Қазақ тілінен сабақ жоспары

    Сынып: 9

Пәні: қазақ тілі

Пән мұғалімі: Ж.А. Бегимова

Лексикалық тақырып:  Қаныш Сәтбаев

Грамматикалық тақырып: Жіктік жалғаулары

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Қ.Сәтбаевтың өмірбаянымен таныстыру, білімі, ғылыми еңбектері, қоғамдық жұмысы туралы мәлімет беру.

Дамытушылық: сурет бойынша әңгімелеуге, тақырыпты мазмұндауға, грамматикалық тапсырмаларды дұрыс орындауға, тест сұрақтарына дұрыс жауап беруге, сызба бойынша әңгімелеуге үйрету.

Тәрбиелік: қазақ халқының ғалымы, Ғылым Академиясының президенті туралы толық мағлұмат алуға үйрету.

Сабақтың көрнекілігі: оқулық, портрет, кітаптар, суреттер, интерактивті тақта,  үлестірме қағаздар.

Сабақтың барысы:

I.                  Ұйымдастыру кезеңі:

а) Сәлемдесу, әнұранды айтқызу.

ә) Сабаққа дайындықтарын тексеру, түгелдеу.

II.               Үй тапсырмасын сұрау.

1.   Өткен сөздерді қайталау: сила, архитектурное искусство, величавый, пик, баловать, всесторонний, ученый, обработка, глина, раскопки, стоянка.

2.   Портрет бойынша әңгіме құру: Ш. Уәлиханов, А. Байтұрсынұлы, Ә. Марғұлан. Қағаздың бұрышында портрет болады.

Шоқан Уәлиханов	Ахмет Байтұрсынұлы	Әлкей Марғұлан

3.     Анаграмма сұрақтарына жауап беру.

Жылдар	Ғалымдардың аттары
1835-1865
1899-1964
1873-1937
870-950
1904-1985

III.                    Жаңа сабақ.

                    Қаныш Имантайұлы Сәтбаев

                                  (1899-1964)

Сәтбаев Қаныш Имантайұлы – аса көрнекі қазақ геологы, қоғам қайраткері, Қазақ КСР Ғылым Академиясының ұйымдастырушысы және оның тұңғыш президенті, Қазақ КСР ҒылымАкадемиясының академигі, Қазақстандық методология мектебінің негізін қалаушы

Туған жері – Павлодар облысының Баянауыл ауданы.

Геологиялық барлау мамандығы бойынша Томск технологиялық институтының тау-кен факультетін бітіріп келгеннен кейінгі Қ. Сәтбаевтың бүкіл өмірі Қазақстанның минералдық ресурстарын және рудалық кендер геологиясын зерттеуге арналған. Оның қалдырған ғылыми бай мұраларының ішінде, әсіресе, Жезқазған кені туралы зерттеулері – Қаныш Сәтбаев еңбегінің нәтижесі. Сондай-ақ, ол минералды шикізатқа бай Сарыарқа, кенді Алтай, Қарағанды, Қаратау секілді аймақтарға да ерекше назар аудара зерттеді. Ол төрт Ленин орденімен, Екінші дәрежелі соғыс орденімен марапаталып, КСРО Мемлекеттік және Лениндік сыйлықтардың иегері болған. Оның есімі институттар мен Қазақстан қалаларының көшелеріне, мектептерге берілген. Сондай-ақ, Алатаудың бір шыңы мен мұздағы, Қаратаудың ваннадий кенінің рудасынан табылған бір минерал (сатбаевит) оның атымен аталды. Оған арналған бірнеше мұражайлар бар.

IV.                     Сабақты бекіту:

1.   Қ.И. Сәтбаев туралы мағлұмат беру;

2.   Жаңа сабақ сөздерін сөздік дәптерлеріне жаздырту, оқыту. Сөздерді сөз құрамына талдау.

тағайындау – назначаться;

жаратылыстану – естествознание;

геологиялық-барлау – геологическая разведка;

марапатталу – быть награжденным;

ғұлама – ученый;

көз жұму – закрыть глаза, умереть.

3.   Сыныпты екі топқа бөлу. Әр топтың алдында өз атаулары тұрады.

1-топ – «Ағартушылар», 2-топ – «Ғалымдар».

4.   1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтар құрастыру, оларға жауап беру. Әр топқа «Қаныш Сәтбаев» мәтіні таратылады.

2-тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздер мен сөз тіркестерін жазу.

1-топ.

1.   Ауыл мектебіне арабша ... танып, араб ... үйреніп, парсы, түркі әдебиетінің ... танысады.

2.   Институтты бітіргеннен ... Қ.И. Сәтбаев өзінің ... Қазақстанға оралып, бүкіл ... геологияны және туған өлкесінің минералдық ... базасын жасауға арнады.

2-топ. 1. 1912 жылы Қаныш Павлодар ... екі кластық орыс-қазақ ... түсіп, бұл мектептің ... жұлдызы болып көрінеді.

3.   Біраз .. кейін Қаныш комиссия алдында ... тапсырып, Томскідегі технология... түседі.

               5 Сөйлемдерді аяқтау.

                    1-топ.

1.   Қаныш Павлодар қаласындағы екі кластық орыс-қазақ мектебінің ... ...  .

2.   Абай мен орыс ақындарының ... ...   .

3.   1918-1919 жылдары Қаныш Семей қаласындағы ...  ...  .

4.   Біраз дайындықтан кейін ... ...  .

                   2 –топ.

1.   Екінші курстан кейін ...  ...  .

2.   Институтты бітіргеннен кейін Қ.И. Сәтбаев өзінің ...  ...  .

3.   Еңбек жолын Атбасар түсті ...  ...  .

4.   Ол 640-тан ...  ...  .

              6 Көп нүктенің орнына керекті тәуелдік жалғауларын жалғау.

                   1-топ.

1.   Қаныш әке... Имантай бір ауылға би ата... Сәтбай қажы болған.

2.   Имантай би бала кез...нен Румидің, Науаидің өлеңдер...н жатқа білді.

3.   Бала кез...нен алғыр, зерек болған Қаныш ауыл молда...ның  да, ауылдық орыс-қазақ мектеб...нің де, Павлодар қала...ндағы екі кластық училищенің де, Семейдегі оқытушылар семинария...ның да оқу...н жақсы оқыды.

              7. Интерактивті тақтадан Қ.И. Сәтбаев туралы деректі фильмді көру, көргендері бойынша әңгімелеу.

 V.  Сабақты қорытындылау:

 «БББ» стратегиясы.

Білемін

Білдім

Білгім келеді

VI. Оқушыларды бағалау. Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларға тиісті бағаларын қою.

VII. Үйге тапсырма беру. Тақырып бойынша сұхбат құрастыру.