Инфоурок Классному руководителю КонспектыЖас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау. Баяндама.

Жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау. Баяндама.

Скачать материал

     Жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау.

 

    Әрбір күні өзгеріске толы бүгінгі жауапты кезеңде замана көшінен қалып қоймай уақыт талабына сай ертеңгі болашақ   жас   ұрпақты  жан-жақты етіп тәрбиелеу ұстаздарға зор жауапкершілікті жүктейді. Ол мұғалімнен үздіксіз ізденуді, өз білімін үнемі жетілдіріп отыруды талап етеді. Өйткені еліміздің ертеңі бүгінгі  жас   ұрпақтың  қолында.

   Қазіргі кезде білім беру саясаты көпмәденилік контексінде даму үстінде. Осы жағдайда көпмәдени ортадағы өмірге жас ұрпақты дайындауда  алдымен оларды  мінез-құлық нормалары, салт-дәстүрлер мен көптеген әдеттермен таныстыру мақсатында, олардың әртүрлі мәдениетті қабылдау қабілетін және оларға деген ұқыпты қатынасты, толеранттылықты, әртүрлі ұрпақтар, тілдер мен менталитеттегі адамдармен қарым-қатынас және бірлестік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған білім берудің мақсаттары мен құндылықтарын өзгертуге қарай бағыт алуда.

     90-жылдары білім берудің жаңа тұжырымдамалары жасалды, оның ішінде Қазақстан Республикасындағы этномәдени білім беру тұжырымдамасы да болды, аталған құжатта «көпмәдени тұлға» ұғымына нақты анықтама берілді. Аталған тұжырымдамаға сәйкес, «көпмәдени тұлға – бұл лингвистикалық санасы жоғары дамыған индивид. Ана тілі мен мемлекеттік тілді білу, шет тілін меңгеру тұлғаның дүниетанымын кеңейтеді, оның жан-жақты дамуына ықпал етеді, әлемді ауқымды көруге және толеранттылық бағдарын қалыптастыруға ықпал етеді».

     Бұл анықтама бізге жаңа ұрпақтың қандай болу қажеттілігі туралы түсінік береді.

       Қазіргі заманғы педагогикалық шындық бір жағынан, білім берудегі этномәдени факторды ескеру қажеттілігін, екінші жағынан – басқа халықтардың мәдениетін тану үшін жағдай жасау қажеттілігін, әртүрлі этностарға, ұлттарға жататын адамдар арасындағы толерантты қатынастарды тәрбиелеу қажеттілігін  ескеруді талап етеді. Сондықтан көпмәдени ортадағы өмірге дайындау мәселесі педагогтардың назарында болып отыр.

     Қазақстанның қазіргі заманғы жалпы білім беретін орта мектеп жағдайында көпмәдени тәрбие беруді жүзеге асырудың мақсаттары, міндеттері және негізгі бағыттары  қандай? Көпмәдени тәрбие берудің мазмұны көпаспектілі және пәнаралықтың жоғары дәрежесімен ерекшеленеді, ол көпмәдени тәрбие беру мәселелерін гуманитарлық, жаратылыстану-ғылыми, көркемдік-эстетикалық циклдағы оқу пәндерінің құрамында қарастыруға мүмкіндік береді. Көпмәдени  тәрбие берудің мазмұны келесі критерийлерге сәйкес келуі  маңызды:

   - оқу материалында гуманистік идеялардың көрінісі;

- әлем мен Қазақстан халықтары мәдениетіндегі қайталанбайтын өзіндік белгілерінің сипаттамасы;

-қазақстандық халықтардың мәдениетінде бейбіт және келісімде өмір сүруге мүмкіндік беретін дәстүрлерінің жалпы элементтерін ашу;

- оқушыларды әлемдік мәдениетке баулу, жаһандану үдерісін, қазіргі заманда елдер мен халықтардың өзара байланысын ашу.

