Ашық сабақ география 9 сынып

• 1 слайд

  
  
  .
  Сабақтың тақырыбы:
  
  
  Агроөнеркәсіптік кешен.
  Қазақстанның ауыл шаруашылығы және өсімдік шаруашылығы.
  Сабақтың типі: Жаңа сабақ
  Сабақтың әдісі: СТО-ның әдістерін пайду,тірек–сызба.
  Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның экономикалық картасы,атлас, слайдтар,буклеттер,плакат,мәтін парағы.
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  І. Ұйымдастыру кезеңі:
  (Топқа бөлу,оқушылардың назарын сабаққа аудару)
  

• 4 слайд

  
  
  
  
  ІІ “Өзіңді өзің тексер!”
  ( Үй тапсырмасын тексеру. / Топшамалар / )
  Құрылыс материалдар өндірісі.
  1... облысында жоғары сапалы ақ саз балшық - ... алынады.
  2 Табиғи асбест қоры ... облысында және ... бар.
  3 Сазтөбеде - ... ,Текелі - ... , Алматы мен Шымкент маңайында - ... шығарады.
  4 Республикада ... цемент зауыты жұмыс істейді.
  5 Жетіқара асбест комбинатында ... өндіреді.
  6 Таразда ... өндіретін зауыт бар.
  
  
  

• 5 слайд

  Дұрыс жауаптары
  
  1 Ақмола облысында – каолинді саз.
  2 Қостанай(Жітіқара) және Қарағанды(Жезқазған)
  3 – цемент,-көгілдір және амазонит граниттері,- керамзит және саз.
  4 5-уі – Шымкент,Сазтөбе,Қарағанды,Октябрьск
  ( Өскемен),Семей зауыттары.
  5 Құрылыстардың төбесін жабуға арналған шифер.
  6 Шифер.
  
  

• 6 слайд

  
  ІІІ Қызығушылықты ояту
  
  
  
  
  Мына суреттерде не
  бейнеленген ?
  

• 7 слайд

• 8 слайд

• 9 слайд

• 10 слайд

  
  
  
  1 « Аграрлық » сөзі
  (лат.тілінде agrarius)-
  « жер,жерді игеру, жерді
  пайдалану »
  деген ұғымды білдіреді.
  
  

• 11 слайд

  
  
  
  ІҮ Мағынаны ашу :
  2 Агроөнеркәсіптік кешеннің міндеті –халықтың сұранысын
  азық-түлікпен және күнделікті тұтынуға қажетті тауарлармен
  қамтамасыз ету.
  № 1сызбанұсқа АӨК құрылымы
  
  
  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫН
  ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
  САЛАЛАРЫ
  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ
  ӨНІМДЕРІН ҚАЙТА
  ӨҢДЕУ САЛАЛАРЫ
  ТАСЫМАЛДАУ
  КАДР ДАЙЫНДАУ
  
  ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР
  
  САТУ
  ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ
  САҚТАУ
  

• 12 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  3 АӨК-тің негізгі қорлары. (2002ж)
  
  Ауыл шар-ғы - 2,9 %
  Балық шар-ғы – 0,0 %
  Орман шар-ғы – 0,0 %
  Тамақ шар-ғы – 2,5 %
  Қазақстандағы агроөнеркәсіптік кешеннің Қазақстанның АӨКін дамыту аграрлық саясаттың аса маңызды бағыты болып отыр.
  

• 13 слайд

  
  
  
  
  
  
  4 Ауыл шаруашылығы
  
  –АӨК ің жетекші саласы құрылу кезеңі 1986-1990 жылдарға сәйкес келеді.
  

• 14 слайд

  
  
  
  1
  2
  3
  4
  5
  6
  7
  8
  9
  

• 15 слайд

  
  
  
  (№2сызбанұсқа)Қазақстандағы реформасына байланысты үш санатқа бөлінеді
  І АШ кәсіпорындары ІІ Шаруа шаруашылығы
  ІІІ Халықтың жеке шаруашылығы
  
  
  Ауыл шаруашылық өнімдерін өндірудегі әр түрлі шаруашылықтардың үлесі.
  

