Презентация по казахсий язык и литературы на тему "«Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығы"

Сабақтың тақырыбы: Шәкәрімнің өмірі мен шығармашылығы

Сабақтың мақсаты: Ш.Құдайбердіұлының өмірі мен шығармашылығы бойынша алған білімдерін бекіту,қорытындылау,оның қазақ әдебиеті мен мәдениеті тарихында алатын орнын

маңызын таныту.Ақын шығармаларының эстетикалық идеялық мәнін түсінуге дағдыландыру , әдеби көркем тілмен сөйлеу дағдысын қалыптастыру. Асыл мен жасықты айыра білуге үйрету, ақын шығармашылығына құрметпен қарауға ,көркем әдебиетті,поэзияны сүйе білуге дағдыландыру, ұлылар өнегесіне тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың типі: қорытындылау, жинақтау

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап ,талдау,салыстыру,мәнерлеп оқу,пікірлесу

Пәнаралық байланыс: тарих,музыка,бейнелеу өнері

Сабақтың көрнекілігі: портрет,слайд,кітаптар,газеттер,суреттер,бейнефильм.

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

Кіріспе сөз

I.Халқына жарты ғасырдан астам уақыттан кейін қайта қауышып, халық жүрегіне орын алып жатқан «бес» арысымыздың бірі Ш.Құдайбердіұлының қазақтың рухани мәдениетінде алатын орны ерекше.

II.Сонау бір қатыгез қилы заманда репрессия салдарынан оқққа ұшқан аяулы жан халық санасынан «Халық жауы» ретінде аластамақ та болды.Жұрт алдында жарқырап шықпаса да ,жұртшылық оны «дымын шығармай»сақтап келді.Шығармаларын таратуға тиым салынса да,ел ішіндегі аты ұмытылған жоқ еді....Шәкерім шығармаларының сақталып, елге таратылуы ширек ғасыр еншісіне де тиді.

Баспасөзде тарату –кемел қауымға жапа шеккен жанның шығармаларының таныстырылуы қазақ халқының «өлгені тіріліп,өшкені жанғанмен»бірдей болды.

III.Шәкерім – Абайдың талантты шәкірті . Бұл тақырыпта оқушылар Абай мен Шәкерімнің шығармаларын салыстырады.Шәкәрімнің «Жастарға»өлеңін бір оқушы жатқа айтады.

Салыстыру:Шәкерім “Талап пен ақыл”-------- Абай “Ғылым таппай мақтанба”

“Ер қоспақ”---------- ”Өлең сөздің патшасы”

Шәкерім Абайдың сазгерлік дәстүрінен де үлгі алушы. «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек».

Шәкәрім Абайдың қазақ өлеңдерінің жаңашылдық жолын одан әрі жалғастырушы.

Салыстыру: Шәкәрім «Жастық» -------------- Абай «Сегіз аяқ»

Абайдың эпикалық поэма жазу бағытын да жемісті жалғастырған.

Поэмалары: «Еңлік -Кебек», «Қалқаман –Мамыр», «Нартайлық Айсұлу»,Ләйлі-Мәжнүн».

“Ой шақыру стратегиясы”бойынша сызбаны толтыру

ғұлама

ақын

сазгер

Шәкәрім

философ

қоғам қайраткері

өнерпаз

1)Шәкәрім –лирик: адамгершілік тақырыбы;

ғылым-білім тақырыбы

әлеуметтік тақырыбы;

еңбек тақырыбы

махаббат тақырыбы

2)Шәкәрім –аудармашы Пушкиннен «Дубровский», «Боран»

Толстойдан «Асорходан патша», «Үш сауал»

«Ләйлі-Мәжнүн»

3)Шәкәрім –эпик «Еңлік-Кебек»

«Қалқаман -Мамыр»

«Нартайлақ - Айсұлу»

4)Шәкерім –сазгер «Шын сырым»

«Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек»

«Жастық»

5) Шәкерім –тарихшы ,ойшыл

«Түрік,қырғыз,һәм хандар шежіресі»

«Мұсылмандық шарты»

«Қазақ шежіресі »

«Үш анық»

Шәкәрім Құдайбердіұлы ның Семейде өткен 150жылдық мерейтойына арналған

конференциядан бейнефильм көрсетіледі.

Венн диаграммасы арқылы салыстырмалы мінездеме беру. Абай мен Шәкәрім

Оқушыларды сурет ,кітап көрмесімен таныстыру.

Қайым Мұхамедхановтың «Абайдың ақын шәкірттері», «Абай»қорының президенті. Балтабек Ерсәлімовтың “Құнанбайдың қуғын көрген ұрпақтары ''атты кітабынан үзінді оқу.

Қорытындылау:

Мұғалімнің сөзі:

Шыңғыстау халқымыздың ұлы кемеңгерлерін –Абайды ,Шәкерімді ,Мұхтарды дүниеге келтірген ұлы өлке.Осы кезге дейін Шәкерім атанып келген ғұлама туралы тағы бір ұш анық айтылуы тиіс.Оның шын аты Шәкерім емес,Шәкерім туған жылы өзінен қалған дерек бойынша 1859 жыл(қой жылы)73 жасында емес 72 жасында қаза болды.(М.Мағауин «Жұлдыз журналы»№4 2011ж 2005жылы Абайдың 160 жылдығына арналған Республикалық семинар кеңеске қатысушы ретінде Шәкерімнің кіндік қаны тамған жерінде, ұстазы, қамқоршысы ұлы Абай екеуіне алыстан шағаладай аппақ мәрмәр мұнара орналасқан мәңгілік кесенесінде болдым.Тәу етіп ,ұлылықтың алдында басымды идім.
Бағалау

Үйге тапсырма .а)Шәкерім Құдайберді өмірі мен шығармашылығын оқу,іздену.

ә) Шәкерім-ұлт мақтанышы ойтолғау жазу