Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
31- 34 беттер
§ 7
35 – 40 беттер
§ 8
40 – 44 беттер
§ 9
Жартылай көшпелі және отырықшы мәдениеттердің өзара әсері
Архитектура және өнер
Түріктердің рухани мәдениеті
2 слайд
Мал өсіру –
адам баласының ең алғашқы айналысқан кәсіптерінің бірі
көшпелі
/кочевое
Жартылай көшпелі
. /полукочевое
Жартылай отырықшы
. /оседлый
Қала мәдениеті:
ҮІ – ІХ ғасырлардағы қазақ жеріндегі қалалар:
Испиджаб / Сайрам
Отырар
Йасы
Сауран
Сығанақ
Құлан
Тараз
Талхир /Талғар
Алмалық
Қойлық
3 слайд
Археология көне қалаларға қазба жұмыстарын жүргізеді және қала құрылысы 3 бөліктен тұрған дейді:
Бай – шонжарлар тұрған бөлік
Орташа қала тұрғындары тұрған бөлік
Кедейлер тұрған бөлік
Баспанасы/ жилье
Киіз үй
Тез тігіледі
Тұрақты үй
Тастан, ағаштан, қамыстан, шикі кірпіштен
Мәдениет бөлінеді:
Материалдық және Рухани
Ер адам күнделікті тұтыну құралдарын өзімен бірге алып жүрген. Олар:
Шонданайы
Оқшантайы
қыны
4 слайд
Сауда және ақша айналымы:
Қалалар санының өсуі САУДАға әсер етті. Сауда 3 бағытта жүрді:
Халықаралық сауда
Қаланың өз аумағындағы сауда
Қала мен дала саудасы
Бұл саудада Ұлы Жібек Жолының маңызы зор.
Кітаптағы картамен жұмыс
САУДАда ең бастысы – ақша:
Тараз қаласынан – түргештер
5 слайд
АРХИТЕКТУРА және ӨНЕР
Архитектура – латынша “құрылысшы” деген сөз
СӘУЛЕТ өнері
Археология арқылы мынадай құрылыс жүйелері белгілі:
Ақыртас немесе Тасақыр
Білеулі ғимараты
Құдық үстіне салынған құрылыстар немесе сардобалар
1) Ақыртас / Тасақыр – ҮІІ – ҮІІІ ғасырларда басталып бітпей қалған. Ол Тараз қаласының шығыс жағынан 40 км жерде орналасқан.
Ол тұрғын үй құрылысы. Құрылыс жүйесі 3 бөліктен тұрады:
Солтүстік бөлігі
Орталық бөлігі
Оңтүстік бөлігі
Күзетшілер, қызметшілер
Ойын- сауық, той – думан орталығы
Үй иесі мен қонақтар тұратын үй- жай
Сұрақ?
Не себепті Ақыртас деп аталады?
35 бет
6 слайд
2) Білеулі ғимараты – Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасында орналасқан.
3) Сәулет өнерінің тағы бір түрі – керуен жолдарының бойына, көші – қон бағыттарындағы жолдар бойында құдықтардың үстіне салынған күмбезді ескерткіштер. Парсыша мұны сардоба деп атайды.
Мырзарабат
1 күмбезді және
көп күмбезді
Якка
Күмбездері бір – біріне жалғасқан
Екі сардоба да Мырзашөл керуен жолының бойына салынған.
7 слайд
Діни сәулет өнері
Дың ескеркіштері
Будда ғибадатханалары
Баба – Ата мешіті
Дың ескерткіштер ислам дініне дейінгі құрылыстар. Қимақ, қарлұқтарда болған. Дың қаза болған адамды жерлеген жерге тұрғызылған.
Ақбешім, Суяб қалаларынан табылған. Олар ҮІІ ғ аяғы – ҮІІІ ғ басында салынған.
Ежелгі Баба – Ата қаласының орнынан табылған. Сырты сфера тәрізді, бес күмбезден тұрады.
8 слайд
Түріктердің рухани мәдениеті
Көне түрік әліпбиі (алфавиті) 35 әріптен тұрады.
Ол алфавит түрік ру – тайпаларының таңбалары негізінде жасалған.
Көне түрік жазуы б.з.д. І мыңжылдықтың ортасында қалыптасты.
Көне түрік жазуы ҮІІІ – ІХ ғасырларда бүкіл халық игілігіне айнала бастаған.
Түрік жазуымен қатар ел ішінде соғды жазуы да кең таралған.
Ислам дінінің таралуы араб жазуын енгізді.
ҮІІІ ғасырда түріктердің жазба әдебиеті дүниеге келеді:
“Күлтегін” жазуы
“Тоныкөк” жазуы
ҮІІІ – ІХ ғғ жататын әдеби шығармалар:
“Қорқыт ата” кітабы
“Оғызнама” дастаны
Бұл шығармалар ХІ ғасырдан бастап қағазға түсе бастаған.
Оғызнама
ХІІІ ғасырда:
Рашид ад - Дин
ХҮІІ ғасырда:
Әбілғазы хан
9 слайд
Түріктердің наным – сенімдері мен діні
* Отқа табынған
* Табиғатқа табынған
* Ұмай Анаға табынған
* Көк бөріге табынған
Аспан әлеміне,
Көкке табынған
ҮІІІ ғасырдан бастап мұсылман діні тарай бастайды. Бұл дінді Қарлұқ ханы Сатұқ Боғра хан мемлекеттік дін есебінде қабылдаған.
10 слайд
Сабақ аяқталды.
Үй тапсырмасы: 7,8,9 тақырыптар және сұрақтарға жауап беру.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 653 685 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Бекмагамбетова Жанаргул Канатовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс повышения квалификации
72/108/144 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.