• 16 слайд

  
  
  
  
  Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 78,6 млн.га
  Ауыл шар-ғы өнімдерін алу үшін пайдаланылатын жер бөлігі.
  
  № 3 диаграмма
  5 Ауыл шаруашылығы өндірісі жер ресурстарына негізделген.
  Жайылым –
  мал жайылымы үшін пайдаланыла тын , ірі қара мал жаюға қолайлы ауыл шар-на жарамды жердің бір бөлігі.
  Егістік жер –
  көп жылғы шөптесін және ауыспалы мәдени дақылдары егуге жарамды жер.
  Пішендемелік жер –
  пішендеме шабу үшін жүйелі түрде пайдаланылатын жер.
  

• 17 слайд

  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  № 3 диаграмма
  Дөңгелек диаграмма құрастыр :
  Ауыл шаруашылығына жарамды жер құрылымы ( 78,6 млн.га )
  
  - жайылым – 69,03 % - пішендемелік жер – 3,71 %
  
  - егістік жер – 27,16 % -көпжылдық көшеттер- 0,1 %
  

• 18 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  ҚАЗАҚСТАННЫҢ
  АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  6 Ауыл шар-ның негізгі салалары -өсімдік және мал шаруашылығы-бір-бірімен тығыз байланысты және іс жүзінде бірін-бірі толықтырып отырады.
  
  Мал
  шаруашылығы
  Өсімдік
  шаруашылығы
  

• 19 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Ү Топтарға “зерттеу орталықтарға”
  тапсырма беру
  
  І Мал шаруашылығы
  
  ІІ Өсімдік шаруашылығы
  
  ІІІ Батыс Қазақстан облысы
  

• 20 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Оқулықпен жұмыс.
  Әр оқушыға жеке мәтін беріледі
  Оқушы:
  1 Іштей оқиды.
  2 Түсінеді.
  3 Ойланады.
  4 Жеке талдайды.
  5 Жұппен талдайды.
  6 Топпен талдайды.
  

• 21 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  (зерттеу орталығы)
  «Өсімдік шаруашылығы»
  
  

• 22 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  № 4 сызбанұсқа
  

• 23 слайд

  ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  ( дәнді,техникалық,жемшөптік,бау-бақша дақыладры )
  
  Ауыл шаруашылық өнімінің 56,9 %
  
  № Негізгі саласы Басты аймақтары
  
  1 Бидай өсіру Солтүстік Қазақстан
  2 Қара бидай, қарақұмық Шығыс Қазақстан
  3 Тары Ақтөбе,Батыс Қазақстан,Қостанай,Павлодар,Ақмола
  4 Күріш Қызылорда,Сырдария өзені Алматы облысы
  5 Мақта Оңтүстік Қазақстан/ Сырдария алқабы /
  6 Темекі Алматы облысы
  7 Қант қызылшасы Алматы,Жамбыл
  8 Жеміс,бақша дақылдары Оңтүстік Қазақстан
  
  
  Өсімдік шаруашылығы үшін-жер қоры қажет.Мал шаруашылығы үшін-жем шөп базасы қажет.Мақтаны «ақ алтын» деп атайды.
  
  

• 24 слайд

  
  
  
  Кестені толтыр
  

• 25 слайд

  
  
  
  Сәйкестендіріп қой :
  1 Қысқа қарай себілген бидай ТӘЛІМІ
  
  2 Табиғи жауын-шашынмен
  суарылатын егін шаруашылығы ЖАЗДЫҚ
  
  3 Көктемде себілген бидай КҮЗДІК
  
  4 Өнеркәсіптке шикізат ретінде
  өсірілетін мәдени өсімдік МАҚТА
  
  5 Бағалы талшықты мәдени өсімдік ТЕХНИКАЛЫҚ
  

• 26 слайд

  
  
