Тыва Республиканың Таңды кожуунунуң Владимировка
суурунуң
муниципалдыг бюджеттиг ниити өөредилге чери
ортумак ниити эртем школазы
Яя деп үн
болгаш үжүк-биле таныжылга (үжүглел)
“Кызыл
дептерде” кирген Тывада бар дириг амытаннар-биле таныжылга (хүрээлел)
Эге класс башкызы
Иргит Чечек Хавузаевнаның
дуржулга ажылы.
Владимировка 2013
Темазы: Яя деп үн болгаш үжүк-биле таныжылга. “Кызыл дептерде” кирген Тывада
бар дириг амытаннар-биле таныжылга.
Сорулгалары: Уругларга Яя деп үн болгаш үжүктү таныштырар, билиндирер. “Кызыл
дептерде” кирген Тывада бар дириг амытаннар-биле таныштырар, билиндирер.
Мурнунда өөренип эрткен билиин быжыглаар болгаш системажыдар. Аас болгаш
бижимел чугаазын сайзырадыр. Долгандыр турар бойдуска, дириг амытаннарга ынак болурунга
болгаш оларны камгалап-хумагалаарынга кижизидер. Төрээн дылынга сонуургалын
бедидип, төрээн дылынга ынак болурунга кижизидер.
Планнаан
түӊнелдер: өөренген
үннер, үжүктерин катаптаар, быжыглаар.
УУД:
Регулятивтиг:
партазынын кырында өөренир херекселдерин шын
организастап; кичээлдин сорулгаларын тодарадып билиринге өөренир.
Шиңгээл барымдаазы – үлегер езугаар аас
чугаа тургузуп, кичээлдин кол сорулгаларын чедип алырынга өөренир.
Үне
барымдаазы – улустар-биле чугаалажып, эш-өөрүнүң болгаш башкызының
чугаазын үзе кирбейн, дыңнап билиринге өөренир. Кичээлге кылган ажылдарын
түңнеп билиринге өөренир..
Аажы-чаң
барымдаазы – өөреникчи кижиниң этикетти сагып турарының деңнели.
Кичээлдиң хевири: эртем-шинчилелдиг,
дыңнадыглыг, демнежилге кичээли.
Кичээлдиң дерилгези: видеопроектор, Яя деп
үжүктүг, чуруктуг плакат, карточкалар, кроссворд, номчуур сөстер, делегейниң,
Тываның “Кызыл дептери”.
Кичээлдиң чорудуу
1. Организастыг кезээ.
Коңга үнү кыңгырт диди,
Кичээливис эгеледи.
Кичээнгейлиг кончуг эки,
Өөренип эгелээли.
2. Катаптаашкын.
-
Уруглар, тывызыкты тывыңарам!
Боду
ыыттавас-даа болза,
Бүгү
чүүлдү билир.
Ол
чүл?
-
Ном.
-
Шын-дыр. Ынчаарга бис бөгүн чүнүң дугайында чугаалажыр-дыр бис?
-
А бо номну кым билирил?
“Кызыл дептер”-биле
таныжылга.
Дептерниң тургузуу:
Кара арын – шуут чиде берген дириг амытаннар.
Кызыл арын – чидип бар чыдар, ховар дириг амытаннар.
Сарыг арын – саны эвээжээн дириг амытаннар.
Ногаан арын – чидип бар чыткаш, катап өзүп-көвүдеп эгелээн дириг амытаннар.
а) Кызыл бөрү-биле таныжылга.
Кызыл
бөрүнүң дугайында башкы кысказы-биле слайдыны ажыглавышаан, чугаалап
таныштырар. “Кызыл дептерде” кайы арында киргенин илередир. Ону камгалаары-биле
дараазында онаалганы күүседир.
Оюн “Бөрүге дузалаш”.
К-дан
эгелээш к-га төнген сөстерге кроссворд.
- Дириг
амытаннарның, кижилерниң мага-бодунда көөр орган.
- Дириг амытаннарның,
кижилерниң мага-бодунда дыңнаар орган.
- Дириг амытаннарның,
кижилерниң мага-бодунда бир сөөк база тыва улустуң оюну.
- Тыва
улустуң хүндүткел илередир болгаш Шагаада сунар суй белээ.
Онаалганы күүсеткеш, түңнелин кылыр.
б) Тооргу-биле таныжылга.
Башкы
тооргунуң дугайында кысказы-биле слайдыны ажыглавышаан, чугаалап таныштырар.
“Кызыл дептерде” кайы арында киргенин илередир.
Тооргуну
камгалаары-биле дараазында онаалганы күүседир.
Оюн “Кым дүргенил?”
лена
Е,
Ё нзак
ндан
Онаалганы
күүсеткеш, түңнелин кылыр.
в) Черлик кошкар (архар).
Башкы
тооргунуң дугайында кысказы-биле слайдыны ажыглавышаан, чугаалап таныштырар.
“Кызыл дептерде” кайы арында киргенин илередир. Ону камгалаары-биле дараазында
онаалганы күүседир.
Физминутка
Бөрү ышкаш улуул.
Тогдук ышкаш ужаал.
Тооргу ышкаш халыыл.
Кошкар ышкаш үзээл.
3. Чаа тема.
г) Тогдук-биле таныжылга.
Башкы тогдуктуң дугайында кысказы-биле слайдыны ажыглавышаан, чугаалап
таныштырар. “Кызыл дептерде” кайы арында киргенин илередир.
Тогдукту
камгалаары-биле дараазында онаалганы күүседир.
Ø Чаа
үн, үжүк-биле таныжылга.
Башкы уругларны чаа үн, үжүк-биле таныштырар. Ол үжүктүң туружун алфавиттен,
үжүктер плакаттарындан илередир. Ол үн кирген сөстерден адаткаш, чаа үннүң
сөсте туружун илередир.
Ø Ном-биле
ажыл.
-
Арын 94
Ø Кыдыраашка
ажыл.
- Чараш
бижилге.
- Хыналдалыг,
тайылбырлыг бижилге.
Ёлка, серээ, демир, инек, серге, каът.
Онаалганы
күүсеткеш, кожа олурар эштери-биле бот-боттарының ажылдарын хынажыр, түңнелин
кылыр.
4. Быжыглаашкын.
Бөлүктер-биле
ажыл.
Да
к
Са
я А я н
Ха
с
5. Рефлексия.
-
Бөгүн чаа чүнү билип алдыңар?
-
Кандыг ажыл берге болду?
-
Кандыг ажыл солун болду?
-
Чүнү билип албадыңар?
6. Түңнел.
-
Бөгүн канчаар ажылдаарыңар хүнчүгештер дузазы-биле көргүзүңер.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.