"Құжатқа графикалық объектілерді, диаграммаларды математикалық формулаларды кірістіру" 10 сынып

Сабақтыңтақырыбы:Құжатқа графиктік объектілер және диаграммаларды, математикалық формулаларды кірістіру.

Сабақтың жалпы мақсаты

 Мәтіндік редакторда диаграммаларды қолдануды,  формулалар енгізу тәсіліндерін меңгерту, сабақ барысында  тұрмыста қолдануға дағдыландыру

Міндеттері:

·        Құжатқа  диаграммаларды  және  математикалық  формулаларды кірістіру туралы  оқушыларға түсінік беріп,  диаграммалар тұрғызуды және әртүрлі типті диаграммалар құруды үйрету.

·        оқушылардың   диаграмма тұрғызу жұмыстарын  қатесіз орындауы және математикалық  формулаларды кірістіру дағдыларын қалыптастыру, шығармашылық   қабілеттерін    жетілдіру және олардың компьютерде жұмыс істей білу дағдыларын одан әрі дамыту.

Күтілетін нәтиже (осы саб нені үйренеді)

Диаграмма құрып білу;

Математикалық формулаларды енгізіп үйренеді.

Сабақтың әдістері:түсіндіру,сұрақ-жауап,көрнекілік қолдану,тәжірибелік әдіс.

Модуль:

1.Сын тұрғысынан ойлауға үйрету : «Өрмекшінің торы », «Веер», «Өкіл»;

2. АКТ қолдану – интербелсенді тақта, компьютер, ұялы телефон;

3. Талантты және дарынды оқушыларды анықтау ;

4. Оқудағы көшбасшылық

5. Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сабақтың көрнекілігі:компьютер,экран,проектор, оқулық 10 сынып, бор, тақта, маркерлер, желім, А4, А3 беттері,  түрлі түсті стикерлер, смайликтер

Сабақтың типі: тәжірибелік элементі бар жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Сабақтың барысы

І Ұйымдастыру кезеңі

Танысу  тренингі  (шеңберде тұрады)   3 мин

Құрметті оқушылар! Бүгін мен өздеріңізбен бірге жұмыс жасаймын. Алдымен сабағымызды бастамас бұрын бір-бірімізбен танысып алайық. Мен – Венера Құрманбайқызымын, ал сіз -....

Ал енді өткен тақырыбымызды бір қайталап шығайық. Ол үшін «Өрмекшінің торы» әдісі арқылы бір-бірімізге сұрақтар қояйық.

ІІ. Үй тапсырмасы:«Өрмекші торы» әдісімен  бір-біріне сұрақтар қойып, жауап береді.    5 мин

1.     Сөздермен әрекет жасау топтамасына кіретін қосымшаларды атаңдар. (емлесін тексеру, Тілдермен жұмыс, ескерту, Жазуларды өзгерту, Өзгертулер, Салыстыру, Құжатты қорғау батырмалары)

2.     Қатені түзету мен тексерудің қандай жолдары бар? (автоматты, қолмен тексеру)

3.     Құжатқа ескертуді не үшін қолданамыз? (негізгі мәтінді қосымша мәтінмен толықтыру үшін)

4.     Құжатты қорғау жолдарын атаңдар. (форматтауды шектеу, өзгертулерді шектеу, қорғауды іске қосу)

5.     Программада орфографиялық және грамматиканы автоматты түрде тексеру үшін қандай әрекеттерді орындау керек? (файл-түзету – параметрлер – дұрыс жазу)

6.     Құжатқа құпия сөзді қалай орнатады?  (файл – ақпарат – құжатты қорғау – құжатты шифрлау)

7.     Автоауыстыруды қосу үшін қандай әрекеттер орындалады? (файл – анықтама – параметрлер – дұрыс жазу)

Қызығушылықты  ояту

«Сыр-сұхбат»

Ал енді оқушылар, сабағымыздың тақырыбын анықтап алдық. Ендеше, осы тақырып бойынша не білесіңдер, төменгі сыныпта не өттік?

