Инфоурок География Другие методич. материалыЖер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына әсері

Биология 9 сынып Тақырыбы: Пайдалы қазбалар өндірудің және қайта өңдеудің қоршаған ортаға әсері. Бұл тақырыпта түсіндірме, есеп және де сұрақ-жауап, дидактикалық, логикалық, тест тапсырмалары жинақталып берілген

Файл будет скачан в форматах:

  • pdf
  • docx
5118
1
27.09.2024

Материал разработан автором:

Алпысбаева Ляйла Мухаметкалымовна

учитель биологии и химии

Разработок в маркетплейсе: 142
Покупателей: 423

Об авторе

Категория/ученая степень: Первая категория
Место работы: КГУ Атыгайская средняя общеобразовательная школа
Моя основная профессия – учитель биологии и химии. В прошлом году у меня доминировали уроки химии, и некоторые свои задачи я опубликовал в Интернет ресурсах. Стаж работы составляет -22 года. Тема самообразования: Формирование функциональной грамотности учащихся на основе межпредметной интеграции на уроке биологии и химии.
Подробнее об авторе

Настоящая методическая разработка опубликована пользователем Алпысбаева Ляйла Мухаметкалымовна. Инфоурок является информационным посредником

Биология 9 сынып Тақырыбы: Пайдалы қазбалар өндірудің және қайта өңдеудің қоршаған ортаға әсері Пайдалы қазбаларды өндіру және қайта өңдеу – адамзаттың өнеркәсіптік және экономикалық дамуының маңызды бөлігі. Алайда, бұл үдерістер қоршаған ортаға айтарлықтай әсер етеді, олардың салдары экожүйелерге, жер, ауа, су ресурстарына және биологиялық әртүрлілікке зиян келтіруі мүмкін. 1. Жердің деградациясы Қазба жұмыстарының әсері: Пайдалы қазбаларды ашық немесе жерасты әдістерімен өндіру кезінде үлкен аумақтардағы топырақ қазылады, бұл жер бедерінің өзгеруіне және топырақтың құнарлылығының төмендеуіне әкеледі. Экожүйелердің бұзылуы: Топырақтың қабаттары жойылады, өсімдіктер мен жануарлар тіршілік ететін жерлер бұзылады, нәтижесінде экожүйелердің тепе-теңдігі бұзылады. 2. Орман және өсімдіктердің жойылуы Ағаштарды кесу: Пайдалы қазбаларды өндіру үшін орманды аумақтар тазартылып, нәтижесінде орман экожүйелеріне зиян келеді. Ормандардың жойылуы климаттың өзгеруіне және биоәртүрліліктің азаюына алып келеді. Топырақ эрозиясы: Өсімдіктердің жоғалуы топырақтың табиғи қорғанысын азайтады, бұл эрозияға, су тасқынына және шөлейттенуге әкелуі мүмкін. 3. Су ресурстарына әсері Су ресурстарын ластау: Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу кезінде химиялық реагенттер, ауыр металдар, қышқылдар және қалдықтар суды ластайды. Мұндай заттар өзендер мен жер асты суларына түсіп, су экожүйелеріне және адамдардың денсаулығына қауіп төндіреді. Судың сарқылуы: Өндіріс үдерістерінде үлкен көлемдегі су қолданылады, бұл су ресурстарының азаюына және кей аймақтарда судың жетіспеушілігіне әкелуі мүмкін. 4. Атмосфералық ластану Шаң-тозаң және газдар: Пайдалы қазбаларды өндіру және қайта өңдеу кезінде атмосфераға шаң-тозаң, күкірт диоксиді, азот оксидтері және басқа да улы газдар бөлінеді. Бұл ластағыштар ауа сапасын төмендетіп, адамдардың тыныс алу жүйесіне және жалпы денсаулығына зиян келтіреді. Климаттың өзгеруі: Көмір мен мұнай си Бұл тақырыпта түсіндірме, есеп және де сұрақ-жауап, дидактикалық, логикалық, тест тапсырмалары жинақталып берілген

Краткое описание методической разработки

Биология 9 сынып

Тақырыбы: Пайдалы қазбалар өндірудің және қайта өңдеудің қоршаған ортаға әсері

Пайдалы қазбаларды өндіру және қайта өңдеу – адамзаттың өнеркәсіптік және экономикалық дамуының маңызды бөлігі. Алайда, бұл үдерістер қоршаған ортаға айтарлықтай әсер етеді, олардың салдары экожүйелерге, жер, ауа, су ресурстарына және биологиялық әртүрлілікке зиян келтіруі мүмкін.

1. Жердің деградациясы

  • Қазба жұмыстарының әсері: Пайдалы қазбаларды ашық немесе жерасты әдістерімен өндіру кезінде үлкен аумақтардағы топырақ қазылады, бұл жер бедерінің өзгеруіне және топырақтың құнарлылығының төмендеуіне әкеледі.
  • Экожүйелердің бұзылуы: Топырақтың қабаттары жойылады, өсімдіктер мен жануарлар тіршілік ететін жерлер бұзылады, нәтижесінде экожүйелердің тепе-теңдігі бұзылады.

2. Орман және өсімдіктердің жойылуы

  • Ағаштарды кесу: Пайдалы қазбаларды өндіру үшін орманды аумақтар тазартылып, нәтижесінде орман экожүйелеріне зиян келеді. Ормандардың жойылуы климаттың өзгеруіне және биоәртүрліліктің азаюына алып келеді.
  • Топырақ эрозиясы: Өсімдіктердің жоғалуы топырақтың табиғи қорғанысын азайтады, бұл эрозияға, су тасқынына және шөлейттенуге әкелуі мүмкін.

3. Су ресурстарына әсері

  • Су ресурстарын ластау: Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу кезінде химиялық реагенттер, ауыр металдар, қышқылдар және қалдықтар суды ластайды. Мұндай заттар өзендер мен жер асты суларына түсіп, су экожүйелеріне және адамдардың денсаулығына қауіп төндіреді.
  • Судың сарқылуы: Өндіріс үдерістерінде үлкен көлемдегі су қолданылады, бұл су ресурстарының азаюына және кей аймақтарда судың жетіспеушілігіне әкелуі мүмкін.

4. Атмосфералық ластану

  • Шаң-тозаң және газдар: Пайдалы қазбаларды өндіру және қайта өңдеу кезінде атмосфераға шаң-тозаң, күкірт диоксиді, азот оксидтері және басқа да улы газдар бөлінеді. Бұл ластағыштар ауа сапасын төмендетіп, адамдардың тыныс алу жүйесіне және жалпы денсаулығына зиян келтіреді.

Климаттың өзгеруі: Көмір мен мұнай си

Бұл тақырыпта түсіндірме, есеп және де  сұрақ-жауап, дидактикалық, логикалық, тест тапсырмалары жинақталып берілген

Развернуть описание

Жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына әсері

Скачать материал

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 

Физикалық география

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімшесі: 

Литосфера

Мектеп: №25 орта мектеп

 

Мұғалімнің аты-жөні: Ақберді А

 

Күні: 18.10.2019ж

Қатысқандар саны:

Сынып: 8 А

Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына әсері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.3.1.10  жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсеріне баға береді

Сабақ мақсаттары

Жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсерін жіктеп, бағалауды үйренеді.

Бағалау критерийлері

-          Жер бедерінің халықтың орналасу тығыздығына әсерін анықтайды;

-          Жер бедерінің адам өміріне тигізетін әсерлерін жіктей алады;.

-          Жер бедерінің адамның шаруашылық қызметіне тигізетін әсерлеріне баға бере алады;

Тілдік  мақсаттар

 

Тілдік мақсаттар: Жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсерін  ауызша түсіндіреді (айтылым, тыңдалым).

Пәнге тән лексика мен терминология:

Таулар

Жазықтар

Экономика

Ауыл шаруашылық

Мал шаруашылық

Туризм

.Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Картаға қарап, мен… екенін көре аламын Ортақ сурет … тәрізді

Бұған жатпайтындарға

Солтүстік/оңтүстік/батыс/шығыс жартышарларында ...байқалады

Құндылықтарды дарыту

Оқушылардың бойында әлем азаматы ретінде сезімнің, жауапкершіліктің дамуы.

Пәнаралық байланыстар

Оқушылар биология пәніндегі ландшафтың адамзаттың тіршілігіне әсері туралы білімдерін пайдаланады.

АКТ қолдану дағдылары

Ғаламтордан қажетті мәліметтерді іріктей алады.

Алдыңғы  білім

литосфераның құрылысы, жер бедерінің қалыптасуы, жер бедерінің түрлері, таулар жазықтарды біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

 

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет  

 

 

Ресурстар

Сабақтың басы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Б)Ұйымдастыру сәті.

- сынып оқушыларымен амандасу, түгендеу;

- Қолайлы жұмыс ортасы қалыптастырылады.

 

(Б) Үй тапсырмасы «Plickers» бағдарламасы

Оқушылар тест сұрақтары арқылы онлайн тексеріледі.

  1.  Жер бетінің алуан түрлі кедір бұдырлары - бұл ....
  2. Таулар биіктігі бойынша қаншаға бөлінеді?
  3. Жер қыртысының ауқымды, аз қозғалатын, неғұрлым тұрақты бөліктері
  4. Биіктіктердің шамалы өзгерістерімен сипатталатын, құрлық бетінің, мұхиттар мен теңіздер түбінің ұлан - байтақ бөліктері-...... деп аталады.
  5. Жазықтар абсолюттік биіктігі бойынша қаншаға бөлінеді?
  6. Планетарлық жер бедері түрін анықтаңыз
  7. Макроформалы жер бедерінің түрін анықтаңыз
  8. Жердің ішкі құрылысы неше қабаттан тұрады?

Дескриптор:

-          Оқушылар QR-кодтар арқылы сұрақтардың дұрыс жауабын тайдайды.

Бағалау: «Өзін-өзі бағалау»

 

(Б) «Сабақ кассасы» әдісі

Оқушылар бір билеттен алады. Билет түсіне қарай 3 топқа топтасады.

1 топ- жасыл

2 топ- сары

3 топ-қызыл

 

Оқушылар «Сабақ кассасы» әдісі арқылы суреттер топтамасы 

көрсетіледі. Балалар жеке ойланады, қалаулары бойынша ойларымен бөліседі. Қажет болған жағдайда мұғалім бағыттаушы сұрақ қояды.

-        Мұғалім сабақтың тақырыбын болжауды сұрайды.

-        Тақырып көрсетілгеннен кейін, сабақтың мақсаттары айтылады.

 

 

 

«Plickers» бағдарламасы

 

 

 

Ұялы телефон

 

 

QR-кодтар

 

 

 

 

 

 

 

Сабақтың ортасы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(М) «Ой шақыру».

- Оқушыларға видеоүзінді ұсынылады;

Жер бедері адамзат тіршілігі мен шаруашылығына әсер ете ме?

Оқушылар жеке ойланады, топта талқылайды өз ойларын сынып алдына ұсынады.

Зерттеу мен талдау.

Топтық жұмыс.  «Ұшақ ұшты»

Топтарға ұшақтар үшырылады, оқушылар ұшақ ішіндегі тапсырмаларды дескрипторға қарап орындайды.

1 топ. Жер шарындағы халықтың орналасу тығыздығына баға беру.

Дескриптор:

-          Дүниежүзінде өте тығыз қоныстанған аймақты кескін картаға түсіріңіз;

-          Дүниежүзінде аз қоныстанған аймақты кескін картаға түсіріңіз

2 топ. Жер бедерінің адам өміріне әсерін анықтау.

Дескриптор:

-          Жер бедерінің адам өміріне әсер ететін факторларды анықтаңыздар;

-          Анықталған факторларды постер түрінде рәсімдеңіздер;

3 топ. Жер бедерінің адамның шаруашылық қызметіне есері

Дескриптор:

-          Дедукция немесе индукция әдісімен жер бедерінің адамның шаруашылық қызметіне тигізетін ісері туралы «қолайлы», «қолайсыз», «тиімді», «тиімсіз», «қауіпті», «қауіпсіз»  сипаттамаларына  ой тұжырымды  2-ден кем емес слайд жасаңыздар;

Бағалау: «Топтардың бірін-бірі бағалауы»

 

Геосергіту: «Бір әріпке»

Бұл ойын үшін «ел, қала, өзен, жер бедері, өсімдік, жануар» және т.б. кесте сызылады. Бұдан кейін әріп таңдап және уақытты белгілейміз (бір минут). Қатысушылардың мақсаты – әр бағанға осы әріптен басталатын сөздер жазу. Содан соң жазылған сөздерді салыстырады. Ұқсас сөздерді сызып тастап, сәйкес келмеген әр сөзге бір балл беріледі.

https://yandex.kz/video/preview/?filmId=1520660977334494893&text=адамдардың+тіршілігі

 

Қосымша 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А4 формат қағаз

 

Қалам

 

Атлас

Сабақтың соңы

 

 

Жеке жұмыс. «Қалам ортада» әдісі

Топ ортасын кез келген оқушының қаламын таңдап, сұрақ қойылады.

Бағалау: Мұғалімнің кері байланыс беруі

Рефлексия «Plickers» бағдарламасы

Plickers — статистикалық жұмыс жасау үрдісін жеңілдететін және сыныптың жауабын лезде бағалап беретін қосымша.

А. Мен бүгін үйрендім.

В. Маған бүгін қиын болды.

С. Менде тақырып бойынша сұрақтар бар.

Д. Маған бүгін қызықты болды.

Үй тапсырмасы:  

Алқапты жерлердегі (мысалы, Бангладеш), таулы жерлердегі (Тянь-Шань) ауылшаруашылығы туралы ақпарат жинау.

 

Қалам

 

 

 

 

QR-кодтар

Саралау – оқушыларға қалай  көбірек қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз. 

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

                                                                                                                                                                        

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына әсері"
Смотреть ещё 5 938 курсов

Методические разработки к Вашему уроку:

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

7 348 121 материал в базе

Материал подходит для УМК

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
    • 24.10.2019 4613
    • DOCX 1.9 мбайт
    • 40 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Акбердиева Айдын Бакыткызы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Акбердиева Айдын Бакыткызы
    Акбердиева Айдын Бакыткызы
    • На сайте: 8 лет и 6 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 8174
    • Всего материалов: 2

Оформите подписку «Инфоурок.Маркетплейс»

Вам будут доступны для скачивания все 326 573 материалы из нашего маркетплейса.

Мини-курс

Продвижение экспертной деятельности: от личного сайта до личного помощника

6 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Система оценки качества образования

2 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Математика в действии: практические приемы для повседневной жизни

3 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 94 человека из 29 регионов
  • Этот курс уже прошли 99 человек
Смотреть ещё 5 938 курсов