Презентация по казахскому языку на тему "Жеті ата" для 7 класса

• 1 слайд

  Жеті ата
  Жеті атасын білген ұл
  Жеті жұрттың қамын білер.
  Жеті атасын білмеген
  Құлағы мен жағын жер
  

• 2 слайд

  Киелі сан жеті деген,
   
  Байланысты жетіменен.
   
  Көп ұғымы халқымыздың
   
  Белгісіндей салтымыздың
   
  Жеті қабат көк жер үсті
   
  Жеті қабат жер асты.
   
  Жеті Жарғы-заң жеті
   
  Қазынамыз бар жеті.
   
  Жеті атамыз-жеті жұрт,
   
  Ағайынды жеті құт. Е.Өтетілеуов
  
  

• 3 слайд

  Өз ұрпағына жеті атасын үйрету атадан балаға жалғасып келе жатқан қазақтың тәрбиелік дәстүрі екені баршаға аян. Мұның қандастық жағынан алғанда үлгі боларлық зор қызметі мен маңызын халқымыз ерте түсінген және оны берік ұстанып келген. Енді осы қағиданың терең тамырына көз жіберіп көрейік.
  Біріншіден, жеті ата тәртібі туыстық, ағайындық бірлікті, ынтымақты ұстана отырып, бір ауыл, бір бауыр болып өмір сүрген. Бір рудың адамдары осы күнге дейін бір жерде мекендеп келе жатыр.
  
  Екіншіден, жеті атаға дейінгі туыс-туғандардың тұрмыс-тіршілігі де, күнкөрісі де, тұрған жер, суы да, өріс, қоныс, жайлауы да қысы-жазы қатар немесе бірге болады. Қиындықта бір-біріне демеуші, қамқоршы-пана, қуанышты да, реніш-қайғыны да бірге көтеріп бөліседі. «Туысы бірдің – уысы бір» деген сөз осыдан шыққан.
  Үшіншіден, бір атадан тараған туыстар мен жас ұрпақтар бірін-бірі жақсы таниды. Ағалы-інілі, апалы-сіңілі дегендей, сыйластықта, бауырмалдықта бірге өседі. Мұндай туыс-туған, жақын-жуықтар арасында орынсыз жанжал, ұрлық-қарлық, барымта, зорлық-зомбылық сияқты жат істер болмайды. Өйткені тәртіп бойынша туыстар бір-бірінің малын ұрламайды. Керісінше, сырттай қамқоршы болып, жақын-жуықтарының мал-жанына көз салып жүреді. Әкелер мен аналар бір кіндіктен шыққан перзенттерін ел, ру намысын қорғайтын ержүрек, қайырымды, қаншыл, ұйымшыл, бауырмал етіп тәрбиелейді.
  

• 4 слайд

  .
  
  
  
  
  
  
  
  әке бала
  
  Жеті ата
  1.Ата.
  

• 5 слайд

  4. Немере– туыстық атау. Ер адамның баласынан тараған ұл мен қыз. Ағайынды кісінің балалары туыстық жақындығы жағынан Немере аға, Немере іні, Немере қарындас, сол сияқты ағайынды кісінің қыздары да Немере апа, Немере сіңлі болып аталады
  

• 6 слайд

  5.ШӨБЕРЕ – туыстық атау. Атадан санағанда немереден өрбіген ұрпақ.
  Дәстүрлі қазақ қоғамында Шөбере немереден таралған ұл-қыздардан құралады.
  Шөбере.
  

• 7 слайд

  6. Шөпшек. Шөпшек – туыстық атау. Атадан тараған төртінші ұрпақ. Немере мен шөбереден туғандар туыстық жағынан қашықтай бастайды. Шөпшекті кейбір жерлерде туажат деп те атайды
  7. Немене. Немене– туыстық атау. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы жеті ата жүйесі бойынша таратылатын жетінші ұрпақ.
  

• 8 слайд