Қазақ тілі пәнінен сабақ тақырыбы "Ыбырай Алтынсарин" ( 6 класс)

Сабақтың тақырыбы : Ыбырай Алтынсарин

Сабақтың мақсаты:  Білімділік: Ыбырай Алтынсариннің өмірі мен ағартушылық қызметі, шығармашылық жолы туралы білімдерін тереңдету.

Дамытушылық: оқушылардың ауызша және жазбаша мәдениетін қалыптыстыруға, шығарма мазмұнын аша білу қабілетін дамытуға ықпал ету.

Тәрбиелік: оқушылардың әдебиетке, Ыбырай шығармашылығына деген сүйіспеншіліктерін ояту, «Мәңгілік ел» идеясын негізге ала отырып, оқушылардың туған халқын сүюге, жерін, тарихын қастерлеуге, құрметтеуге тәрбиелеу.өз еліне, Отанына  сүйіспеншілікпен қарап, қорғай білу, ұқыптылыққа бейімдей отырып тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, қосымша материалдар.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу, түсіндіру, талдау.

Пәнаралық байланыс: тарих, география.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгеру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Сабақтың мақсатын-міндеттерін түсіндіру.

ІІІ. Жаңа сабақ: 1. Оқушылар естеріне Ыбырай  туралы білетіндерін түсіру.   

2. Ыбырай Алтынсариннің өмір жолына хронологиялық кесте негізінде шолу жасау:

Жылдар	Маңызды оқиғалар
1841 ж.	Қостанай облысы Затобол ауданында туған.
1850 ж.	Орынбордағы қазақ балаларына арнап ашылған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне
1857 ж.	Мектепті «өте жақсы» деген бағамен бітірген.
1859 ж.	Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болған.
1859 ж.	Орынбордағы шекаралық комиссияның төрағасы, Шығысты зерттеуші белгілі ғалым, профессор В.В. Григорьевпен жағын танысады.
1860 ж.	Торғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады.
1864 ж.	Торғайдағы мектепті ашады.
1876 ж.	Петербург, Қазан қалаларына барады.
1876 ж.	«Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі.
1879 ж.	«Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады.
1879 ж.	Торғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады.
1881 ж.	Омбы қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылды.
1879-1883 ж.ж	Торғай қаласының төрт уезінде (Торғай, Ырғыз, Троицк, Ақтөбе) мектептер ашылады.
1883 ж.	Торғайда қолөнер мектебі ашылады.
1883 ж.	«Мұсылмандық тұтқасы» оқу құралын жазады.
1887 ж.	Ырғызда тұңғыш қыздар мектебі ашылады.
1887 ж.	Қостанай уезінің Обаған және Жетіқара болыстарында бір сыныптық мектептер аштырып, жанынан қазақ балаларына жататын 25 орындық интернат салдырады.
1889 ж.	Ауыр науқастан қайтыс болады.
3. Ыбырай өлеңдеріне байланысты кесте толтыруды ұсыну:
Ыбырай өлеңдері		Өлеңнің атауы
Оқысаңыз балалар, Шамнан шырақ жағылар. Тілегінің алдыныңнан, Іздемей-ақ табылар.		Кел, балалар, оқылық!
Өнер-білім бар жұрттар, Тастан сарай салғызды. Айшылық алыс жерлерден, Жылдам хабар алғызды.		Өнер, білім бар жұрттар
Кім сендерді, балалар, сүйетұғын, Қуанышыңа қуанып, қайғыңа күйетұғын. Түн ұйқысын төрт бөліп, күрпік қақпай, Шешең байғұс дамылсыз жүретұғын.		Ананың сүюі
Ашығып түлкі жүрді жапандарда, Тамақ іздеп жол шекті сапарларға... Еш нәрсені көре алмай келе жатса, Көзіне түсті алыстан жалғыз қарға.		Қарға мен түлкі

ІV. Сабақты бекіту:  «Даналық ағашы» оқыта үйрету ойыны арқылы жүзеге асырылады. Ол үшін оқушылар арасынан бір жүргізуші сайланады. Жүргізушінің қолында қорап немесе сандықша болуы керек. Оқушылар тақырып бойынша қиын сұрақтар құрастырып, жүргізуге береді. Сұрақтар құрастырылып біткен соң, оқушылар кез келген сұрақты алып, дауыстап оқиды, толық жауап береді.

V.  Сабақты қорытындылау: Ы.Алтынсарин шығармашылығының ерекшелігі туралы оқып-білгендерін «Эстафета» ойын тапсырмаларын орындау арқылы тексеру. Ол үшін оқушылар үш топқа бөлінеді. Әр топқа тапсырма жазылған парақтар таратылады. Белгі бойынша белгілі бір уақыт аралығында бірін-бірі қайталамай, естеріне қалған мәлімет, түсінік, оқиғаны, мерзімді параққа жазып, бір-біріне жылжытып беріп отырады. Қай топ неғұрлым көп мәлімет берсе, толық, нақты жауап жазса, мерзімдерді дәл көрсетсе, сол топ жеңімпаз болады.

VІ. Оқушылар білімін бағалау.

VІІ. Үй тапсырмасы: Ыбырай Алтынсарин шығармашылығы туралы біліп келу.

VІІІ. Рефлексия кезеңі:

«V» - білемін, маған таныс ақпарат	«+» - мен үшін  жаңа ақпарат	«-» - мен үшін түсініксіз ақпарат	«?» - мені таңғалдырады