     Көпмәдени тәрбие беру үдерісінде баланың өз ұлтының мәдениетіне баулу, ал одан – қазақстандық және әлемдік мәдениетке баулу жүзеге асырылады. Мектеп оқушыларды өз ұлтының мәдениеті мен ана тілге баулу үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Мектептің  оқу жоспарларына мәдениеттің, тарихтың, діннің, халықтық өнердің интеграцияланған курстарын енгізу әртүрлі этноұлттық қауымдастықтардың мәдени-тарихи тәжірибесінің өзара әсерін, өзара енуін және өзара байытуын түсінуге, оның жалпыадамзаттық потенциалын анықтауға көмек береді. 

        Көпмәдени тәрбие беру міндеттерін шешу оқыту мен тәрбиенің белсенді әдістерін кең қолдануды талап етеді.

      Жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау барысында         мектептегі сабақтан тыс жұмыстарға  баулу қажет, олар:

-         тарихи мәні бар даталы күндер мен ұлттық мерекелерді өткізу, мәдениет, әдебиет, ғылым саласының танымал қайраткерлері мен халық батырларының мерейтойларын өткізу;

-         ұлттық мәдениет бойынша олимпиадалар мен көрмелерді ұйымдастыру, спорттың ұлттық түрлері бойынша спорттық жарыстар өткізу;

-         ұлттық әндер мен билер орындалатын фольклорлық концерттерді жүргізу;

-         ұлттық тағамдарды үздік дайындау бойынша сайыстар ұйымдастыру.

        Жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау мекемелерінде өзінің ұлттық мәдениетіне баулу білім берудің «балабақша-жалпы білім беретін мектеп» (гимназия, лицей, колледж) сияқты кешенді жүйесін ұйымдастыру арқылы, демалыс күні мектебін (жексенбілік мектеп) ұйымдастыру арқылы  аса нәтижелі болады. Балаларды ерте жастан өз халқының ортасына енгізу, ана тілін меңгерту оның «өзін көпмәдени ортаның  бір бөлшегі» ретінде саналауына, оның дәстүрлі ұлттық мәдениетке баулуына ықпал етеді.

          Көпмәдени ортадағы толерантты тұлғаны қалыптастыру бойынша әлеуметтік-педагогикалық  жұмыстың маңызды аспектісі ретінде балаларды халықтық-педагогикалық, ұлттық-мәдени дәстүрлер арқылы тәрбиелеу алынады.

          Дәстүрлер алуан түрлі. Оларға қарап халық туралы немесе оның тұрмысының бір жағы туралы айтуға болады. Консерватизм сияқты дәстүрдің бір белгісі кейде жақсылық, көмек болады, себебі халықтың тұрақтылығының, оның адамгершілік негіздерінің, менталитетінің тұрақтылығының шарты болып табылады. Дәстүрлерде адамзаттың, халықтардың, адамдардың мыңжылдық рухани ізденістері жинақталады және тоғысады, себебі адамзат – бұл біртұтас ғаламдық этнос, тұлға; ал халық – бұл тарихи тұлға; индивид – адамның біртұтас бейнесі, адамзаттық тұлға.

      Жекелеген тұлғалардың рухани байланысында ұрпақтар сабақтастығының ізі байқалады. Ата-бабалардың рухани құндылықтары әңгімелерде, аңыздарда, өсиет сөздерде, мақал-мәтелдерде сақталады және беріледі. Ата-бабалар ұрпақтардың тілімен сөйлейді. Мысалы, ұрпақтардың сабақтастық байланысын бекітуде үлкендер тікелей  өздерінің тәрбиеленушілері, рухани құндылықтар арқылы қатысады. Халық педагогикасына көмек ретінде мемлекеттік деңгейдегі халыққа білім беру келеді, ол ұрпақтар сабақтастығын оқыту мен  тәрбие үдерісінде қамтамасыз етеді.

