"Жылу мөлшері.Заттың меншікті жылу сыйымдылығы" 8 сынып физика

• 1 слайд

  Сабақтың типі: аралас сабақ
  
  Сабақтың түрі: теориялық – практикалық
  
  Сабақтың әдіс – тәсілі: сатылай кешенді талдау
  технологиясы және үш өлшемді әдістемелік жүйе технологиясы.
  
  Пәнаралық байланыс: информатика, математика
  
  Оқыту әдістері: сөздік, көрнекі, практикалық
  
  Оқушылардың танымдық
  іс – әрекетін ұйымдастыру
  тәсілі бойынша: ізденіс, проблемалық, зерттеушілік
  
  Сабақтың көрнекіліктері: үлестірмелі кестелер, плакаттар, компьютердегі слайдтар
  

• 2 слайд

  Сабақтың құрылымы:
  
  
  
  Ұйымдастыру.
  Үй тапсырмасын сұрау.
  Білімдерін тексеру (деңгейлік тапсырмалар).
  Жаңа сабаққа мақсат қою.
  Жаңа білім беру.
  Түсінгенін тексеру.
  Бекіту.
  Үйге тапсырма беру.
  

• 3 слайд

  
  Сұрақ – жауап
  
  Жылу берілудің қандай түрлерімен таныстыңдар? Оларды қысқаша сипаттаңдар.
  
  
  
  
  Үй тапсырмасын сұрау
  сәулелену
  конвекция
  жылуөткізгіштік
  

• 4 слайд

  
  Сұрақ – жауап
  
  Өздеріңе белгілі жылу берілу түрлерін атаңдар және оларды қысқаша сипаттаңдар. Олардың қайсысы орталық жылу жүйесінде маңызды роль атқарады?
  
  Үй тапсырмасын сұрау
  

• 5 слайд

  
  Сұрақ – жауап
  
  Климаты суық жерлерде тұрғын үй салу үшін жылу шығынын азайтатын шараларды ескеру керек. Жылу берілудің қандай түрлері бұл шығынға себеп болады? Оларды азайтуға арналған қандай ұсыныстарың бар?
  
  Үй тапсырмасын сұрау
  

• 6 слайд

  
  Сұрақ – жауап
  
  
  4 – жаттығу. № 5,6
  
  Үй тапсырмасын сұрау
  

• 7 слайд

  Білімдерін тексеру
  

• 8 слайд

  І деңгей
  
  Қыста кең немесе тар аяқкиімнің қайсысында адамның аяғы тез тоңады?
  
  Төмендегі заттардың қайсысының жылу өткізгіштігі жоғары: мыс, ауа, алюминий, су, шыны, су буы?
  

• 9 слайд

  ІІ деңгей
  
  1) Тазаланған терезе әйнегі күн сәулесінің әсерінен неліктен қызбайды, ал кір, лас әйнек неге тез жылынады?
  
  2) Кастрөлдегі тағамды тез суыту үшін мұзды ыдыстың астына қойған дұрыс па, әлде қақпағының үстіне қойған дұрыс па?
  

• 10 слайд

  
  
  ІІІ деңгей
  
  1) Терезе әйнегін неге қос қабатты етіп жасайды?
  
  2) Желдеткішті неге бөлменің жоғарғы жағына орналастырады?
  
  3) Неге термостың ішкі ыдысы күмістеліп, айнаның бетіндей етіп жасалады?
  
  

• 11 слайд

  Жылу берілу кезіндегі ішкі энергияны өлшеуге бола ма?
  

• 12 слайд

  а) Механикалық жұмыс істеу процесі.
  Ішкі энергияны механикалық жұмыс істеу жолымен өзгертудің өлшемі жұмыс деп аталады.
  
  
  
  
  б) Жылу берілу процесі
  Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемін деп атайды.
  Ішкі энергияны өзгертудің екі тәсілі бар:
  жылу мөлшері
  

• 13 слайд

  Жылу мөлшері.
  Заттың меншікті жылу сыйымдылығы.
  

• 14 слайд

  
  1 – тәжірибе
  Жылу мөлшерінің заттың массасына тәуелділігі
  
  Q ~ m
  

• 15 слайд

  2 – тәжірибе
  Жылу мөлшерінің температураның өзгерісіне тәуелділігі
  
  Q ~ t2­ t1
  

• 16 слайд

  3 – тәжірибе
  Жылу мөлшерінің заттың тегіне тәуелділігі
  
  Q ~ заттың тегіне
  

• 17 слайд

  Заттың меншікті жылу сыйымдылығы
  Сипаттамасы: Заттың табиғи қасиетін сипаттайтын физикалық шама.
  Өлшем бірлігі: Меншікті жылу сыйымдылықтың өлшем бірлігі - джоульдың килограмм цельсий градус көбейтіндісіне бөліндісі
  [C]=[1Дж/кг°C]
  
  Анықтамасы: Массасы 1 кг заттың температурасын 1° С – қа өзгерту үшін
  қанша мөлшерде жылу қажет екендігін көрсететін физикалық шаманы заттың меншікті жылу сыйымдылығы деп атайды.
  Байланысы: С ~ Q
  Белгіленуі: С - әрпімен белгіленеді.
  

• 18 слайд

  Жылу берілу процесіндегі жылу алмасу құбылысына көңіл бөлу.
  Штативтер, муфталар, термометрлер, спирт шамы,
  әр түрлі сұйықтар (май, су)
  Ыдыстағы суды жылыту және қатты қыздыру
  Суды жылыту үшін оған аз жылу мөлшерін береміз, қаттырақ ысыту үшін көбірек жылу мөлшерін береміз
  Әр түрлі массадағы суды аламыз. Оларды қыздырамыз.
  Массасы көп суды қыздыру үшін көп жылу мөлшері қажет екендігін көреміз.
  Бірдей мөлшердегі майды және суды алып, қыздырамыз.
  Сұйықтардың әр түрлі қызатындығын байқаймыз.
  
  Нәтижені талдау:
  Денені қыздыруға қажетті жылу мөлшері бірнеше физикалық шамаларға тәуелді болып шықты.
  Физикалық тәжірибе
  Тәжірибеден қорытынды:
  Жылу беру кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемі жылу мөлшері болады
  

• 19 слайд

  Жылу мөлшері ішкі энергия өзгеруінің өлшемі бола тұрып, дененің температурасына байланысты болады,
  белгіленуі
  Q - әрпімен белгіленеді
  (ку – латын әрпі)
  Анықтамасы: Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемін жылу мөлшері деп атайды.
  Өлшем бірлігі: 1 кг суды 1° С – қа қыздыру үшін берілетін жылу мөлшерін калория
  деп атайды. 1 кал = 4,19 Дж
  Формуласы: Q=cm( t2 – t1 ) Денені қыздыруға қакжетті немесе ол суығанда бөлінетін жылу мөлшері заттың тегіне, массасына және оның температурасының өзгеруіне тәуелді.
  Жылу мөлшері
  Байланысы:
  Q ~ t2­ t1 ; t= t2 - t1 температура өзгерісі.
  Q ~ m; m – дене массасы
  Q ~ с; с – заттың меншікті жылу сыйымдылығы
  
  

• 20 слайд

  Бекіту тапсырмалары
  1 –тапсырма
  

• 21 слайд

  Бекіту тапсырмалары
  1 –тапсырма
  

• 22 слайд

  2 –тапсырма. 6-жаттығу /49-бет/
  
  1 – есеп
   Массасы 250г суды 50С-қа дейін қыздыру үшін қанша жылу мөлшері кетеді?
  
  2-есеп
    0,2 кг жезден жасалған бөлшектің температурасы 3650С. Ол 150С -қа дейін суытылғанда қоршаған ортаға қанша жылу мөлшерін береді?
  
  3-есеп
    84 кДж жылу мөлшерін бере отырып қанша мөлшердегі суды 100С -қа көтеруге болады?
  
  

• 23 слайд

  3 –тапсырма
  

• 24 слайд

  Бекіту сұрақтары:
  
  
  Жылу мөлшері дегеніміз не?
  Жылу мөлшері неге тәуелді? Мысал келтіріңдер.
  3.Заттың меншікті жылу сыйымдылығы нені көрсетеді?
  Заттың меншікті жылу сыйымдылығының бірлігі не?
  Мұздың меншікті жылу сыйымдылығы 2100 Дж / кг°C – қа тең. Бұл
  нені білдіреді?
  6)1 – кестеден меншікті жылу сыйымдылықтары ең жоғары және ең
  төменгі болатын заттарды атаңдар. Олардың жылу
  сыйымдылықтарының неше есе айырмашылығы бар?
  
  

• 25 слайд

  § 9,10
  
  2. 5- жаттығу /барлығы орындайды/
  
  3. 6- жаттығу ( 4,9,10) /“4” бағасына үміткерлер орындайды/
  
  4. 6- жаттығу ( 5-8) /“5” бағасына үміткерлер орындайды/
  Үйге тапсырма
  

• 26 слайд