Алта
саастаах о5олорго дьарыктаныы
Темата: Танаьы
билиьиннэрии
Иитэр-уорэтэр соруктара: 1) Танас араас
коруннэрин (сиидэс, солко, сатыын, сукуна, сарыы) хаачыстыбаларын быьаарсыьыы.
2). Ити матырыйааллартан араас таннар
танаьы тигэллэрин биллэрии.
3). Танаьы харыстыырга, ыраас, чэнчис
буоларга иитии.
Тылы сайыннарыы: сиидэс, сатыын, солко,
сукуна, сарыы; чараас, бо5о, ньал5аархай, халын.
Туттуллар, кордоруллэр тэриллэр: хас
биирдии о5о5о танас кырадаьыннара, танас быыстапката, «Иистэнньэн» хартыына,
бэрэмэдэй ыныырдаммыт ат ойуута, о5олор сакаастыыр танастара.
Дьарыктаныы барыыта:
1.
«Иистэнньэн»
хартыынаны кору.
- О5олор, хартыына5а туох
ойууламмытый? – Иистэнэр сыах.
- Сыахха кимнээх
улэииллэрий? – Иистэнньэннэр.
- Ханнык таннар танаьы тигэллэрий?
Туох танастан?
2. Танас
кырадаьыннарын кору.
- Бу ханнык
танаьый? – Сиидэс. Чараас, онноох,ойуулардаах.
- Тугу
тигэллэрий? – Ырбаахы, баартык, костуум…
Сатыын
– биир отто ньал5аархай, арыый халын. Халаат, ырбаахы,сыттык хата тигэллэр.
Солко-чараас, курдаттыы костор. Куопта, былааччыйа тигэллэр.
Сукуна
– халын, туулээх. Ичигэс сон, костуум тигэллэр.
- Оссо туох танас
хаалла? – Сарыы.
- Сарыыны туохтан
оноролоро буолуой? – Таба, тайах тириититтэн.
- Былыр эьэлэрбит,
эбэлэрбит тириини туохха имитэллэрэй? – Талкыга.
- Сарыыттан тугу
тигэллэрий? – Утулук, этэрбэс, бэрэмэдэй. (Ойууну кордоруу).
3. Хамсаныылаах
эрчиллиилэр.
4. Уорэтэр-биллэрэр
оонньуу: «Иистэнэр сыахха». Иитээччи наборнай полотно5а хордуонна сыьыарыллыбыт
солко, сатыын, сукуна, сиидэс, сарыы кырадаьыннарыттан кыбытар уонна:
«Матырыйаалтан араас таннар танаьы (куоптаны, дьууппаны, сону, утулугу,
костууму) сакаастаан тиктэриэххитин соп», - диэн быьаарар. Биир о5ону
«иистэнньэнинэн» аныыр. Ынырыллыбыт о5о матырыйаал аатын, хаачыстыбатын, онун,
туох танаьы тиктэрин ойуулаан кэпсиир. Холобур, «Мин кыьыл онноох, манан
сибэкки ойуулаах, чараас сиидэс танастан былааччыйа тиктэрэбин». Ити курдук
сиьилии кэпсээтэ5инэ, «иистэнньэн» о5о сакааьын ылан биэрэр. О5о сакааьын:
сону,куоптаны, буруукэни, былааччыйаны, дьууппаны уо.д.а., хордуону тэн гына
бук тутан, иьигэр биир оттугэр танас сыыьын сыьыаран, иккис оттун о5о5о костор
гына танас быьыытыгар соп тубэьиннэрэн быьан, эрдэттэн бэлэмнэнэр.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.