Къырымтаар тилинден конспект 9 сыныф Дерснинъ мевзусы: Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелер

Къырымтаар тилинден конспект 9 сыныф

Дерснинъ мевзусы: Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелер

Дерснинъ макъсады:

1.Талебелерни «Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелер» тизмеге огретмек;

2.Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелерни башкъа джумлелерден фаркъламагъ огретмек;

3.Ана тилимизге севги ашламакъ.

Дерснинъ донатылувы: дерслик, имля лугъат, джедвел. Дерснинъ кетишаты:

1.Тешкилий къысым: Селямлашув;

- Селям алейкум, балалар! Сизни корьгенимден чокъ мемнюним!

- Невбетчининъ рапорты, дерсте олмагъанларнынъ къайд этюв

- Айнынъ ве афтанынъкунюни дефтерге язув.

2.Эвге берильген вазифе боюнджа талебелерни сорав.

- Талебелер кечкен дерс насыл мевзу кечкен эик? (Ариза, Терджимейиал)

-Талебелер Ариза не демек?

-Терджимейиал не демек?

-Эвге насыл вазифе берилген эди? (Эвде эр кез озюни Терджимейиалыны язып кельмек керек эди. Оджа талебелерни дефтерини тешкере)

3.Янъы мевзуны анълатув.

Оджа: Талебелер бугунь биз сизнен « Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелер» акъкъында къонушаджакъмиз! Биз бу мевзуны башламаздан эввел янъы бир къач сёз огренмемиз керек оладжакъ. Оджа талебелернтнъ дикъкъатыны тахтада язылгъан сёзлерге джелп эте.

Къаршылыкъ – противодействие

Къаршы – против

Инкяр – отрицание

Тасдыкъ – подтверждение

Оджа сёзлерни окъуй талебелер текрарлайлар. Оджа: энди исе бу сёзлерни лугъат дефтерлеринъизге язып алынъыз!

Оджа: Талебелер насыл джумлелерге биз къаршылыкъ тизме муреккеп джумле демиз, насыл тюшюнесиз? Келиниз берабер бир къач джумле язайыкъ.

Кунеш йылтырай, сыджагъы чокъ дуюлмай.

Эр кес юкъугъа далды, факъат узакъ кошеден бала сеси кельмекте эди.

Бу эки джумлелернинъ къысымларында ифаделенген фикир бири бирине къаршы къоюла ойлеми? Биринджи джумлемиз багълайыджысыз, интонация вастасынен багълангъандир. Экинджи джумлемиз исе факъат багълайыджы ярдымынен багълангъандир. Демек къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелернинъ къысымлары бири бирине багълайыджысыз ве факъат, амма, лякин багълайыджыларинен багъланалар. Келиниз берабер къайидени окъуйыкъ! Бир талебе къайдени окъий оджа анълата.

Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелернинъ къысымларында ифаделенген фикир, иш-арекет бири бирине къаршы къоюлыр. Эгер джумленинъ биринджи къысмында тасдыкъ манна ифаделенсе, экинджи къысмында инкяр манасы бильдирилир. Джумлелернинъбу чешитибагълайыджылы ве багълайыджысыз олур.

Багълайыджылы къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелеринде амма, лякин, факъат киби багълайыджылар къулланылыр.

Пекитюв: 51-инджи иш

Талебелер мустакъиль дефтерлеринде беджерелер бирнджи япкъан талебе тахтада яза.

1.Даа ерлер къарнен къаплангъан, амма дерелерде ириген сувлар шувулдай.

2.Саба ачыла, лякин кимсе эвле къайтмагъа истемей.

52-53-юнджи ишлер агъзевий шекильде беджериле.

Нетиджелев:

1.Талебелер бугунъ биз насыл мевзу кечтик

2.Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелернинъ къысымларында иш-арекет насыл ифаделенир

3.Къаршылыкъ тизме муреккеп джумлелер насыл багълайыджылар ярдымынен япыла

Баалав.

Эв вазифе: Къайидени эзберлемек. 56-57-нджи ишлерни язма шекильде беджерип кельмек.