Жұлдызды сәт интеллектуальная олимпиада

	«Жаңа Ғасыр» №175 гимназия Тақырыбы: «Жұлдызды сәт» (2 сыныптарға арналған сайыс) Ұйымдастырушылар: Түменбаева Г. Бағыбаева А. алматы қаласы, 2017жыл

 

Тақырыбы: «Жұлдызды сәт».

Мақсаты: 2 сынып оқушыларының әдебиеттік оқу, қазақ тілі, математика пәндерінен алған білімдерін  көрсетуге баулу. Оқушылардың алған білімдерін түрлі жағдайларда қолдануға баули отырып, лидерлік қабілеттерін дамыту.

Түрі: Сыныптан тыс, сайыс сабағы

Барысы:

Қайырлы күн қымбатты достар, құрметті ұстаздар! Ахмет Байтұрсынов атамыз «Ел мен елді, ұлт пен ұлтты теңгеретін- ғылым» деп, өмірде адамның дамуына, ақыл –ойының қалыптасуына ғылымның маңызы зор  екендігін бекер айтпаса керек. Бүгінгі заман- білімділер заманы. Олай болса бүгінгі біздің әдебиет, қазақ тілі, математикалық білімдерін сынайтын, оқушылардың білімін байқайтын  жұлдызды сәтімізді бастаймыз.

«Естігенін есте тұтып,

Оқығанын миға тоқушылар.

Айтар ойын тұспалдап,

Сіз оқытқан оқушылар,

Сәті келер сыналар»-дей отырып бүгінгі сайысқа қатысушылармен таныстырсақ.

 2 «А» сыныбы. Топтың аты «Бірлік». Ұраны:  «Бірлігі жоқ ел-тозады,

                                                                                 Бірлігі  күшті ел –озады».

2 «Ә» сыныбы. Топтың аты «». Ұраны:

2 «Г» сыныбы. Топтың аты «». Ұраны:

2 «Ғ» сыныбы. Топтың аты «». Ұраны:

2 «М» сыныбы. Топтың аты «». Ұраны:

Бұл аталған топтар  қазір жеребе ала отырып, сайысқа қатысу ретін   анықтайды. Сайыс  4 кезеңнен тұрады:

-«Зымыран сұрақтар»

-«Тапқыр болсаң, тауып көр!»

-«Сөз мерген»

-«Ұшқыр ой»-деп аталады.

Осы кезеңдердің әділ бағасын беретін әділ қазылар алқасымен таныстыра кетсек.

 1.

2.

3.

4.

5.

1-    кезең: «Зымыран сұрақтар» -деп аталады .  Шарты: 1 минут ішінде  10 сұраққа жауап беруі тиіс.

«Бәйгеге түсіп  жарыспай,

Жүйріктің бағы жана ма?

Бұл бәйге ойдың бәйгесі

Кім жүйрік, сол алда»  -деп « Зымыран сұрақтар кезеңін бастаймыз.

1 топқа  берілетін сұрақтар.

1.     Дыбысталу мүшелері арқылы айтып, естілетін тілдік құбылысты  не деп айтамыз? (дыбыс).

2.     Мәтінде баяндалатын оқиға мен ойдың түйіні (тақырып)

3.     Қосымшаның неше түрі бар? (2)

4.     2 мен 2 –нің қосындысы 4-ке  тең өрнегіндегі қосылғыштар нешеге тең?

5.     Барлық қабырғасы тең тіктөртбұрыш не деп аталады? (Шаршы)

6.     Сүйір бұрыш дегеніміз не? (Тік бұрыштан кіші бұрыш)

7.     Басты байлық не? (Денсаулық)

8.     Жылдардан құр қалған  жануар? (Түйе)

9.     Тұңғыш «Әліппе» оқулығын кім жазды? (Ахмет Байтұрсынұлы)

10. М.Әуезов қай өңірдің тумасы? (Семей)

2-топқа қойылатын сұрақтар:

1.     Сөйлемдер  айтылу мақсатына қарай нешеге бөлінеді? (3)

2.     Жауап алу мақсатында айтылатын сөйлемді не деп атаймыз?

 (сұраулы сөйлем)

3.     Заттың, сапаның, қимылдың, санның атауы-....... (Сөз) деп аталады.