         Мектептің міндеті халықтық ұлттық мәдениеттің жағымды жақтарының әсерін күшейтуде байқалады, әсіресе этностың, жас ұрпақтың мінез-құлқы мен дамуында, оның Отанға деген сүйіспеншілігін қалыптастыруда, өз халқының дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарына  сыйласымды қатынасында, басқа ұлттардың адамдарына деген қатынаста байқалады.

     Этномәдени даярлықтың міндеттерін тар мағынасында, ұлттық мәдениетке баулу, оның элементтерін қайта жаңғырту ретінде ғана түсінбеу керек. Оның мақсаты – оқушыларды көпмәдени әлемдік өркениет жағдайында  толыққанды өмірге дайындау. Аталған бағытта педагогикалық ұжымның іс-әрекетін нақты ұйымдастыру қажет, оның құрамына енетіндер: балаларды этномәдени дамытудың формалары мен әдістерін мақсатты түрде таңдау; этномәдени тәрбие міндеттерін жүзеге асырудағы сабақтастық; дәстүрлер арқылы бекітілген оң тәжірибеге сүйену; оқушылардың жас және дара қажеттіліктерін есепке алу; балаларға этноәлеуметтік және көпмәдени тәрбие беру бойынша іс-әрекетті жоспарлау және аталған жұмыстың мектеп іс-әрекетінің басқа түрлерімен ішкі байланысын қамтамасыз ету.

     Сонымен, жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау  тұлғалық сапаларының, көпмәдени, этностық білім және біліктер жүйесін қалыптастыру бойынша педагогикалық әрекеттің сәтті болуы көп жағдайда этноәлеуметтік және көпмәдени тәрбие берудің теориясы мен шынайы өмірлік жағдайлар, оқыту тәжірибесімен логикалық және бірізділікке байланысты болады.

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Жас ұрпақты көпмәдени ортадағы өмірге дайындау. Баяндама."

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Психолог-консультант

Получите профессию

Менеджер по туризму

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

    Әрбір күні өзгеріске толы бүгінгі жауапты кезеңде замана көшінен қалып қоймай уақыт талабына сай ертеңгі болашақ   жас   ұрпақты  жан-жақты етіп тәрбиелеу ұстаздарға зор жауапкершілікті жүктейді. Ол мұғалімнен үздіксіз ізденуді, өз білімін үнемі жетілдіріп отыруды талап етеді. Өйткені еліміздің ертеңі бүгінгі  жас   ұрпақтың  қолында.

   Қазіргі кезде білім беру саясаты көпмәденилік контексінде даму үстінде. Осы жағдайда көпмәдени ортадағы өмірге жас ұрпақты дайындауда  алдымен оларды  мінез-құлық нормалары, салт-дәстүрлер мен көптеген әдеттермен таныстыру мақсатында, олардың әртүрлі мәдениетті қабылдау қабілетін және оларға деген ұқыпты қатынасты, толеранттылықты, әртүрлі ұрпақтар, тілдер мен менталитеттегі адамдармен қарым-қатынас және бірлестік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған білім берудің мақсаттары мен құндылықтарын өзгертуге қарай бағыт алуда.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 624 920 материалов в базе

Скачать материал

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 18.11.2014 3030
    • DOCX 37.5 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Мухамбетжанова Салтанат Орынбасаровна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 9 лет и 4 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 77579
    • Всего материалов: 13

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Технолог-калькулятор общественного питания

Технолог-калькулятор общественного питания

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Особенности реализации Федеральной рабочей программы воспитания в школе

36 ч. — 180 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 90 человек из 33 регионов

Курс повышения квалификации

Уверенность, уверенное поведение, воспитание волевых привычек, развитие учебной мотивации у детей и подростков

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 81 человек из 31 региона

Курс повышения квалификации

Деятельность классного руководителя в соответствии с ФГОС в условиях современной школы

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 765 человек из 75 регионов

Мини-курс

Аспекты эмоционального благополучия и влияния социальных ролей на психологическое состояние

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Возрастные кризисы

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 26 человек из 18 регионов

Мини-курс

Музыкальная культура: от истории до современности

10 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе