акцияһында ҡатнашты. Унда Легендар комдивтың тыуған ауылынан
бөтә Башҡортостан райондарынан Өфөнөң Совет майҙанында генерал Шайморатовҡа
бағышлап төҙөләсәк һәйкәлдең нигеҙенә һалыу өсөн йыйылған ер менән тултырыған
гильза капсулаһын оҙатыу тантанаһында сығыш яһаны.
“Рәми
Ғарипов уҡыуҙары” Төбәк-ара фәнни-ғәмәли конференцияға Бөйөк Ватан һуғышында
ҡатнашҡан олатайҙар, ҡартатайҙар, туғандар тураһында бик бай материал тупланыҡ.
Уларҙы ҙур бер эҙләнеү эше итеп төҙөнөк һәм ошо конференцияла номинация
дипломына лайыҡ булдыҡ.
Бынан
тыш уҡыусылар менән Дим биҫтәһендәге 112-се Башкавдивизияның музейына экскурсия
ойошторҙоҡ. Музейҙа уҡыусылар башҡорт кавалерия дивизияһының хәрби юлы, уның
ҡаҙаныштары менән яҡындан танышты. Тағы ла онлайн форматта Музей ойошторған
класс сәғәтендә ҡатнашыу бәхетенә ирештек.
Дан
Музейы ойошторған класс сәғәте “Штык һәм ҡаурый ҡәләм менән” тип аталды. Ошо
сара Башҡортостандан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир-яҙыусылар менән
шағирҙар иҫтәлегенә бағышланған ине.
Һр
уҙғарылған, ойошторолған сара уғыусыларҙа Ватаныбыҙҙың үткәненә, хәҙергеһенә
ҡарата ғорурлыҡ тойғоһо уята, илһөйәрлек сифаттары тәрбиәләй.
Йомғаҡлап
шуны әтәһем килә: гимназиялағы бар саралар, конкурстар үҙҙәре үк ошо юғары
илһөйәрсе, телһөйөүсе сифаттарын тәрбиәләй. Шулай уҡ гимназия булдырылған мөхит
тә патриотик тәрбиә биреүгә ҡоролған.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.