Презентация к уроку по крымскотатарской литературе "Творчество Б.Чобан-заде"

• 1 слайд

  БЕКИР ЧОБАН-ЗАДЕ
  (15.05. 1893 - 13.10.1937)
  

• 2 слайд

  Мевзу:
  «Бекир Чобан-заденинъ аят ёлу ве яратыджылыгъы.
  «Тувгъан тиль» шиири»
  
  Макъсат:
  Талебелерни Бекир Чобан – заденинъ омюр ёлу ве яратыджылыгъынен таныштырмакъ
  Буюк алим ве шаирнинъ шахсиети эсасында талебелернинъ табиатыны шекиллендирюв
  Балаларнынъ окъувгъа, илимге мерагъыны юксельтюв
  Юреклеринде буюк эстетик ве ватанперверлик дуйгъуларны догъурмакъ
  

• 3 слайд

  
  Оюн
  «Инанам - инанмайым»
  

• 4 слайд

  ЯРАТЫДЖЫЛЫКЪ
  4
  икяелер
  омюр
  Беджерильген ишлер
  шиирлер
  окъув
  

• 5 слайд

  Бекир Чобан-заде 1893 сенеси Къырымда Къарасувбазарда адлы Къурт Ваап адлы бир чобан къорантасында догъды
  1905с.- Рушдие мектебинде окъуй
  Бекир Чобан-заде – Улу инсан! Ильк тасильни: окъув- язувны анасындан алды. Фукъаре къорантанынъ эвлядыны окъутмагъа чареси екъ эди. Амма Бекир илимге ынтылды
  
  
  
  Янъы мевзуны анълатув:
  Къарасувбазар – Б.Чобан-заденинъ тувгъан шеэри
  

• 6 слайд

  
  
  
  1909с. джемиет хайриеси эсабына Тюркиеге кете ве
  медресени мувафакъиетнен битире
  

• 7 слайд

  1914 сенеси ильк шиирлерини язып башлай
  
  1918 сенеси Будапешт университетининъ шаркъ тиллери болюгини алтын медальнен битирип, фельсефе докторы унваны алды
  
  1920 сенеси шаир севимли Ватаны –Къырымгъа къайтып келе ве омюрнинъ сонъуна къадар окъув юртларында дерс бере
  
  1922 сенеси Акъмесджит девлет университетнинъ профессоры олды, сонъ ректор вазифесинде булунды
  
  

• 8 слайд

   
  
  Озь шиирлеринде азат халкъынынъ алидженап дуйгъулларны акс этти, инсанларны медениетке, илимге чагъырды
  
  Бекир Чобан-заде – Улу инсан! Ильк тасильни: окъув- язувны анасындан алды. Фукъаре къорантанынъ эвлядыны окъутмагъа чареси екъ эди. Амма Бекир илимге ынтылды
  
  

• 9 слайд

  Бекир Чобан-заде репрессиягъа огърагъан вакъытта
  1937 cенеси Сталин репрессиялларгъа огърады.
  13 октябрь 1937 сенеси джанаварджыа ольдюрильди
  

• 10 слайд

  Къарасувбазар шеэринде
  Б.Чобан – заденинъ эйкели
  

• 11 слайд

  «Бекир Чобан-заде» Зарема Трасинованынъ ресими
  

• 12 слайд

  «Бекир Чобан-заде» Рустем Эминовнынъ ресими
  

• 13 слайд

  Тувгъан тиль
   
  Мен сени Къырымда, Къазанда таптым,
  Юрегим къайнагъан ташкъанда таптым…
   
  Ят ильде мугъайып, аджынып юрьгенде,
  Умютим, хаялым шай тюшип юргенде,
   
  Бойнъуна сарылдым дердимни айтып,
  Юрт деген сезюнънен озюме къайтып
   
  Йырларынъ олмаса, маненъ олмаса
  «Юрт» деген сезюнънен юрек толмаса
   
  Ах насыл . юрермен гъурбет якъларда
  Танышсыз – билишсиз ят сокъакъларда?...
  
  Истеймен озюмни эр ерде корьмек
  Эр ерде инджинъден дестанлар орьмек …
  
  

• 14 слайд

   
  Къушларгъа, къайрыгъа уйретсем сени,
  Сен болсанъ оксюзнинъ гонълюден сюйгени…
   
  Джамиге, михрабкъа, сарайгъа кирсенъ
  Денъизлер, челлеринъ четине ирсенъ
   
  Къабримде мелеклер соргъу сораса,
  Азраиль тилимни бинъ кере тораса,
   
  «Озь тувгъан тилимде айт манъа!» дермен,
  Озь тувгъа тилимде йырлап олермен…
   
   Гонълюмни къайгъылар кемирип тургъанда,
  Халкъымнынъ тынышсыз йылдызы ургъанда,
   
  Тувгъан тиль – башкъасы акълыма кельмей,
  Бир буюк сырымсынъ, душманлар бильмей.
  
  

• 15 слайд

  Лугъат иши
  ят – чужой
  иль– страна, (мемлекет, дияр)
  мугъаймакъ– впадать в уныние
  умют– надежда(хаял)
  хаял– воображение, (руя)
  гъурбет – чужбина, (эджнебий, ябанджы)
  къабир - могила, (мезар)
  мелек – ангел,
  сыр – тайна, секрет
  душман – враг
  

• 16 слайд

  АТАЛАР СЕЗЛЕРИ
  Тиль – акъыл теразеси.
  Инсан олер, айткъан сёзю къалыр.
  Адамны кульдюрген де тиль –
  куйдюрген де.
  Догъру сёз ольмез.
  

• 17 слайд

  
  
  
  
  ПЕКИТЮВ:
  
  Тест вазифелери
  

• 18 слайд

  1.Окъуп язмакъны Б.Чобан-задеге ким
  огретти?
  А)анасы
  Б)озю
  В)оджасы
  
  2. Б.Чобан-заде окъувыны насыл
  мемлекетте девам этти?
  А) Русиеде
  Б)Алманияда
  В) Тюркиеде
  

• 19 слайд

  3. Б.Чобан-заде насыл университетинде
  профессор оларакъ чалышты?
  А)Баку университетинде
  Б) Акъмесджит университетинде
  В)Англия университетинде
  
  4. Б. Чобан-заде насыл серлевалы
  шиирлер язды?
  А) «Тувгъан тиль»
  Б) «Дюньяда не вар?»
  В) «Яз акъшамы эв алдында»
  Г) «Догъдым бир эвде»
  Д) «Сонъки ёл»
  

• 20 слайд

  * Суаллерге джевап бермек.
  ** Янъы лугъат сезлеринен 3-4 джумле тизмек.
  *** «Тувгъан тиль» шиирни эзберлемек
   
  Эвге вазифе
  

• 21 слайд

  Дерсимиз битти!
  
  Сагълыкънен барынъыз.