Үйкеліс күші (7-сынып)

• 1 слайд

  ТИПІ: Жаңаша (инновациялық) сабақ
  Сабақтас үш бағыттағы бір МАҚСАТ:
  а) білімділік –танымдық: Күш түрлерінің бірі- үйкеліс күшінің мәнін, үйкелістің пайда болу себептерін, түрлерін және оны азайту жолдарын зерделеу арқылы тақырыпты меңгерту.
  ә) дамытушылық: Берілген тапсырмадағы ситуациядан шығу әрекеті арқылы оқушылардың оқу-танымдық құзіреттіліктерін дамыту. Пән негізіндегі ғылыми тұжырымдарды көре білу, сезіну, түйсіну дағдыларын дамыту.
  б) тәрбиелік: Әрекет барысында бір-бірінің пікірін тыңдауға, сыйлауға, тіл тазалығын сақтауға тәрбиелеу. Тақырып мазмұнына және әдістемелік тәсіліне этнографиялық мөлтек ақпарат енгізу арқылы оқушыларды елжандылыққа тәрбиелеу.
  
  ТАҚЫРЫБЫ: ҮЙКЕЛІС КҮШІ
  

• 2 слайд

  
  тақырыпты тиімді меңгерту мақсатындағы ұйымдастырылатын әрекеттерді интерактивті (өзара белсенді) нұсқада оңтайландыру;
  түйінді базалық (пән ауқымындағы) құзіреттілікті қалыптастыру, білім,білік,дағды негізінде қалыптасқан оқу-танымдық құзіреттіліктерін дамыту негізіндегі атқарылатын әрекеттердің пәрменділігін арттыру.;
  репродуктивті өнімсіз әдіс-тәсілдерді инновациялық өздік әрекет ұйымдастыру үрдісімен алмастыру;
  интерактивті әдіс-құралдар мүмкіндіктерін тиімді қолдану нәтижесінде білім сапасын арттыру, құзіреттілік дәрежесін көтеру, тұлға дамуына жағдай туғызу. Жаңа тақырыпты оқушыларға өздігінен меңгерту барысындағы әдіс-тәсіл, амал-айлаларды оңтайлы қолдану.
   
  
  Мақсаттан нәтижеге жету жолындағы МІНДЕТТЕР:
  
  

• 3 слайд

  Логикалық «құрылымдар құру» - технологиялық тәсілі – ыңғайлы перцептивтік тәсіл В.П.Беспалько
  Теориялық негіздеме
  Тірек сигналдары арқылы оқушылардың логикалық ойлауын дамыту
  В.П.Шаталов
  Практикалық негіздеме
  ЛТС – логикалық тірек сызбаларды ақпараттық –коммуникациялық құралдар көмегімен құрастыру – тұлға дамуының кепілі
  Өздік технология
  ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҰТЫМДЫ ӘДІС-ТӘСІЛДЕР:
  
  
  
  Ойтастам, сараптамалық талдау, мәселені шешу жолдарын қарастыру, нақты ситуациядан шығу, ой қорыту әдіс-тәсілдері арқылы ұйымдастырылатын өздік әрекет – инновациялық әрекет;
  Зертханалық тәжірибе, практикалық жұмыс атқару әрекеттері;
  Шығармашылық жұмыс – зерттеу, ізденіс әрекеті.
  
  

• 4 слайд

  ҚҰРАЛ-ЖАБДЫҚТАР:
  Компьютер
  Оқулық
  Дәптер
  Динамометр
  Жүктер жиынтығы
  Электронды оқулық
  Суреттер
  САБАҚ БАРЫСЫ:
  І. ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІ: оқулық, дәптер, компьютер – оқу құралдарын әрекет ұйымдастыруға дайындығын қамтамасыз ету.
  
  

• 5 слайд

  ІІ. БЕЛСЕНДІРУ КЕЗЕҢІ
  Өткен тақырып материалын қайталау, зерделеу, жаңа тақырыппен селбестіру.
  Белсендіру сұрақтары арқылы шапшаң атқарылатын аудио-визуалды әрекет.
  Күш дегеніміз не ? (анықтамасы, белгіленуі, өлшем бірлігі, өлшейтін құрал).
  Ауырлық күшінің физикалық мағынасы неде ? (анықтамасы, белгіленуі, өлшем бірлігі, өлшейтін құрал).
  Масса- физикалық шамасы нені сипаттайды? (анықтамасы, белгіленуі, өлшем бірлігі, өлшейтін құрал).
  Компьютер экранындағы кесте арқылы толықтырылады
  
  

• 6 слайд

  ІІІ. ЖАҢА ТАҚЫРЫПТЫ ӨТУ КЕЗЕҢІ:
  І блок
  Сәйкестендіру тесті
  Жаңа тақырыпты оқып зерделеу – сәйкестендіру тестін орындаудан басталады.
  Бір-бірімен жанасып үйкелісті тудыратын денелер жұбын табады
  Дәптермен жұмыс.
  