4.     Қарама –қарсы қабырғасы тең төртбұрышты не деп атаймыз? (Тіктөртбұрыш)

5.     Сәуле дегеніміз не? (Бір жағы нүктемен шектелген түзу сызық)

6.     а мен 20 –ның қосындысы өрнегі қандай өрнек деп аталады?(әріпті өрнек)

7.     «Абай жолы» романының авторы кім? (М.Әуезов)

8.     Аймаған, Зияда апай қай шығарманың кейіпкерлері? (Көк кептер)

9.     Жыл басы болған қай жануар? (Тышқан)

10.  Абылайдың шын есімі кім? (Әбілмансұр)

3-топқа берілетін сұрақтар:

1.     Адамның көңіл күйін, сезімін білдіретін сөйлемді  не деп атаймыз? (лепті сөйлем)

2.     Адамға қатысты қандай сұрақтар қойылады?(кім? кімдер?)

3.     Кісінің аты-жөні, жер-су аттары не деп аталады? (жалқы есім)

4.     Доғал бұрыш дегеніміз не? (Тік бұрыштан үлкен бұрыш)

5.     Екі жағы нүктемен шектелген түзуді не деп атаймыз? (кесінді)

6.     Үш  кесіндіден құралған фигураны не деп атаймыз? (үшбұрыш)

7.     «Адам болам десеңіз...» өлеңінің авторы кім? (Абай)

8.     Ы.Алтынсариннің  шәкірті, ұстаз болған кім? (С.Көбеев)

9. Шөп шабу кезеңі туралы әңгіменің атауы? (Еркіннің еңбегі)

10.М.Мақатаев қай өңірдің тумасы? (Алматы облысы)

4-топқа берілетін сұрақтар

1.     Заттың сынын білдіретін сөздерге қандай сұрақ қойылады? (қандай?)

2.     Жалқы есімнен басқа сөздерді не деп атаймыз?  (жалпы есім)

3.     Сөйлемнің неше түрі бар (3)

4.     Доғал бұрыш дегеніміз не?

5.      1 т неше кг, неше  ц бар ? (10 ц, 1000 кг бар)

6.     Сыйымдылық немен өлшейміз? (литр)

7.     Әбілмансұрдың лақап аты (Абылай)

8.     Атан түйе шөккен жер шығармасы кім туралы? (Райымбек батыр)

9.     Тұрсын Жұртбайдың шығармасын ата (Бала Мұхтар мен Абай)

(Қоңыр қозы)

10. Сәкен Сейфуллин қай өлкеде дүниеге келген? (Қарағанды)

5 –топқа берілетін сұрақтар:

1.     Заттың санын білдіретін сөздерге қандай сұрақ қойылады? (қанша неше, нешінші?)

2.     Етістіктің түрлерін ата (Дара және күрделі етістік)

3.     Аспан сөзіне мәндес сөз (әуе)

4.     Кесінді дегеніміз не?

5.     5 пен 6-ның көбейтіндісі нешеге тең? (30)

6.     Бөліндінің компоненттерін ата  (Бөлінгіш, бөлгіш, бөліндінің мәні)

7.     Бала Тұрар шығармасының авторы  кім? (Ш.Мұртаза)

8.     Біз өткен Бауыржан Момышұлы туралы шығарма (Батырдың мінезі)

9.     Қоңыр қозының  әжесінің аты кім? (Дінәсіл)

10. Абай  қай өңірде дүниеге келген? ШҚО

2-    кезең:  «Тапқыр болсаң тауып көр!»- деп аталады. Шарты:Ұяшықта шатасып берілген әріптерден сөздер құрауы тиіс.

Б	А	Қ	Ы	Л	А
І	Б	О	Р	И	У
Л	Ы	С	Ы	Т	А
І	Л	Ы	С	Р
М	А	Н	С	Ұ	Р
А	Й	Д	Ы	Н
А	Й	Ы	Р	М	А

Қ	А	Л	А	М	ы
А	н	а	П	А	Д
Р	А	Л	а	Р	Ы
А	У	А	б	А	С
и	н	Е	ө	Т	Т
Ш	а	р	л	а	А
А	л	а	у	у	Р

3-    кезең: «Сөз мерген» -деп аталады. Бұл кезеңде қойылған сұрақтарға мақал-мәтелмен   жауап беруі  тиіс.

