Открытый урок по казахской литературе на тему "С.Торайғыров "Қамар сұлу"

Сабақтың тақырыбы: С. Торайғыровтың шығармашылығы. ”Қамар сұлу” – романы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: С. Торайғыровтың өнер – білімге үндейтін өлеңдері және ”Қамар сұлу” романының тақырыбы, идеясы.

Тәрбиелік: Қыздар тарбиесінің маңызы, шынайы махаббаттың, шын достықтың мәні.

Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылығын, көркем сөйлеу мәнерін дамыту.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Қ. П. Жүсіповтың өлең талдау әдісі және “Сын тұрғысынан ойлау” технологиясының элементтері.

Сабақтың тәсілі: Баяндау, түсіндіру, сұрақ-жауап.

Сабақтың

көрнекіліктері: Ақынның портреті, ақын шығармашылығы туралы сызбалар, өлеңдер жинағы, мақал-мәтелдер жазылған сөздер, ақын-жазушылардың еңбектер жинағы.

Жұмыс түрі:  Жекелей, жұппен, топпен, жекелей топпен.

Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, жағрафия, қазақ тілі.

Қолданылған

әдебиеттер:

1. 10-сыныптың қазақ әдебиеті оқулығы.

2. 10-сыныптың қазақ әдебиетінің хрестоматиясы.

3. Қазақ Совет энциклопедиясы.

4. ”Сарыарқаның жаңбыры” өлеңдер жинағы.

5. Д. Әбілов шығармалары.

Сабақтың барысы:

 I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасы.

III. Жаңа сабақ.

IV. Жаңа сабақты меңгерту.

V. Қорытындылау кезеңі.

VI. Үйге тапсырма. Бағалау.

I. Ұйымдастыру кезеңі:

-          Оқушылар үш топқа бөлініп отырғызу.

-          Магнитофон арқылы қыздар туралы әсем ән ойнап тұрады.

-          Оқушыларды түгендеу, сабаққа дайындықтарын тексеру.

3 минут

II. Үй тапсырмасы:

1. С. Көбеевтің шығармашылығы мен өмірі туралы мәліметтер.
2. “Қалың мал“ романында көтерілген мәселелер.
3. Романның басты кейіпкерлеріне мінездеме беру.
4. Жағымды, жағымсыз кейіпкерлерді талдау.
5. Өздеріне түйін жасату. (үйде дайындап әкелген сұрақтарын бір-біріне қояды)

15 минут

III. Жаңа сабақ:

Қайта магнитофон қосылып, “Сарыарқа“ күйі ойналып тұрады.

-          Бұл қандай күй, неге ойналып жатыр деген сұрақтар қойылады.

-          Содан соң сабақты Сарыарқа топырағынан шыққан, соның ішінде Баянауыл топырағына шыққан Бұхар жырау, Қ. Сатпаев, Ж. Шанин, Ш. Айманов, М. Ж. Көбеев, Ж. Аймауытов секілді т.б. толып жатқан өнер адамдары және ақыл жазушыларды айтудан басталады. Осыдан кейін барып С. Торайғыров тоқталу.

-          Лекцияны бастамас бұрын «Топтастыру» стратегиясы бойынша оқушылардың ақын туралы не білетіндерін анықтап алу.

-          Сосын ауызша “Қамар сұлу” романына тоқталу (романда көтерілген мәселлелер, ақынның жазушылық шеберлігі т.б. жәйттер айтылады) .

-          Осыдан кейін ақынның шығармашылығына байланысты көрмеге тоқталу.

-          Лекция аяқталған соң сызылған кесте бойынша түсініктеме беру (оқушылар керек нәрселерін өздеріне жазып алады) .

10 минут

IV. Жаңа сабақты меңгерту:

-          С. Трайғыровтың “Үмітпен жоқ қуған“, “Бір балуанға қарап“ өлендерін екі топқа беремін. Оларға өлеңнің тақырыбын, идеясы тапқызып, әдебиет теориясы бойынша талдату. (Қ.П.Жүсіповтің өлең талдау технологиясы бойыншы)

-          Әр топ Сұлтанмахмұт пен Спандиярға, Спандияр мен Міржақыпқа, Міржақып пен Ахметке «Венн диаграмма» жасату.

-          Сосын жалпы ұқсастықтарын тақызу. (ақындардың ұқсастықтарын салыстырады)

-          Шағын дебат ұйымдастыру. Бір топ жақтаушы, екінші топ даттаушы, үшінші топ саралаушы болады. Олар “Қазіргі кездегі құдаласу мәселесі“ деген тақырыпта өз ойларын айтады.

10 минут

V. Қорытындылау:

-          Мәтінмен жұмыс жүргізіледі. “Қалың мал“. Романы мен “Қамар сұлу” романының кейіпкерлеріне салыстырмалы мінездеме жасату. (Ғайша-Қамар, Қожаш-Ахмет, Итбай-Омар бейнелері бойынша. Әр топ өзіне осы бейнелерді таңдап бөлініп алады.)

-          Әр топ қазіргі қыздар мен ақын өмір сүрген дәуір кезіндегі қыздарды салыстыра отырып, қазақ қызының модельін құрап шығарады. (дәл өздерінің құған модельіндегі идеал адам бар ма, жоқ па екенін айтады)

-          Қыз туралы мақал-мәтелдерді жатқа айту сайысы. (сабаққа қатысушы мұғалімдер сарапшы болады)

-          Жалпы қортындылау кезінде “Түртіп алу“ стратегиясы бойынша ой қорытады. Содан кейін оқушылар өздерінің дайындап әкелген суреттері бойынша, шығарған өлеңдері бойынша сөйлейді.

5 минут

VI. Үйге тапсырма:

1. Ақынның кез келген бір өлеңін жатқа оқу.
2. Лекция бойынша дайындалу.
3. “Қамар сұлу” романының кейіпкерлеріне мінездеме жазу.

        Бағалау:

1. Әр топтың топ басшылары өзінің тобының мүшелеріне баға қояды.

2 минут