Бұл тақырып туралы не  біліглерің келеді?Бұрын не білетін едіңдер?  Ой бөлісіп көрейік... 5 мин

ІІІ. Мағынаны тану

Ендеше, тақырыпты меңгеріп алу үшін, қосымша ресурстар арқылы тобымызда «Өкіл» әдісі арқылы жұмыс жасайық.

2 топ 2 бөлікті оқиды. Әр топтан 1 оқушыдан шығып келесі топқа барып түсіндіреді. 1топ   -2  топқа,  2 топ – 1 топқа.

(тыңдаған топ келіп түсіндірген оқушыны бағалайды)  10 мин

І топ- Құжатқа диаграмма қірістіру

ІІ топ–Математикалық формулалар кірістіру(бірін-бірі бағалау)

IV.  Жаңа білімді бекіту

Жақсы жұмыс жасадық. Тақырыпты бір-бірімізге түсіндірдік. Енді  осы тақырыбымызды меңгерту үшін ,   «Ойлан, жұптас, талқыла» әдісі    арқылы жұмыс жасап көрейік.

1.     «Ойлан, жұптас, талқыла» әдісі 5 мин

1топ. Диаграмма  түрлері.постер

2-топ.  Математикалық формула  батырмалары . постер

. 1 топ-2 топты, 2-3,3-1 бағаласын . Жақсы тамаша жұмыс жасадыңыздар.

2.     «Ой қозғау»

Ендеше арқылы топтарымызда жеке жұмыс жасау үшін, практикалық тапсырмаларға кезек берейік. 10 мин

1.     Жаңа құжат ашып, диаграмма батырмасын шертіңдер. Төмендегі мәлеметтерді кестеге енгізіңдер. А1 ұяшығына сынып, В2 ұяшығына сапа мәндерін жазып қоямыз. А2 ұяшығына 10 сынып, В2 ұяшығына 76,  А3 ұяшығына 11 сынып, В3 ұяшығына 85,  А4 ұяшығына 9 сынып, В4 ұяшығына 89,  А5  ұяшығына 8  сынып, В5  ұяшығына  95,  А6  ұяшығына 7  сынып, В6   ұяшығына 100.  Осы мәндер бойынша өзімізге керекті диаграмма түрін көрсетеміз.

2.      ,     

( смайлик арқылы бағалау.  Ең жақсы орындаған оқушыларды мадақтау.)

«Жоба» әдісі бойынша (Топтық жұмыс

Топтағы оқушылардың бойы мен салмағын, жасын көрсетіп, кесте құрып, диаграммаға кірістіру. 

2-топ. Қосымша ақпаратпен жұмыс жасайды. Компьютерде

4.«Ой толғаныс»

Бүгінгі сабағымызды қорытындылау үшін , «Веерде жазылған сұрақтарға» жауап берейік. Уақ -  3 мин

2 топқа 1 беттен үлестіріп, әр топ мүшесінің санына қарай тақырып бойынша сұрақтар қойып, ауызша жауап беріледі.

Ү. «Көзқарас». (зерттеушілік біліктілікті қалыптастыруға бағытталған әдіс)  

Сабақ барысында тыңдалған мәселе жайлы ойланып, келесі сұраққа жауап беріңіз, ойыңызды дәптерге жазыңыз: «Бүгінгі оқып үйренген материалдың негізгісі не?», «Осы сұрақ бойынша қандай қосымша ақпарат алғыңыз келеді?». Диаграмманы алдағы уақытта қолданасыздар ма және өмірімізде маңыздылығы қандай?

ҮІ. Кері байланыс «Бармақтар» 4 мин

Оқушылар, бүгінгі сабақ сіздерге ұнады ма?Тақырыпқа түсіндіңіздер ме?  Егер сабақ  ұнап, тақырыпты түсінсеңіздер - бас бармақтарыңды жоғары көтеріңдер, егер жартылай түсінсеңіздер –көлденең, егер сабақ мүлде ұнамаса, тақырыпты түсінбесеңдер – бас бармақтарыңды төмен қаратып көрсетіңіздер.