1 топ:

1.Қар жана ма? (Қалауын тапса қар жанар)

2.Инемен құдық қазуға болады ма? (Білім –инемен құдық қазғандай)

3.Тастың жеңілі болады ма? (Тас түскен жеріне ауыр)

4.Елу құлағы бар кім? (Ел құлағы елу)

5.Қандай адамды батыр дейді? (Болар елдің баласы бірін-бірі батыр дер)

2-топ:

           1.Білетінің қанша, білмейтінің қанша? (Білетінім бір тоғыз, білмейтінім тоқсан тоғыз)

           2. Оттан да ыстық болып тұрған не? (Отан оттан да ыстық)

           3.Адам денесіндегі қорқақ, батыр мүшелер? (Көз қорқақ, қол батыр)

           4.Көрдім, көрмедім деген сөздер неше сөз болады? (Көрмедім –аз сөз, көрдім деген көп сөз)

           5.Басыңа іс түскенде кім көмектеседі? (Басыңа іс түссе жақсы көмек етер, жаман күліп кетер)

3 –топ:

1.     Кімге бір рет өлуге  болады,кімге мың рет өлуге болады? (Қорқақ мың өлер, батыр бір өлер)

2.     Отқа түскен күйе ме? (Отан үшін отқа түс күймейсің)

3.     Отан неден басталады? (Отан отбасыдан басталады)

4.     Намыстан, қамыстан ажал табушылар кімдер? (Батырды –намыс, қоянды қамыс өлтіреді)

5.     Өрге шыға алмайтын қандай сөз? (Өтірік –өрге озбайды)

4-топ.

1.     Туған жердің несі ыстық? (Туған жердің түні де ыстық, күні де ыстық)

2.     Қандай бала сәлем береді? (Әдепті елдің баласы алыстан сәлем береді)

3.     Қорқақ не істемейді?  (Қорқақ қол бастамайды)

4.     Оттан да ыстық болып тұрған не? (Отан оттан да ыстық)

5.     Адам денесіндегі қорқақ, батыр мүшелер? (Көз қорқақ, қол батыр)

5-топ.
1. Бірлігі жоқ ел  мен бірлігі күшті ел қандай болады? (Бірлігі жоқ ел тозады, Бірлігі күшті ел озады)

2.  Иненің ілігуіне не қажет?  (Саусақ бірікпей, ине ілікпейді)

3. Өжет адам  нені жеңеді? (Өжет адам өлімді жеңеді)

4.Елу құлағы бар кім? (Ел құлағы елу)

5.Өрге шыға алмайтын қандай сөз? (Өтірік –өрге озбайды)

4-кезең «Ұшқыр ой» деп аталады. Шарты: Логикалық есептер шығару.

1-топ.

А) Портфелімде әуелі

Он үш жаңғақ бар еді

Науат пенен  Маратқа

Самат пенен Санатқа

Апасына Қанаттың,

Екі –екіден тараттым,

Қанша жаңғақ қалғанын,

Айта қойшы ал жаным (3)

Ә) Жолаушының бір ешкісі, бір орамжапырағы бар, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына  екі  орынды қайық арқылы өтуі керек.  Бір ешкісі, бір орамжапырағын, бір қасқырын  қалай өткізеді? Қасқыр мен ешкіні, ешкі мен орамжапырақты қалдыруға болмайды.

Шешуі:

1-ші ешкіні өткізеді.

2-ші қасқырды апарып, ешкіні кері алып келеді

3-ші ешкіні қалдырып, орамжапырақты  апарады.

4-ші ешкіні  апарады.

Төрт рет қатынау арқылы барлығын өзеннен өткізеді. 

2-топ.

А) Алма ағашта жеті алма,

Қандай тәтті жесе алма,

Төртеуін мен жеп алып,

Самат пенен Санатқа

Апасына Қанаттың,

Бір –біреуден тараттым,

Қанша алма  қалғанын,

Айта қойшы ал жаным (0)

Ә)Жолаушының бір ешкісі, бір орамжапырағы бар, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына  екі  орынды қайық арқылы өтуі керек.  Бір ешкісі, бір орамжапырағын, бір қасқырын 4 рет жүру арқылы қалай өткізеді? Қасқыр мен ешкіні, ешкі мен орамжапырақты қалдыруға болмайды.