  

• 7 слайд

  Денелер бір-бірімен жанасқанда олардың арасында пайда болатын құбылыс ү й к е л і с деп аталады.
  
  Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш ү й к е л і с к ү ш і (Fүйк ) деп аталады.
  Үйкеліс, үйкеліс күші деген не екені туралы анықтамаларды компьютер экранындағы слайд арқылы зерделейді
  
  

• 8 слайд

  Сырғанау қозғалысы арқылы үйкеліс тудыратын денелер жұбы - 2-б 4-а
  Домалау қозғалысы арқылы үйкеліс тудыратын денелер жұбы - 1-д 5-в
  Тыныштықта тұрған денелер жұбы - 3-г 6-ә
  
  Сәйкестендіру тесті негізінде үйкеліс беттерінің жұбын табу
  

• 9 слайд

  2
  1
  ИННОВАЦИЯЛЫҚ САБАҚ
  Топтық жұмыс
  Әр топ өз тапсырмаларын орындау барысында экрандағы слайдтарды «слайдтар көрсету» режимінде
  анимациялық нұсқадағы слайдтар түрінде зерделейді.
  

• 10 слайд

  1
  2
  

• 11 слайд

• 12 слайд

  І топ тапсырмасы
  Коньки
  Мұз
  Денелер жұбы
  Үйкеліс нәтижесінде
  1. Шаңғы қар үстінде
  
  2. Коньки мұз үстінде
  
  Шаңғы
  Қар
  Денелер жұбы
  

• 13 слайд

  Асфальт
  Машина
  Денелер жұбы
  Қара жол
  Машина
  Денелер жұбы
  ІІ топ тапсырмасы
  Үйкеліс нәтижесінде
  1. Машинаның доңғалағы асфальтта айналады
  2. Машинаның доңғалағы қара жолда айналады
  

• 14 слайд

  Жер
  Үй
  Денелер жұбы
  Тау
  Тас
  Денелер жұбы
  ІІІ топ тапсырмасы
  Қозғалмайтын тыныш тұрған денелер арасында үйкеліс бар
  1. Жердің үстінде үй тұр
  2. Тас тау үстінде тұр
  

• 15 слайд

  Жанасатын денелердің бір-біріне қатысты қозғалысына қарай бұл үйкелісті
  с ы р ғ а н а у
  үйкелісі дейміз
  Топтардан күтілетін нәтижелер
  Жанасатын денелердің бір-біріне қатысты қозғалысына қарай бұл үйкелісті
  д о м а л а у
  үйкелісі дейміз
  Жанасатын денелердің бір-біріне қатысты қозғалысына қарай бұл үйкелісті т ы н ы ш т ы қ үйкелісі дейміз
  

• 16 слайд

  Үйкелістің түрлері
  Домалау
  Тыныштық
  Сырғанау
  
  Топтық жұмыс нәтижесінің қорытынды көрсеткіші - ЛТС
  

• 17 слайд

  Әлемдік мәні бар ғаламат жаңалықтардың бірі доңғалақты ойлап табу. Доңғалақты ойлап табушы біздің ата тегімізге жататын сақтар болғанын мақтанышпен атауға болады. Сырт көзге қарапайым құбылыс болып көрінгенмен, мағынасы ғылыми дәрежеде болып келетін бұл жаңалықтың пайдасы өте зор. Доңғалақтың пайда болуы қажеттіліктен туындады. Алғашқы ағаш доңғалақтар кейіннен темірден жасалып, доңғалақ шеңберінің сырты резеңкемен көмкерілді. Көшпенділер ғасырлар бойы жүктерін түйіп, сүйретіп жүрді. Доңғалақты арбалар пайда болғаннан кейін бұл мәселенің ғаламат шешімі табылды.
  Ізденімпаз жеке оқушы ақпараты
  

• 18 слайд

  Ү
  Й
  К
  Е
  Л
  І
  С
  Т
  І
  Ң
  
  Жанасатын беттер өте мұқият өңделген жағдайда олардың молекулаларының бір бөлігі бір-біріне өте жақын орналасады да, өзара әрекеттесу күштері байқала бастайды
  Соның салдарынан сансыз төмпешіктер бір-біріне ілінісіп, дененің сырғанауына кедергі туғызады.
  Пайда болу себептері
  
  
  
  
  Жанасатын беттердің кедір-бұдыр болуы
  
  
  
  
  
  Жанасатын беттердің молекулаларының өзара тартылысы
  
  Шығармашыл, қабілетті, дара оқушы жұмысы
  

• 19 слайд

  Үйкелісті азайту жолдары
  Өңдеу
  Майлау
  Үйкелісті азайту жолдары ғылыми тәжірибелік зерделеу – оқулықпен атқарылатын ұжымдық әрекет
  

• 20 слайд

  Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде, қозғалыс жылдамдығына қарама-қарсы бағытталған және дененің қозғалысына кедергі жасайтын үйкеліс күшінің пайда болатынын күнделікті өмірдегі тәжірибелерден байқауға болады.
  
