Жемістер

• 1 слайд

  Жамбыл ауданы Бесағаш ауылы
  Абай атындағы орта мектебі
  
  Тақырыбы: Жемістер
  
  
  
  
  
  
  Қарақұлова Гүлнар
  Биология пән мұғалімі
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Білімдік: Жемістердің құрылысын, олардың
  бір – бірінен ерекшеліктерін ажырата білу
  Дамытушылық: Жемістердің көптүрлілігін, кездесетін жерлерін және бұрыннан білетін білімдерін кеңейту
  Тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа,
  табиғатты қорғай білуге тәрбиелеу
  Жемістер
  

• 3 слайд

  Сабақтың әдісі: Аралас (жеке, топтық, топтастыру)
  
  Сабақтың барысы:
  І. Ұйымдастыру бөлімі
  
  ІІ. Оқытылған тақырып бойынша білімді өзектеу
  

• 4 слайд

  Біліміңді тексер
  1. Жынысты көбеюге гүлдің қай бөлімдері қатынасады?
  2. Тозаңдану деген не, оның қандай түрін білесіңдер?
  3. Бунақденелілермен тозаңданатын өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері қандай?
  4. Өсімдіктер жел арқылы айқас тозаңдануға қалай бейімделген?
  5. Ұрықтану қай кезде жүреді?
  6. Ұрықтану жолын түсіндіріңдер.
  

• 5 слайд

  1.Тозаңдары құрғақ, майда, жеңіл, өте көп. 2. Гүл күлтелері ашық реңді. 3. Аталық жіпшелері ұзын, төмен қарай иіліп сәл ғана қимылға тербеліп тұрады. 4. Гүлдері аңқыған хош иісті. 5. Гүлдері реңсіз. 6. Гүлдеріндегі шірнеліктерінен тәтті шірне бөледі. 7. Аналық аузы ірі,түкті. 8. Гүлдерінде иіс болмайды. 9. Тозаңдарының ең сыртқы қабығы қалың, тікенкеті, ілмешекті, бүртікті, өсінділері болатындықтан тегіс емес. 10. Гүлдері көбінесе жай гүлсерікті. 11. Гүлдері қос гүлсерікті, пішіндері алуан түрі. 12. Гүлінде шірнеліктері болмайды.
  2. Бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктер:
  1. Желмен айқас тозаңданатын өсімдіктер:
  Желмен және бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктерге тән
  түсініктемелердегі белгілердің рет санын тиісті орнына жаз
  

• 6 слайд

  Жемістер - өсімдіктер гүлдеп болғаннан кейін ұрықтанған аналық жатынының жеміске айналуы.
  Жемістер
  Шырынды жемістер
  Құрғақ жемістер
  

• 7 слайд

  Шырынды жемістер
  Сүйекті
  Жемістерінің сыртқы қабығы
  жұмсақ, шырынды. Ішкі
  бөлімі сүйектенген бір немесе
  бірнеше тұқымы болады.
  Жидек тәрізді
  Жемістерінің қабығы қалың,
  қатты.
  Жидек
  Жемістің сыртқықабығы жұқа,
  Жұмсақ,шырынды, ішінде
  тұқымдары болады.
  Өрік, шие, алхоры,
  шабдалы
  Қызанақ, жүзім,
  картоп, баклажан т.б
  Мандарин, апельсин,
  қауын, қарбыз қияр т.б
  

• 8 слайд

  Құрғақ жемістер
  Қақырамайтын
  Қақырайтын
  

• 9 слайд

  ҚАҚЫРАЙТЫН ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕР
  БҰРШАҚҚЫН
  
  Қос ұялы,көп тұқымды, тұқымдары пердеге бекінеді.
  
  (қырыққабат, шомыр, шалқан)
  БҰРШАҚҚАП
  
  Бір ұялы, тұқым саны біреу н/е бірнеше, тұқымдары жеміс жақтауының жиегіне бекиді.
  
  (Асбұршақ, беде, қараған, үрмебұршақ)
  ҚАУАШАҚ
  
  Бір және көп ұялы, көп тұқымды. Түріне қарай қақырау жолы да түрліше.
  
  (меңдуана,сүттіген, шегіргүл, қызғалдақ, мақта, көкнәр)
  

• 10 слайд

  ҚАҚЫРАМАЙТЫН ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕР
  ТҰҚЫМША
  Жеміс серігі тұқыммен бірікпеген
  (бақбақ, күнбағыс, өгейшөп,таусағыз)
  ЖАҢҒАҚ ЖЕМІС
  Жеміс серігі ағаштанып қатайып кеткен. Тұқым-дары жеміс серігімен бірікпей бос жатады
  (емен жаңғағы,
  жаңғақша)
  
  ЖИНАҚТАЛҒАН ЖЕМІСТЕР
  Бір-бірімен бірікпеген күрделі көп аналықтар-дан түзілген (құлпынай, итмұрын, таңқурай, бүлдірген)
  ҚАНАТТЫ ЖЕМІС
  
  Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарып, қанатқа айналған.(үйеңкі, шегіршін,қайың, шаған)
  
  ДӘНЕК
  
  Тұқымы жеміс серігімен тұтасып бірігіп кеткен.
  (бидай,жүгері,арпа,тары)
  
  

• 11 слайд

  Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
  І топ
  

• 12 слайд

  Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
  ІІ топ
  

• 13 слайд

  Мына жемістерді ажыратып атаңыздар
  ІІІ топ
  

• 14 слайд

  Жемістер жайлы не білеміз?
  