3-топ.

А)Бір сарайға қамалған,

Тауық, түлкі тағылар

Есеп шарты  мынадай

Аяқ пен бас саналар

Отыз аяқ жүр көп  боп

Басы тоғыз бір топ боп

Айыруға болады

Түлкі нешеу қамалған,

Тауық нешеу саналған. ( 3 тауық, 6 түлкі)

4-топ.

Көшеде  екі әкесі, екі баласы және атасы мен немересімен қыдырып жүр. Көшеде неше адам жүр? (3)

Ә)Жолаушының бір ешкісі, бір орамжапырағы бар, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына  екі  орынды қайық арқылы өтуі керек.  Бір ешкісі, бір орамжапырағын, бір қасқырын 4 рет жүру арқылы қалай өткізеді? Қасқыр мен ешкіні, ешкі мен орамжапырақты қалдыруға болмайды.

5-топ.

Суретте неше  үш бұрыш бар? 

 

Ә)Жолаушының бір ешкісі, бір орамжапырағы бар, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына  екі  орынды қайық арқылы өтуі керек.  Бір ешкісі, бір орамжапырағын, бір қасқырын 4 рет жүру арқылы қалай өткізеді? Қасқыр мен ешкіні, ешкі мен орамжапырақты қалдыруға болмайды.

5-кезең. Шарты ұяшық таңдап, ұяшықтарда жазылған сұрақтарға жауап беруі тиіс.

1.      Қ.Р.Конституциясы қашан  қабылданды? (1995, 30 тамыз)

2.     EXPO  қай қаладай, қай уақыт аралығында өтеді? (Астана,10 маусым 10 қыркүйек) 

3.     Қазақстан Халықтар Ассамблеясына биыл неше жыл толды? (22 жыл. 1995 1 наурызда құрылған)

4.     2016 жылы ҚР тәуелсіздігіне неше жыл толды? (25)

5.     Биыл Ұлы Отан соғысының жеңісіне неше жыл толады? (72 жыл)

6.      ҚР. Тәуелсіздігін қашан алды? (1991 жылы)

7.     ҚР рәміздері қашан қабылданды? ( 1992 жылы қабылданды. Әнұранға 2006 жылы әнұран өзгертілді)

8.     Қ.Р.Рәміздерінің авторлары кімдер?  (Әнұран : Жұмекен  Нәжімеденов, Н.Назарбаев. Елтаңба  Ж.Мәлібеков, Шота –Аман Уәлиханов, Ту: Шәкен Ниязбеков)

9.     Түркі қалықтарының жаңа жылы қашан тойланады? (22 наурызда)

Қорытынды бөлім. Әр сыныптың ұпай сандарын есептей отырып, жеңімпаздарды анықтау.

Қазылар алқасының сөзі.

11. Дыбысталу мүшелері арқылы айтып, естілетін тілдік құбылысты  не деп айтамыз?

12. Мәтінде баяндалатын оқиға мен ойдың түйіні

13.  Қосымшаның неше түрі бар?

14. 2 мен 2 –нің қосындысы 4-ке  тең өрнегіндегі қосылғыштар нешеге тең?

15. Барлық қабырғасы тең тіктөртбұрыш не деп аталады? 

16. Сүйір бұрыш дегеніміз не?

17. Басты байлық не?

18. Жылдардан құр қалған  жануар?

19. Тұңғыш «Әліппе» оқулығын кім жазды?

20. М.Әуезов қай өңірдің тумасы?

2-топқа қойылатын сұрақтар:

11. Сөйлемдер  айтылу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?

12. Жауап алу мақсатында айтылатын сөйлемді не деп атаймыз?

13. Заттың, сапаның, қимылдың, санның атауы-.......  деп аталады.

14. Қарама –қарсы қабырғасы тең төртбұрышты не деп атаймыз?

15. Сәуле дегеніміз не?

16. а мен 20 –ның қосындысы өрнегі қандай өрнек деп аталады?

17. «Абай жолы» романының авторы кім?

18. Аймаған, Зияда апай қай шығарманың кейіпкерлері?

19. Жыл басы болған қай жануар?

20.  Абылайдың шын есімі кім?

