Қазақ әдебиеті Мағжан Жұмабаевтың «Батыр Баян» поэмасы.

Сабақ №4-5

Тақырыбы:   Мағжан   Жұмабаевтың «Батыр Баян»  поэмасы.

Сабақтың мақсаты: Мағжан поэмаларының мазмұндық тақырыбына қысқаша шолу жасау. «Батыр Баян»поэмасының тарихи-эпикалық сипатын таныту, сюжеттік-композицялық құрылысына талдап,тақырыбы мен идеясын ашу.

Оқушылардың әдеби- теориялық білімдерін ,сөйлеу тілдерін, зейін, көру, есту қабілеттерін дамыту. Өз ойларын көркем әдеби тілде жеткізе білуге дағдыландыру.

Оқушыларды  Отан сүйгіштікке, ұлтжандылыққа, ұлы адамдардың өмірі мен шығармашылығын ұмытпауға тәрбиелеу.

Сабақтың  түрі: көркем шығарманы талдау сабағы

Әдіс- тәсілдері: анализ- синтез, сұрақ-жауап, ой шақыру (кластер),

Көрнекілігі: М.Жұмабаевтың суреті, поэма бойынша дайындаған слайд.

Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы.

Сабақтың барысы:

А) ұйымдастыру   кезеңі:

- Құрметті оқушылар, бүгінгі біздің сабағымыз алдында өткен сабағымыздың жалғасы.

 Бүгінгі сабақты лирикалық нотамен бастағым келеді.

Мағжан өлеңінен үзінді:

Жетсе егер қорқынышты қара түнім,

Басса дерт, әлім құрып шықпай үнім.

Көңіл ашар, кеудеме жан кіргізер,

Өлең менің- Шолпаным, Айым, КүнімІ

 -Иә, ыр мен сезім тоғысқан бұлтамаша өлең жолдарының авторы- .Жұабаев. ағжан- қазақпоэзиясының жарық жұлдыздарының бірі. Өткен сабақта біз  оның өмір жолы, шығармашылығымен, лирикалық өлеңдерімен таныссақ, бүгін поэмаларымен танысамыз.

Ә)Жаңа сабақ түсіндіріледі.( сабақ тақырыбын  экраннан  көрсету).

2.  Мағжан  поэмаларына шолу жасау.

Елі сүйген, елінсүйген Мағжан ақын тамаша лирикалық өлеңдерімен қатар, кең тынысты эпикалық поэмалар да жазды.

Олар:

№	Поэмалары	Мазмұны
1	«Қорқыт»	Мәңгілік өмір іздеген Қорқыт ата өмірін уреттейді, өмір мен өлім туралы философиялықой түйіндейді.
2	«Тоқсанның тобы»	1927 жылы жазылған. Ақын Кеңес үкіметі құрған жаңа өмірді жырлайды .Ақын  поэмаларының ішіндегі ең күрделісі де , көркемдігі жағынан да шоқтығы биіктігі
3	«Батыр Баян»	1923 жылы жарық  көрген.

«Батыр Баян» помасының  сюжеттік  желісіне,  кейіпкерлері  мен  жанрлық ерекшелігіне  тоқталу.

Поэмада Х ҮІІ-ХҮІІІ қазақ пен қалмақ арасындағы жаугершілік  заман, сол кезде болған оқиға суреттеледі.

Поэманың негізгі кейіпкерлері:( экраннан)   Абылай хан, Батыр Баян, Ноян, қалмақ ықзы , Қанай би, Батыр Баянның досы- Жанатай.

Сұрақ. Кейіпкерлердің қайысы тарихи тұлғаға жатады?

Абылай хан. 1711- 1780 ж. Қазақ халқының ұлы ханы. Ел азаттығы үшін күрекен тарихи тұлға.

Батыр Баян- 1700-1715ж. Аралығында  дүниеге  келіп, 1757 ж. дүние салған.

Қалмақ, жоңғарларға қарсы , ел азаттығы жолында күрескен батыр, бір рулы елді билеген би-шешен, тарихи тұлға.