ҮІІ. Бағалау

Оқушылар бағалау бүгін бізде өздеріңіз куә болып отырғандай , көз алдарыңызда. Ендеше, кімнің алған ұпайы жоғары, орташа, төмен екенін бірге көрейік.

ҮІІІ. Үйге тапсырма: п 17, 18

Қош сау болыңыздар!

Математикалық формулаларды  қосу

Word 2010 бағдарламасында құжатқа математикалық таңбалар мен формулаларды кірістіру өте оңай етілді. Жай ғана Кірістіру  (Вставка)  (Формула)  пәрменін таңдаңыз. Өрнекті өңдеу үшін, Өрнектермен жұмыс істеу (Вставитьновуюформулу)мәтінмәндік қойындысын пайдаланыңыз.

Мәзірдің «Кірістіру» қосымшасының «Формула» әмірінпайдаланыпмәтінгедайынформуланы немесе  жаңа формула жазып, оны дайынформулалартізімінеқосыпқоюғаболады. Егер «Формула» әмірінтікелейшертсе «Формула жазатынорын» (Местодляформулы) ерекшеленедіжәне «Формуламенжұмыс Конструктор» қосымша парағыныңәмірлержолағыпайдаболады.Формула жазатынорынныңоңжағындағыстрелка «Формула сипаттамалары» депаталадыжәне оның бағыныңқы мәзірінде: Жаңа формула түрінде сақтау (Сохранитькакновуюформулу...), Профессиональдық, Сызықтық, Көрсетілетінтүргеауыстыру не КірістірілгентүргеауыстыружәнеТеңестіруәмірлері бар. «Формуламенжұмыс Конструктор» қосымша парағындағы әмірлер үш топқабөлінген: Сервис, Символдар, Құрылымдар.

Сервис тобындағы әмірлер: Формула – стандартыматематикалықформулалардымәтінгеендіруүшінқолданылады;

Профессиональдық – формуланыбірнешедеңгейлітүрдекөрсету;

Сызықтық - формуланыбірдеңгейлітүрде көрсету;

Кәдімгі мәтін (Обычный текст) – математикалықсимволдарқолданылғаныменформулағажатпайтынмәтін; «Формулаларсипаттамалары» (Параметрыформул) топтың төменгі оң жақ бұрышындағы стрелка – қосымшасипаттамалардыкүйлеуүшінаттассұхбаттерезесіншақырады.

Символдартобында формула жазуғақажеттіматематикалықамалдар, қатынастар, грек әріптері бар «Негізгіматематикалықсимволдар» тізімінен тұрады.

«Құрылымдар» (Структуры) тобындабөлшектерді (дробь), индекстерді, радикалдарды, интегралдарды, іріоператорларды (крупный оператор), жақшаларды (скобка), тригонометриялықфункцияларды, диакритикалықбелгілерді, шекжәнелогарифмді, операторларды, матрицалардыәртүрліжазутізімдерінберетінбатырмалар орналасқан.

Тапсырма  1

1.      Жаңа құжат ашып, диаграмма батырмасын шертіңдер. Төмендегі мәлеметтерді кестеге енгізіңдер. А1 ұяшығына сынып, В1 ұяшығына сапа мәндерін жазып қоямыз. А2 ұяшығына 10 сынып, В2 ұяшығына 76,  А3 ұяшығына 11 сынып, В3 ұяшығына 85,  А4 ұяшығына 9 сынып, В4 ұяшығына 89,  А5  ұяшығына 8  сынып, В5  ұяшығына  95,  А6  ұяшығына 7  сынып, В6   ұяшығына 100.  Осы мәндер бойынша өзімізге керекті диаграмма түрін көрсетеміз.

А1	В1
10  сынып	76
11 сынып	85
9 сынып	89
8 сынып	95
7 сынып	100

Тапсырма 2

Тапсырма  1

2.      Жаңа құжат ашып, диаграмма батырмасын шертіңдер. Төмендегі мәлеметтерді кестеге енгізіңдер. А1 ұяшығына сынып, В1 ұяшығына сапа мәндерін жазып қоямыз. А2 ұяшығына 10 сынып, В2 ұяшығына 76,  А3 ұяшығына 11 сынып, В3 ұяшығына 85,  А4 ұяшығына 9 сынып, В4 ұяшығына 89,  А5  ұяшығына 8  сынып, В5  ұяшығына  95,  А6  ұяшығына 7  сынып, В6   ұяшығына 100.  Осы мәндер бойынша өзімізге керекті диаграмма түрін көрсетеміз.