3-топқа берілетін сұрақтар:

9.     Адамның көңіл күйін, сезімін білдіретін сөйлемді  не деп атаймыз?

10. Адамға қатысты қандай сұрақтар қойылады?

11. Кісінің аты-жөні, жер-су аттары не деп аталады?

12. Доғал бұрыш дегеніміз не?

13. Екі жағы нүктемен шектелген түзуді не деп атаймыз?

14. Үш  кесіндіден құралған фигураны не деп атаймыз?

15. «Адам болам десеңіз...» өлеңінің авторы кім?

16. Ы.Алтынсариннің  шәкірті, ұстаз болған кім?

9. Шөп шабу кезеңі туралы әңгіменің атауы?

10.М.Мақатаев қай өңірдің тумасы?

6.     кезең:  «Тапқыр болсаң тауып көр!»- деп аталады. Шарты:Ұяшықта шатасып берілген әріптерден сөздер құрауы тиіс. Ұнаған 5 сөзді орысша ағылшынша айту

Б	А	Қ	Ы	Л	А
І	Б	О	Р	И	У
Л	Ы	С	Ы	Т	А
І	Л	Ы	С	Р
М	А	Н	С	Ұ	Р
А	Й	Д	Ы	Н
А	Й	Ы	Р	М	А

7.     кезең: «Сөз мерген» -деп аталады. Бұл кезеңде қойылған сұрақтарға мақал-мәтелмен   жауап беруі  тиіс.

1 топ:

1.мысалы : Сұрақ : Қар жауады ма?  болса

   (Қалауын тапса қар жанар) деп жауап беруі керек  

2. (Білім –инемен құдық қазғандай)

3. (Тас түскен жеріне ауыр)

4. (Ел құлағы елу)

5. (Болар елдің баласы бірін-бірі батыр дер)

2-топ:

           1. (Білетінім бір тоғыз, білмейтінім тоқсан тоғыз)

           2. (Отан оттан да ыстық)

           3. (Көз қорқақ, қол батыр)

           4. (Көрмедім –аз сөз, көрдім деген көп сөз)

           5. (Басыңа іс түссе жақсы көмек етер, жаман күліп кетер)

3 –топ:

8.      (Қорқақ мың өлер, батыр бір өлер)

9.      (Отан үшін отқа түс күймейсің)

10.  (Отан отбасыдан басталады)

11.  (Батырды –намыс, қоянды қамыс өлтіреді)

12.  (Өтірік –өрге озбайды)

4-кезең «Ұшқыр ой» деп аталады. Шарты: Логикалық есептер шығару.

Жолаушының бір ешкісі, бір орамжапырағы бар, бір қасқыры бар. Ол өзеннің бір жағынан екінші жағына  екі  орынды қайық арқылы өтуі керек.  Бір ешкісі, бір орамжапырағын, бір қасқырын  қалай өткізеді? Қасқыр мен ешкіні, ешкі мен орамжапырақты қалдыруға болмайды.

1.     Қ.Р.Конституциясы қашан  қабылданды?

2.     EXPO  қай қаладай, қай уақыт аралығында өтеді?

3.     Қазақстан Халықтар Ассамблеясына биыл неше жыл толды?

4.     2016 жылы ҚР тәуелсіздігіне неше жыл толды?

5.     Биыл Ұлы Отан соғысының жеңісіне неше жыл толады?

6.      ҚР. Тәуелсіздігін қашан алды?

7.     ҚР рәміздері қашан қабылданды?

8.     Қ.Р.Рәміздерінің авторлары кімдер? 

9.     Түркі қалықтарының жаңа жылы қашан тойланады?

10. Қ.Р.Конституциясы қашан  қабылданды?

11. EXPO  қай қаладай, қай уақыт аралығында өтеді?

12. Қазақстан Халықтар Ассамблеясына биыл неше жыл толды?

13. 2016 жылы ҚР тәуелсіздігіне неше жыл толды?

14. Биыл Ұлы Отан соғысының жеңісіне неше жыл толады?

15.  ҚР. Тәуелсіздігін қашан алды?

16. ҚР рәміздері қашан қабылданды?

17. Қ.Р.Рәміздерінің авторлары кімдер? 

18. Түркі қалықтарының жаңа жылы қашан тойланады?