Зерттеу жұмыс "Қаражал өндіріс мекені"

• 1 слайд

  Қаражал қаласындағы
  №5 жалпы білім беретін
  орта мектеп
  Жобаның авторы:
  Ерланұлы Айбатыр
  Жетекшісі:
  Абдишева А. Ш.
  Бағыты: Өлкетану
  Зерттеу жұмысының тақырыбы:
  «Қаражал өндіріс мекені»
  

• 2 слайд

  Өзекті мәселелер:  
  «Қаражал» деген ат қалай пайда болған? 
  Қала өндірісі қалай анықталған? 
  Мақсаты:
  Туған өлкемнің тарихын және қала өндірісі туралы білу
  Міндеті:
  Қаражал қаласының пайда болуы.
  Қала өндірісін анықтау.
  «Қаражал өндіріс мекені»
  

• 3 слайд

  1911 жылы Атасу өзенінің бойына жетіп құлаған ғылыми керуен Жер бедерін топографиялық картаға түсіріп Қағаз бетіне «Атасу» деген жалғыз сөзді жазған
  1927 жылы Атасу ауданына арналған үлкен ғылыми-зерттеу басталды.
  1931 жылдың жазында экспедиция, көш басын Қаражал тауының сүйір тұмсығына тіреді
  1935 жылы осы төңірекке Қаныш Сәтбаев пен М. Русаков келді.
  1942 жылы  Одаққа мәлім ғалым – геолгтар Степан Дмитриевич Батищев-Тарасов, Геннадий Дмитриевич Попов, Иван Васильевич Дюгаев, Антонина Васильевна Строителева, Георгий Сергеевич Мамже – даңқ тұғырында Қаражал тауынан көтерілгендер. Кейін олардың бір тобына Қаражал өңірін зерттегендері үшін Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты атағы берілді
  1932 жылы
  И. Яговкин төрт жылғы зерттеудің түйінін түйіп, әлі жарық көрмеген қазба байлық жөнінде қорытынды жасады.
  Тарихи анықтама
  1943 жылы Қаражал тауын іргелей бұрғылау мұнаралары жеті қат жердің қойнын сілкіндірді.
  1596 жылы Қарағандыға Атасу кені тиелген алғашқы эшелон жөнелтілді.
  1997 жылы шілде айында республикалық тендер бойынша акция АО «Концерн Елроваға» сатылды. Ал Бүгінгі күні Қаражал шахтасына «Испат Кармет» иелік етеді. Қаражал шахтасы қазір «Өркен» ЖШС «Батыс Қаражал» шахтасы деп аталады.
  1992 жылы Қазақстан Республикасының президенті
  Н. Назарбаев Қаражал аймағының рудаға байланысты ерекшеліктерін ескере отырып Жәйрам – Атасу еркін экономикалық аймағының құрылу жарлығына қол қойды
  1963 жылы
  8-қаңтарда Қаражал қала
  

• 4 слайд

  Қаражал қаласы 1963 жылы
  8 қаңтарда құрылған.
  Облыс орталығы Қарағанды қаласынан оңтүстік батысқа қарай 350 шақырым қашықтықта орналасқан
  Қала аумағы 12,3 мың шаршы километрге тең.
  Қаланың әкімшілік аумағына Қаражал қаласы, Жәйрем кенті, Ақтай, Шалғия, ауылдары енеді.
  Негізгі қазба байлықтары-темір, марганец кендері.
  Қаланы қалыптастырушы өндіріс орындары «Өркен» Атасу ЖШС «Жәйрем кен байыту комбинаты АҚ»
  Қазыналы Қаражал қаласы
  

• 5 слайд

  1997 жылы шілде айында республикалық тендер бойынша акция АО «Концерн Елроваға» сатылды. Ал Бүгінгі күні Қаражал шахтасына «Испат Кармет» иелік етеді. Қаражал шахтасы қазір «Өркен» ЖШС «Батыс Қаражал» шахтасы деп аталады.
  «Өркен» ЖШС «Батыс Қаражал» шахтасы
  

• 6 слайд

  Қаражал негізінен Темір-Марганец кенін өндірді. 1931 жылы ашылды. Кен орнын И.Г. Николаев ашқан. Алғашқы зерттеу жұмыстары Н.Л. Херумивова мен А.К. Коневтің басшылығымен жүргізілген. 1938ж Кейін барлауды С.Д. Батищев – Тарасов, Г.С,Момджи жалғастырған. Кен орын Жайылма синклиналінің Солтүстік – шығыс қанатында орналасқан Қаражал кенді алабының батыс бөлігін алып жатқандықтан Батыс Қаражал деп атаған.
  Кенді алаптың ұзындығы 18 км, оның 6 км Батыс қаражалдың үлесінде. Геологиялық құрылысына жоғарғы девон мен төменгі тас көмір түзілімдері кіреді. Кенді түзілімдер будадан тұратын жоғарғы фамен түзілімдерінде орналасқан. Сұр түсті төменгі буда – кентас астылық әктастардан тұрады, олардың құрамында яшма, сидерит, магнетит линзалары бар; буданың қалыңдығы 25-40м.Қызыл түсті жоғарғы будада – кен орынның барлық өнеркәсіптік кентастары орналасқан. Бұл буданың төменгі горизонтында әртүсті әктастар, сонымен қатар темір және марганец кентасты Төменгі кенді шоғыр бар. Ортаңғы горизонт күңгірт сұр кремнийлі – карбонатты тау жыныстарынан тұрады. Жоғарғы горизонтты күлгін қызыл және қызғылт түсті әктастар құрайды, олардың құрамында ашық қызыл яшма мен
  Басты кенді шоғырдың темір және марганец кентастары бар: буданың қалыңдығы 25-170м. Руда қабаттары 1600-1800 м тереңдікке дейін кетеді. 1973 жылы Қаражал Темір марганец кені 312 млн тоннаға жеткен.
  

• 7 слайд

  Қазақстан Республикасының президенті
  Н. Назарбаев Қаражал аймағының рудаға байланысты ерекшеліктерін ескере отырып
  1992жылы Жәйрам – Атасу еркін экономикалық аймағының құрылу жарлығына қол қойды, ал 1996 жылы 14 қарашаның №3219 жарлығы бойынша 2007 жылға дейін Жәйрем Атасу арнайы экономикалық аймағының құрылуына қол қойды. Осы уақытта көптеген өзгерістер болды. 1997 жылы шілде айында республикалық тендер бойынша акция АО «Концерн Елроваға» сатылды. Ал Бүгінгі күні Қаражал шахтасына «Испат Кармет» иелік етеді. Қаражал шахтасы қазір «Өркен» ЖШС «Батыс Қаражал» шахтасы деп аталады.
  Батыс Қаражал шахтасында 300-400 адам жұмыс жасайды. Ол кезде жерді бұрғылап руда шығарады. Испат кармет бастығы Навал Кишоре Чоудхари «Арселор миталл» директоры Лакшми Митлл. Сонымен қатар шахтерлерға арналған Қарағанды облысында «Испат Кармет» ауруханасы бар оның директоры Илья Вальштейн. Батыс Қаражал шахтасының жұмыскерлерінің жағдайы жасалған жалақыларын уақытында алып отырады. Шахтадағы ағаларымнан сұрағанымда осындай жауап берді.
  

• 8 слайд

• 9 слайд

  Қорыта келе «Қаражал өндіріс мекені » тақырыбын алғандағы басты мақсатым. Туған жерімнің қалай өндіріс мекені болғанына толық мағұмат жинап анықтап білуімде.
  Осы жобаны қорғай келе мен өзім тұратын жерімнің қалай аталғанын қандай аңыздан алынғанын, су іздеп жүріп темір тауып өндіріс мекені болғанын мұғалім екеуіміз кітапхана, мұражайдан дерек жинап талқылауым мені қатты қуантты. Мен көп деректі мұражайдан алдым. Онда мәдени сауық орталығының басшысы Бектибаева Алтынкуль Рысболатовна апай көп мағлұматтар берді. Ол кісі Қаражалдың картасын Россиядан келіп түсіріп алғанын жәнеде жаңа герб пен ескі гербті конкурс ұйымдастыру арқылы өткізіп одан соң әр суретшіден бір белгі алып жасағандарын айтып өтті.
  Келешекте Қаражал қаласының өндіріс мекенінде жұмыс істеген құрметті азаматтардың еңбектерін зерттеп білгім келеді.