  
  1 Еліміздің негізгі астық дақылы ... болып табылады.
  2 Құрғақшылыққа төзімді жарма дақылы ... Ақтөбе,Ақмола,Павлодар облыстарында жақсы өседі.
  3 Дәнді дақыл әрі мал азығы есебінде қолданыла тын,дәнінен крахмал мен сірне дайындалатын дақыл - ...
  4 Қазақстанның суармалы жерлерін негізінен ... алқабы алып жатыр.
  5 Май,қант және крахмал өндірілетін мәдени өсімдіктер ...
  6 Асы,Талас,Шу,Қаратал өзендері аңғарларына ... өсіріледі.
  

• 27 слайд

  Мал шаруашылығы
  (зерттеу орталығы)
  

• 28 слайд

  
  
  
  МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  Ауыл шаруашылық өнімінің 43,1 %
  
  № Негізгі саласы Басты аймақтары
  1 Қой өсіру Оңтүстік Қазақстан
  2 Сүтті ірі-қара Солтүстік Қазақстан
  3 Етті тұқымды ірі-қара Оңтүстік және Шығыс Қазақстан
  4 Түйе Атырау,Маңғыстау,Қызылорда, Оңтүстік
  Қазақстан, Жамбыл
  5 Марал өсіру Шығыс Қазақстан облысының Алтай
  тауларында,таулы аймақтарда
  6 Омарташылық
  Республканың барлық жерінде таралған
  7 Жылқы,құс,шошқа
  8 Жібек құрты Оңтүстік Қазақстан
  

• 29 слайд

• 30 слайд

  
  
  
  Анықтама бер
  1 Жұт дегеніміз - ...
  2 Жайлау дегеніміз - ...
  3 Жем-шөп қоры дегеніміз - ...
  4 Қымыз дегеніміз - ...
  5 Шұбат дегеніміз - ...
  Оқулық материалдарын пайдаланып жаз :
  1 Етті-сүтті мүйізді ірі қара малдың асыл тұқымдары - ...
  2 Қазақы жылқы тұқымдарының түрлері - ...
  

• 31 слайд

  БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ
  (зерттеу орталығы)
  

• 32 слайд

  Батыс Қазақстан облысы
  

• 33 слайд

• 34 слайд

  Батыс Қазақстан облысының ауыл шаруашылығы
  МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  Ауыл шаруашылығы өндірісі респ.еңбек бөлінісінде жетекші орын
  алады,жалпы өнім көрсеткіш-ің 52 % құрайды. Қазақстан терр-ның 5,5 %
  -ін ғана алып жатқан облыстың ірі қара өсіруде үлесі 7,4 %, сауын сиыр-
  6,9 %,ал қой саны жөнінен 7 % .мал тұқымын асылдандыру,астық тұқым-
  ың жергілікті климатқа бейімделген сорттарын жетілдіру есебінен а.ш.-
  ың өніктілігін арттыру бағытында біраз тәжірибе жинақталды.Сүтті
  малдың негізін симменталь тұқымы (93,6 %) Дәстүрлі кәсіптің бірі-қой ш.
  Еділбай қойы, кавказ қ.,Волгоград қ Сонымен қатар тебіндеп жайылуға
  бейімделген көшім жылқысы ( “Пятимар”, “Красногор” және Жамбыл
  атын.шар) зауыттар.
  ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫ
  Бақша дақылдары,тары,бақ,жүгері,қыша.
  2002 ж 302 мың т астық,25 мың т картоп,23 мың т көкөніс өндірілген.
  
  

• 35 слайд

  
  
  
  
  
  Ақжайық қойы
  биязы жүнді ,етті-жүнді қой тұқымы.1967-97 ж аралығында Батыс Қазақстанда жергілікті қылшық жүнді
  қойлардың будандарын линкольн,ромнимарш,қазақтың биязы жүнді аталық қошқарлармен күрделі зауыттық
  будандастыру арқылы шығарылған.Еркек қошқарларының тірідей салмағы 96-103 кг,таза жүн түсімі 4,6-5,1 кг.
  Тасқала және Казталов ауд-дағы шаруашылықтарда өсірілген.
  
