Музыка
Күні:
Сабақтың тақырыбы: Күйдің Қаршығасы.
Сабақтың мақсаты: Күйдің Қаршығасы жайлы әңгімелеу.
Білімділік: Күйдің Қаршығасы жайлы
таныстыру.
Дамытушылығы: Оқушылардың танымдық
- іс әрекетін дамыту, мелодиялық ерекшеліктерін сезіну қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелілігі: Күйдің Қаршығасы
жайлы таныстыру арқылы Отанын сүюге, рухани адамгершілікке, өз ісіне сенімі
мол, еңбекқор, мейірімді, өнерлі, заманына сай тұлғаны тәрбиелеу.
Түрі: Жаңа сабақ
Әдіс - тәсілдері: Сұрақ - жауап,
түсіндіру, сергіту сәті.
Көрнекілігі: Сурет, үнтаспа, әуен.
Пәнаралық байланыс: Әдебиет, өнер, музыка тарихы.
Сабақтың барысы:
ХХ ғасырда домбыра дәстүрінде үлкен жаңалықтар болды.
Ғасырлар бойы күйшілік дәстүр жеке орындауда ғана сақталып жеткен болатын. Ал
ХХ ғасырда қазақ күйлері ансамбль мен оркестрлердің орындауында кеңінен тарады.
Оркестрдің зор дыбысы күйлерге күш, жігер бергендей рухын аша түсті.Ерте
замандарда күйші өзі композитор әрі орындаушы болған. Ал, қазіргі таңда
композитор музыкасын шығарса, домбырашылар немесе оркестр күйлер мен музыкалық
шығармаларды нақышына келтіріп орындап келеді.
XXI ғасырдың дәулескер күйшісі - Қаршыға Ахмедияров.
Қаршыға Ахмедияровтың репертуарында 300-ден аса күйлері бар. Қаршыға Батыс Қазақстан дәстүрлі күйшілік
мектебінің белгілі композиторлары Құрманғазы, Дәулеткерей, Дина, Махамбет,
Есір, Есбай, Құлшар күйлерін асқан шеберлікпен орындайды. Сонымен қатар, күйші
шертпе дәстүріндегі күйлерді де жетік меңгерген ерекше дарын иесі.
Қаршыға тек қана домбырашы ғана емес, ол өз жанынан
көптеген күйлер шығарған талантты композитор. Ол 60-қа жуық күйлердің авторы.
Әсіресе, Қаршыға шығармаларының ішінде арнау-күйлер маңызды орынға ие болған.
Көптеген күйлері қазіргі заманның белгілі тұлғаларына арналған. «Хамаң-толғау»
атты шығармасы ақын Хамит Ерғалиевке арналса, ал «Би» күйінде қазақтың әйгілі
бишісі Шара Жиенқұлованың мың бұралған ғажайып өнерін бейнелеген.
«Нұрғиса» атты күйі өнерде де, өмірде де бауырдай болған қазақтың біртуар
азаматы композитор әрі дирижер Нұрғиса Тілендиевке арналады. Ал, «Ғазиза»
деп атау берген шығармасы композитор Ғазиза Жұбанованың рухына бағышталса,
«Шамғон-Ақжелең» күйі өзінің ұстазы, атақты дирижер Шамғон Қажығалиевтың
70-жылдық мерей тойына тартуы болатын.
Қаршыға шығармашылығы қазақтың күй өнерінің жаңа бір белесі
іспетті. Ол қазақ халқының
күйші-композиторларының дәстүрін жалғастырған ізбасары. Қаршыға Ахмедияров
халық композиторларының күйлерін шеберлікпен орындап қана қоймай, қазіргі
заманға лайық қоңыр домбырасын сөйлете білді. Ол жаңа заманға лайық жаңа
күйлерді тудырушы – күйші-композитор.
Күйші-композитор Қаршыға Ахмедияровты қазақтың күйшілік дәстүрін XXI ғасырға
жеткізіп,ұрпағына мұра еткен ерекше дарын иесі деп мақтанышпен айта аламыз.
Күй тыңдайық! Қаршыға Ахмедияровтың орындауында «Нұрғиса»
атты күйін тыңдап көрелік!
Үйренетін ән: «Қош келдің төрлет, Наурызым!»
Қорытынды сұрақтар:
ХХ ғасырда күйшілік өнерде қандай жаңалықтар болды?
Қаршыға Ахмедияров күйшілік өнерге қандай үлес қосты?
Қаршыға Ахмедияровтың «Арнау-күйлерін» ата?
Үйге тапсырма: «Күйдің Қаршығасы» тақырыбын оқып кел.
Бағалау.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.