Презентация по астрономия на тему "Ҷирмҳои хурди Системаи офтобӣ" (11 класс)

• 1 слайд

  Ҷирмҳои хурди Системаи офтобӣ
  

• 2 слайд

  Ба ҷирмҳои хурди Системаи офтобӣ астероидҳо (сайёраҳои хурд), кометаҳо (зузанабҳо) ва метеороидҳо дохил мешаванд, зеро андоза ва массаи онҳо назар ба сайёраҳои муқаррарӣ хеле хурд мебошанд.
  

• 3 слайд

  Ҷирмҳои хурди ситемаи офтобӣ
  Астероидҳо
  Кометаҳо
  Метеоритҳо
  Метеорҳо
  Болидҳо
  Сайёраҳои хурд
  Чангу ғубор
  

• 4 слайд

  Истилоҳи "сайёраи хурд" расман соли 2006 таҳия шудааст.
  Сайёраи хурд як объекти осмонист, ки:
  дар атрофи офтоб давр мезанад;
  массаи кофӣ дорад, ки қариб мудаввар шавад;
  Ҳоло ИБА (Иттиҳодияи байналмилалии астрономӣ) мавҷудияти 5 сайёраҳои хурдро эътироф мекунад: Плутон, Тсерера, Макемаке, Эрис, Хаумеа ва тақрибан дусад номгуи дигар интизори тасдиқ ҳастанд.
  Плутон
  Тсерера
  Макемаке
  Эрида
  Хаумеа
  

• 5 слайд

  Астероидҳо. Мадори ҳаракати ҳамаи онҳо дар байни мадорҳои Миррих ва Муштарӣ мехобанд.
  

• 6 слайд

  Астероиди якумро соли 1801 олими итолиё Пиатси мушоҳида кардааст. Ба он номи юнонӣ (олиҳаи ҳосилот ва пуштибони Ситсилия) — Tcepepa гузошта шуд.
  

• 7 слайд

  Баъдтар боз ce сайёраи хурди дигар ёфта шуданд, онҳо ҳам номи занонаи худоҳо — Паллада, Веста ва Юнона гузошта шуд.
  

• 8 слайд

  Ҷирмҳои мушоҳидашуда дар телескоп ба ситораҳои дурахшон монанданд. Аз ин лиҳоз онҳо астероидҳо (ба забони юнонӣ — ситорамонанд) номида шудаанд. Аз он замон то ин ҷониб ҳазорҳо астероидҳо кашф гардида, мадорҳояшон хеле хуб омухта шудаанд.
  

• 9 слайд

  Кометаҳо (зузанабҳо). Комета аз калимаи юнонӣ «кометес» гирифта шуда, маънояш муйдароз ё думдор мебошад. Аристотел бори аввал ба пайдоиши комета ақидаи илмие иброз дошт, ки мувофиқи он атмосфера ба минтақаи тафсон баромада дар шакли машъали оташин афрӯхта мешавад.
  

• 10 слайд

  Пайдоиши комета дар ҳақиқат ҳодисаи табиӣ аст ва тағйирёбии шакли он аз худи ӯ бармеояд ва ҳеҷ гоҳ ба ҷисму ҷони одамон таъсир намебахшад. Бори аввал соли 1705 Галлей (инглис) ҳаракати даҳҳо кометаҳо, аз ҷумла кометаҳои солҳои 1531, 1607 ва 1682 пайдошударо омӯхта, ба хулосае омад, ки мадорҳои ҳаракати ce кометаи охирин бо ҳам мувофиқ меоянд ва шубҳае нест, ки дар гирди Офтоб ҳамон як комета дар солҳои зикршуда ҳаракат кардааст. Галлей пешгӯи намуд, ки кометаи мушоҳидашуда бояд соли 1758 пайдо шавад. Он декабри ҳамон сол пайдо шуд, вале олим кайҳо аз олам чашм пӯшида буд. Баъдтар ба кометаи омӯхташуда номи Галлей гузошта шуд.
  

• 11 слайд

  Табиати физикии кометаҳо. Моддаҳои ядрои кометаҳо (CH4, NH3 , H2O , CO2 ва ғайра) зуд бухоршавандаанд. Ҳини аз рӯи мадор ба Замин наздик шудан бо таъсири гармии Офтоб бухоршавии (сублиматсияи) сатҳи ядро cap мешавад, ки дар натиҷаи он гирди ядро туманшакл шуда, сонитар ба пардаи газӣ табдил меёбад.
  

• 12 слайд

  Метеорҳо (шиҳобҳо) ва метеоритҳо. Метеор аз калимаи юнонӣ meteor гирифта шуда, маънояш «дар ҳаво буғшаванда» мебошад. Метеор гуфта, ҳодисаи рӯшноиеро меноманд, ки дар он ҷисми хурди метеорӣ таҳти ҷозибаи калон босуръат ба атмосфераи Замин ворид шуда, ба соиш ва муқовимати калони он дучор гардида, тафсон мешавад ва дар давоми як-ду сония қад- қади роҳи парвоз изи равшани худро гузошта, сӯхта (дар бисёр лаҳзаҳо) тамом мешавад.
  

• 13 слайд

  Радиант гуфта, нуқтаи минтақаи осмони ситоразорро меноманд, ки дар он ядрои комета бо таъсири гармӣ ва қувваи ҷозибаи Офтоб ва ё дар натиҷаи бархӯрданаш бо ҷисми сахти осмонӣ пора шуда, қабати метеороидӣ ва сели зарраҳои ҷисми метеориро ба вуҷуд меорад.
  

• 14 слайд

  Ҷисми калон аз фазои кайҳон ба атмосфераи Замин ворид мешавад, ки ин падида болид ном дорад
  

• 15 слайд

  Ҷисми ба Замин афтидаи метеороидро метеорит меноманд.
  

• 16 слайд

  Дар замони мо дар як шабонарӯз тақрибан 400 тонна ҷирмҳои осмонӣ ба Замин меафтанд. Ин миқдор, дар тули 1 000 000 сол, ба 4∙ 10 8 тонна мерасад. Дар чунин ҳолат қувваи ҷозибаи Замин зиёд шуда мебоист афтиши ҷирмҳои осмонӣ зиёд шавад, вале баръакс дар тӯли миллион сол роҳи ҳаракати Замин ва атрофи он аз ҷирмҳои хурди осмонӣ ба қадре покиза шуда, афтиши ин гуна ҷирмҳо боз ҳам камтар мешавад.