  

• 36 слайд

  
  Еділбай қойы
  ет-май өндіру бағытында өсрілетін қылшық жүнді,құйрықты қазақы қой тұқымының бір түрі.19 ғ-дың басында халықтың селекция негізінде пайда болған,құрғақ және шөлейт аймақтарда өсіруге бейімделген.Отаны-Батыс Қазасқтан обл-ндағы Казталов,Жалпақтал өңірі.Қошқардың салмағы100-20 кг,өсімтал келеді,тез ет алады.
  Облыстың « Бірлік» асыл тұқымды қой зауытында өсіріледі
  

• 37 слайд

  
  
  
  Көшім жылқысы.
  - мініске,жегуге арналған тұқымдық топ.1930-76 ж обл-тың оңт.ауданда (Жаңақала,Жалпақтал,Орда ) тандаулы қазақы биелерді таза мініс(Кубань,Украина) жылқысы және дон айғырымен буданын «өзара» тебін жағдайында өсіру арқылы арнаулы («Пятимар», Жалпақтал және И.Тайманов атынд.) шаруашылықтарда ,сондай-ақ Ақтөбе обл. «Мұғалжар» жылқы зауытында шығарылған.Орташа өлшемі(см) : айғыры шоқтығына дейінгібиікт.159,4.Салмағы 470-480 кг.
  

• 38 слайд

  Қазақтың ақбас аталық бұқасы
  тірідей салмағы 975 кг, элита-рекорд
  
  
  
  
  
  

• 39 слайд

• 40 слайд

• 41 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Батыс Қазақстан облысының ауыл шаруашылығы
  Мал шаруашылығы
  
  
  Өсімдік шаруашылығы
  
  
  Батыс Қазақстан облысында мал басының үлесі
  Ірі қара , қой және ешкі , шошқа , түйе .
  
  

• 42 слайд

  
  
  
  Кескін картамен жұмыс
  

• 43 слайд

  ҮІ Экологиялық мәліметтер.
  Ғалым А.Болдырованың зерттеуі бойынша,ауыл шаруашылығына
  пайдаланатын жердегі кобальт -300,мырыш-200,қорғасын 100 г/т-ға
  жетіп отыр.Оған қоса атмосфераға 200-250 мың т шаң-тозаң көтеріліп,
  одан егістік жерлерге темір,кремний,кальций,т.б. меьалдарды тарата
  ды . ХХ ғасырдың екінші жартысында ауыл шаруашылығында пайда
  ланатын жерлер үздіксіз айналымға түскендіктен,топырақ сапасы
  төмендей бастады.әсіресе а.ш. Химияландыру науқаны күшеіп,оның
  зардабы адамдар арқылы біліне бастады.Бұл экологиялық жағдайлар
  дүние жүзінің көптеген мемлекетінде жаппай сипат алды.
  Статистикалық мәліметтер бойынша,жыл сайын дүниеге келген
  сәбилердің 11,2 % денсаулығы нашар және ақыл-есі кем болатыны
  анықталған.11-12 мыңы онкологиялық ауруларға ұшыраған.
  
  

• 44 слайд

  ҮІІ Ұғыну
  Дәптерге “кластерді” сызу
  
  
  
  Мал шаруашылығы
  Өсімдік
  шаруашылығы
  

• 45 слайд

  ҮІІІ Бағалау парағы
  
  
  ІХ Үйге тапсырма
  
  § 13 Кескін картаға ауыл шаруашылығының негізгі салаларын орналастыру / мал ,өсімдік
  және Батыс Қазақстан облысының шаруашылығы /
  

• 46 слайд

  Зер салып тыңдағандарыңызға
  РАХМЕТ!