• 15 слайд

  Деңгейлік тапсырмалар
  А
  1. Жеміс гүлдің қай бөлігінен пайда болады?
  2. Олар неше топқа бөлінеді?
  3. Шырынды жемістер неше түрге бөлінеді?
  Б
  1. Неліктен құрғақ жемістер деп аталады?
  2. Құлпынай жемісін не себепті шырынды жеміске жатқызбайды?
  В
  1. Бұршаққап пен бұршаққынның айырмашылығын түсіндіріңдер.
  2. Жидек жеміс пен жидек тәрізді жемістерді сипаттап мысалмен дәлелдеңдер.
  

• 16 слайд

  Бұтақта ілініп тұрамын,
  Піскенде себетке құладым. 
  
  
  Өсірдім ұлпа қар,
  Шешуін кім табар? 
  Өсірер тың дала,
  Көшірер қамбаға.
  Айналар ұңға да,
  Айналар нанға да.
  
  Бүрі,бүрі,бүрі бар, Күн келбетті түрі бар.
  
  Сыртқа қабығы жұқа, жұмсақ, ішінде тұқымы көп шырынды
  Қабығы қалың,іші шырынды, көп тұқымды
  Сыртқы қабығы жұқа, ортаңғы қалың, ішкі қабаты сүйектіенген шие, өрік жатады
  Бір ұялы, тұқым саны біре н/е бірнеше, асбұршақ өсімдігі жатады
  Қос ұялы, тұқымдары пердеге бекінген, қырыққабат жатады
  Үйеңкі, қайың жемістерін ата
  Мақта қай жеміс түріне жатады
  Жеміс серігі ағаштанып қатайып кеткен, тұқымы бос жатады
  Жеміс серігі тұқыммен бірікпеген күнбағыс жатады
  Бір-бірімен бірікпеген күрделі көп аналықтардан түзілген
  Тұқымы жеміс серігімен тұтасып бірігіп кеткен
  
  
  

• 17 слайд

  Біле жүрейік
  Шіріген жеміс-жидекті жеуге болмайды. Сәл бұзылған кез келген бақша дақылдардың өн бойында МИКТОКСИН деп аталатын улы зат түзіледі. Ол жемістің шіріген жерін ойып алып тастағаннан жойылмайды. Сол жемісті көкөністі қайнатса да улы зат жойылмайды. Ол бауыр мен жүректі зақымдап қатерлі ісік ауруына себеп болады.
  

• 18 слайд

  Жеміс- жидек жинайық
  Жидек жеміске
  мысал келтір
  Суреттегі жеміске
  сипаттама бер
  Біздің өлкемізде
  қандай жеміс
  жидек өседі
  Жемістер неше
  топқа бөлінеді?
  Құрғақ жемістерге
  мысалдар келтір
  

• 19 слайд

  Глоссарий «Тәртіп орнат»
  1.Гүлді өсімдіктердің жемістері А.Жидек жеміс
  2. Қызанақ, жүзім Б.Құрғақ, шырынды
  3. Қос ұялы, ішінде пердесі бар В. Қауашақ 4. Бір, үш, бес ұялы, көп тұқымды Г. Бұршаққын
  5. Қабығы қатты, сүректенген, құрғақ болады Д. Құрғақ жемістер
  6. Жемістің жеміс серігі қатайып кетеді Е. Дәнек
  7. Бір тұқымды жеміс Ж. Қанатты жеміс
  8. Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарған З.Құлпынай, итмұрын
  9. Жинақталған жемістер И. Жаңғақ
  

• 20 слайд

• 21 слайд

  Үй тапсырмасы
  §26 оқу.
  Жемістер жайында ақпарат көзерінен, интернеттен қызықты мәліметтер алып келіңдер. 88-беттегі 1,2 тапсырманы орындау.
  

• 22 слайд

  Келесі сабақта
  жақсы көңіл күймен
  жолығайық!
  

Краткое описание документа:

•. Жынысты көбеюге гүлдің қай бөлімдері қатынасады?

•2. Тозаңдану деген не, оның қандай түрін білесіңдер?

•3. Бунақденелілермен тозаңданатын өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері қандай?

•4. Өсімдіктер жел арқылы айқас тозаңдануға қалай бейімделген?

•5. Ұрықтану қай кезде жүреді?

6. Ұрықтану жолын түсіндіріңдер.