- 13.12.2014
- 1533
- 2
Гүрэнэй бюджетнэ hуралсалай байгуулалта
“Хэжэнгын дунда (дүүрэн) ниитэ һуралсалай интернат-һургуули»
Буряад хэлэн
5 класс
Багша: Абидуева Л.Н.
|
Хэшээлэй темэ: Синонимууд Хэшээлэй
зорилго: лексикэ
тухай һурагшадай мэдэсэ гуримшуулха, синонимуудай
удха шанартай ба тэрэнэй үүргэтэй танилсуулха; ухаан бодол, хэлэ хүгжөөхэ;
сугтаа хүдэлхэ дадал, бэе бэедээ хандаса, хамтын хэрэгэй харюусалга
хүмүүжүүлхэ Самбарта:
хэшээлэй темэ, үгэнүүдэй тайлбари,гэрэй даабари. Хэшээлэй ябаса: I. Эмхидхэлэй үе II . Багшын үгэ Мүнөөдэр онсо илгаатай хэшээл үнгэргэхэбди. Юундэб гэхэдэ, “Лунтик ” гэһэн мультфильмын Һараһаа бууһан хүбүүхэн манай хэшээлдэ айлшаар бууба. - мультфильм харуулха -10сек. Бидэнэр Лексикын ороноор аяншалжа, тусхай даабаринуудые дүүргэжэ, үгэнүүдэй нюусануудые тайлбарилха ёһотойбди. Тиимэһээ үхибүүд, Лунтигтэ эрдэм мэдэсэеэ харуулхамнай гү? (һурагшад хоёр бүлэгтэ хубааран хүдэлнэ) III. Дабталгын хүдэлмэри
Лексикэ тухай юу мэдэхэбта? Лексикэ гэжэ юун бэ? Слайд № 1 Хэлэнэй үгэнүүдые хамта дээрэнь лексикэ гэжэ нэрлэдэг. Тэрэ греческэ “лексис” (“үгэ”) гэһэн үгэһөө гарана. Манай хэлэн үгэнүүдһээ бүридэнэ.
1)Мохоо хүн - 9) мохоо хутага 2)Хүнгэн хүн - 10)хүнгэн ашаа 3)Хүнэй толгой - 11) хадын толгой 4) хурса ухаан - 12) Хурса һүхэ 5)Сэлмэг тэнгэри - 13)сэлмэг бодол 6)Хүндэ модон - 14)хүндэ даабари 7) дулаан хараса - 15) Дулаан гэр 8) һара тамарна - 16)Уһанда тамарна
Слайд № 2 - шалгалта
IV. Шэнэ темэ
Илгаһан үгэнүүд юу тэмдэглэнэб гэжэ тодоруулагты:
Зурыхынш алдаагүй морин юм даа.
Арын ногоон ургаг лэ. Эмнигхэнээ татад гээрэй, Эрьеын ногоон ургаг лэ.
Хадамал тахагүй гээрэй. Гурбан һурагшада уншуулха, үгэнүүдые тайлбарилха, дэбтэртээ бэшэхэ Морин Ардаг Эмниг Хазаарта Агта Гүйгөөшэ хүлэг Илгагдаһан үгэнүүд бултадаа мори тэмдэглэнэ, нэгэ удхатай болоно.
юумэ (морин, хүлэг, хазаарта) үйлэ (ябана, гэшхэлнэ) шэнжэ (заахан, бишыхан) Слайд № 5 - “Синонимууд” Адли гү, али дүтэрхы удхатай үгэнүүдые синонимууд гэдэг. Синонимууд юумэ, үйлэ, шэнжэ тэмдэглэжэ болохо. “Синоним” хадаа греческэ “синонимос” (“нэгэ нэрэтэй”) гэһэн үгэһөө гарана. Тобшолол: Адли гү, али дүтэрхы удхатай Нэгэ асуудалда харюусадаг Хэлэлгэ уран гоё болгоно Дабталгагүй болгоно
V. Бэхижүүлгын хүдэлмэри:
Урагшаа, гэдэргээ Онгосоо һэлюурдээб. Үбдэгсөө уһан соо Онгосоо һэлюурдээб. Эрьедээ туласа Эрьелдээ онгосом. Эрьелдээ, эрьелдээ Эрьедээ ерэгдээ.
Шүлэг -таабари Булган хамсытай, торгон дэгэлтэй, Буурал һахалтай буряад үбгэн. Гурба-гурбан һайхан шубууд Түргэн ниидэжэ гараа: Шуурган, һалхин, бордоһон Газар дайда хүр саһан.
- Ямар шубууд тухай хэлэгдэнэб? - 3 һаранууд - 3-3 шубууд юуд гээшэб? - Үбэлэй 3 һаранууд - Тэдэ шубуудай нэрэнүүдые бэшэгты. -декабрь, январь, февраль - Жэлэй ямар саг харуулнаб? -Үбэлэй саг
5. Синонимууд ые ололго: шуурган, һалхин, бордоһон 6. Слайд № 7
Уран шүлэгшэд болоод туршажа, үгтэһэн схемээр үбэл тухай шүлэг зохёожо туршая:
1 – үбэл 2- хүйтэн, саһатай 3- дааруулна, жабарлана, бордоһолно, үлеэнэ 4- үбгэн буурал үбэлнай үнинэй ерэнхэй 5- жабар 7. Наадан: Лексическэ лото ( карточканууд болон дүрбэлжэнүүд) VI. Хэшээлэй дүн. Гэрэй даабари. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
5-дахи класста "Лексикэ" гэһэн һалбаряар "Синонимууд" гэһэн хэшээлэй түсэб дурадхагдана. Мүнөө үеын эрилтэнүүдые сахижа, гуримтайгаар хүдэлхэ шадабари хүгжөөжэ, үндэһэн хэлэн тухайгаа үргэн мэдэсэтэй болгохо, үгэнүүдые зүбөөр, тааруугаар хэрэглэхэ дадал хүгжөөхэ зорилго табигдаһан байна.
Хэшээлэй зорилго: лексикэ тухай һурагшадай мэдэсэ гуримшуулха, синонимуудай удха шанартай ба тэрэнэй үүргэтэй танилсуулха; ухаан бодол, хэлэ хүгжөөхэ; сугтаа хүдэлхэ дадал, бэе бэедээ хандаса, хамтын хэрэгэй харюусалга хүмүүжүүлхэ.
Хэрэгсэл: компьютер, слайдова презентаци «Лексикын ороноор аяншалга», карточканууд, һуралсалай ном «Буряад хэлэн. 5-дахи класста үзэхэ ном»,авторБ.Б.Будаин, Б.Б.Гомбоев, С.Г. Будаин. У.-Ү. Бэлиг.2008.
Хэшээлэй түхэл –шэнэ эрдэм мэдэсэ
Программна хангалта: Word, Power Point
Үгэнүүдэй тайлбари: ардаг,эмниг, агта, гүйгөөшэ, хазаарта, хүлэг
Самбарта: хэшээлэй темэ, үгэнүүдэй тайлбари,гэрэй даабари.
6 664 189 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Абидуева Лариса Николаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
36 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.