  Үйкеліс күшінің бағытын анықтау
  

• 21 слайд

  Нақты мәселені шешу әдістемесі
  Жып-жылтыр мұз айдынында үш бала сырғанауда. Бір бала етік, екіншісі коньки, енді бірі аяғына пима киіп алған. Балалар қатарласып сырғанағанда қайсысы жылдам, қай бала өте баяу сырғанайды ? Оның себебі неде ?
  
  І топ тапсырмасы
  

• 22 слайд

  Еден жуғанда диванды қозғап, астын тазалау қажеттілігі туындайды.
  Осы екі мысалды салыстыра отырып қайсысында үйкеліс күші басым деп ойлайсыңдар? Неліктен ?
  Күй сандық өте ауыр саздық аспап. Оны бір орыннан екінші орынға ауыстыру өте қиын.
  ІІ топ тапсырмасы
  Нақты мәселені шешу әдістемесі
  

• 23 слайд

  Берілген мәліметтерді зерделей отырып, үйкеліс коэффициенті ең аз, ең көп денелер жұбын анықтап, себебін түсіндір
  
  ІІІ топ тапсырмасы
  Нақты мәселені шешу әдістемесі
  

• 24 слайд

  Үйкеліс
  Материал тегіне тәуелді
  Материалдың өңделу сапасына тәуелді
  Қысым күшіне тәуелді
  Ауырлық күшіне тәуелді
  Үйкеліс күшінің өзгеру себептері
  Дененің ауданына аса тәуелді емес
  

• 25 слайд

  Ү Й К Е Л І С
  көп
  
  Динамометрмен практикалық жұмыс
  Электронды оқулық арқылы практикалық жұмысты бекіту бақылау
  Оқулықтағы 87-суретті зерделеу арқылы бекіту
  
  аз
  Практикалық жұмыс
  Үйкеліс күшін сандық жағынан сипаттауға болады
  

• 26 слайд

  Үйкеліс, ауырлық, нормаль қысым күштері арасындағы байланыс
  Fт=Fүйк
  Тарту күші мен үйкеліс күші бір-біріне тең болған кезде бірқалыпты қозғалыс пайда болады
  
  
  
  
  
  Дененің өзі жанасып тұрған бетке (жанасу бетіне перпендикуляр) түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды N
  
  

• 27 слайд

  
  
  N Fа
  Дене горизонталь бетте жатқан жағдайда нормаль қысым күші денеге әрекет ететін ауырлық күшіне тең N=Fа
  
  
  
  
  Дене көлбеу жазықтықта жатқан кезде денеге әсер ететін ауырлық күші нормаль қысым күшінен басым болады
  
  N
  Fа
  
  

• 28 слайд

  Fүйк. = µ N (Н)
  
  Fүйк. - үйкеліс күші
  µ - үйкеліс коэффициенті
  N - нормаль қысым күші
  
  18-жаттығу № 2 есеп
  
  
  Есеп шығару блогы
  

• 29 слайд

  
  БЕКІТУ
  
  
  М Ә Н І
  
  ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ
  
  ҚҰРАЛ - ЖАБДЫҚТАРЫ
  Зерделенген тақырыптың мән-мағынасын әр оқушының меңгеруіне бағытталған Ә Р Е К Е Т ұйымдастыру
  ЛТС – құру (оқушылардың ұжымдық әрекеті)
  
  АКҚ (ақпараттық коммуникатив-тік құралдар) оқулық, динамометр, жүктер жиынтығы, суреттер, электронды оқулық.
  
  

• 30 слайд

  ЛТС
  

• 31 слайд

  Бағалау - сабақ үрдісінің маңызды кезеңі.
  Топтық жұмыс атқару барысындағы әр оқушының дербес әрекетін бағалау
  критерийлері:
  белсенділігі
  нақты үлесі
  білім дәрежесі
  логикалық ойлауы
  шығармашылық жұмыс нәтижесі
  зертханалық-практикалық жұмыс нәтижесі
  Өзара белсенді әрекет көрсеткіштері бағаланады.
  
  
  Үйге тапсырма беру үрдісін арнайы талаптармен сәйкестендіру
  нақтыландыру
  комментарий жасау (әрекет үлесін атап өту)
  ЛТС – зерделеу арқылы тақырыпты қайталау
  18-жаттығу № 3,4 есеп
  

Краткое описание документа:

1.Сыныптан тыс жұмыс оқушының сабақта алған білімдері мен дағдылары негізінде ұйымдастырылады.

Сыныптан тыс жұмыстардың мақсаты:
- оқушылардың шығармашылық ізденістерін дамыту.
- өзіндік қабілеттерін дамыту
- қоғамдық қарым - қатынасты қалыптастыру.

Міндеті:
- алған білімдерін әрі қарай жетілдіру
- өз білімін тереңдету қабілетін шыңдау
- оқушылардың белсенділігін, қызығушылығын арттыру
- оқушылардың өзара қарым - қатынасын қалыптастыру
- еңбектенуге, ізденуге ықпал ету.