А1	В1
10  сынып	76
11 сынып	85
9 сынып	89
8 сынып	95
7 сынып	100

Тапсырма 2

Топтағы оқушылардың бойы мен салмағын, жасын көрсетіп, кесте құрып, диаграммаға кірістіру

№	Оқушының  аты	бойы	жасы	салмағы
1	Әділет
2	Нұрайна
3	Азамат
4	Жалғас
5	Тоғжан
6	Тлеухан

Топтағы оқушылардың бойы мен салмағын, жасын көрсетіп, кесте құрып, диаграммаға кірістіру

№	Оқушының  аты	бойы	жасы	салмағы
1	Әділет
2	Нұрайна
3	Азамат
4	Жалғас
5	Тоғжан
6	Тлеухан

Диаграмма – (грек тілінде сурет ,сызба) шамаларды тез арада салыстыруды бағалау үшін мәліметтерді сызықтық кесінді және геометриялық фигуралармен бейнелейтін графика.  

Өзінің көрнектілігі мен қолдану ыңғайлылығының арқасында диаграмма тек күнделікті есепші мен мұғалім жұмысында ғана емес, сондай ақ әр түрлі мекемелерде презентация дайындауда, басқа қызмет салаларында жиі  қолданылады. Алғаш рет  статистикалық графиканы шотландық инженер –экономист  Уильям Плейфэр  1786 жылы «Коммерческий и политический атлас» еңбегінде қолданады. Оның бұл туындысы жаратылыстану ғылымдарында графикалық әдістің дамуына түрткі болды. Плэйфэр диаграмманың 4 түрін шығарады: 1786 жылы сызықтық және гистограмма, 1801 жылы сақиналық және дөңгелек диаграммалар.  Тиімділігі:  Кестелік түрде берілген мәліметтер көрнекті  емес және ешқандай әсер бермейді. Ал диаграмма  мәліметтерді ашық, көрнекті көрсетуге мүмкіндік береді.

Диаграмма – (грек тілінде сурет ,сызба) шамаларды тез арада салыстыруды бағалау үшін мәліметтерді сызықтық кесінді және геометриялық фигуралармен бейнелейтін графика.  

Өзінің көрнектілігі мен қолдану ыңғайлылығының арқасында диаграмма тек күнделікті есепші мен мұғалім жұмысында ғана емес, сондай ақ әр түрлі мекемелерде презентация дайындауда, басқа қызмет салаларында жиі  қолданылады. Алғаш рет  статистикалық графиканы шотландық инженер –экономист  Уильям Плейфэр  1786 жылы «Коммерческий и политический атлас» еңбегінде қолданады. Оның бұл туындысы жаратылыстану ғылымдарында графикалық әдістің дамуына түрткі болды. Плэйфэр диаграмманың 4 түрін шығарады: 1786 жылы сызықтық және гистограмма, 1801 жылы сақиналық және дөңгелек диаграммалар.  Тиімділігі:  Кестелік түрде берілген мәліметтер көрнекті  емес және ешқандай әсер бермейді. Ал диаграмма  мәліметтерді ашық, көрнекті көрсетуге мүмкіндік береді.

Стандарттық қатардағы Вставка панелінде формуланы мына белгішесімен табамыз

Солкездемынатерезешығады:

Осы терезеарқылыформулаларды математика, физика пәндеріндепайдаланамыз

 Мынабелгішенібасқанда формула жазутерезесіпайдаболады:

Место для формулы дегенсөздіңүстінентышқанменбіршертіп, белгілеп, формуланыжазамыз, терезесімынадайболады: Мұғалімжазыпкөрсетеді. Мынатапсырманыорындаймыз: