Рабочая программа 1 класс родной язык татарская группа

Әдәби уку  (1-4 сыйныфлар) дәреслекләре,  татар телендә белем алучы укучылар өчен.

(авторлар : Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хасанова һ. б)

Ф. Ф. Хәсәнова, Г. М. Сафиуллина  авторлыгында “Мәгариф- Вакыт” нәшриятында татар телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен әдәби укудан авторлык программасы нәшер ителде ( 2016 нчы ел)

Программа буенча максатчан төзелгән дәреслек,

мөстәкыйль эш дәфтәре, укытучылар өчен

методик әсбаплар исемлеге.

 Татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәпләре өчен түбәндәге дәреслекләр нәшер ителде.

1 нче сыйныф өчен уку-укыту методик комплекты.

1. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең

1 нче сыйныфы өчен дәреслек / [Сафиуллина Г.М., ГарифуллинаМ.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф. Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

2. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең

1 нче сыйныфы өчен дәреслек- хрестоматия / [Сафиуллина Г.М., Гарифул36

лина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы  Ф. Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

3. Әдәби уку: мөстәкыйль эш дәфтәре: татар телендә башлангыч гомуми

белем бирү мәктәбенең  1 нче сыйныфы өчен  / [СафиуллинаГ.М., Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф. Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

4. Әдәби уку: татар телендә башлангыч. гомуми белем бирү мәктәбенең

1 нче сыйныфы укытучылары өчен методик кулланма / [Сафиуллина

Г.М., Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф.]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

2 нче сыйныф өчен уку-укыту методик комплекты.

5. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенеэ 2 нче сыйныфы өчен дәреслек. 3 кисәктә. 1 нче кисәк/ [Сафиуллина, Г.М., Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф.Ризаева]. — Казань: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты..

6. Әдәби уку: татар телендә башлангыч  гомуми белем бирү мәктәбенең

2 нче сыйныфы өчен дәреслек. 3 кисәктә. 2 нче кисәк / [Сафиуллина Г.М.,

Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

7. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең

2 нче сыйныфы өчен дәреслек. 3 кисәктә. 3 нче кисәк / [СафиуллинаГ.М., Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

8. Әдәби уку: мөстәкыйль эш дәфтәре: татар телендә башлангыч гомуми

белем бирү мәктшбенең 2 нче сыйныфы өчен [Сафиуллина Г.М., Гарифуллина

М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф., рәссамы Ф. Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

9. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең

2 нче сыйныфы укытучылары өчен методик кулланма [Сафиуллина

Г.М., Гарифуллина М.Я., Мөхәммәтҗанова Ә.Г., Хәсәнова Ф.Ф.]. — Казань: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты

3 нче сыйныф өчен уку-укыту методик комплекты.

10. Әдәби уку: татар телендә башлангыч  гомуми белем бирү

мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен дәреслек. 1 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты

11. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми  белем бирү мәктәбенең. 3 нче

сыйныфы өчен деслек. 2 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

12. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү

Мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен дәреслек. 3 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

13. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең.

3 нче сыйныфы өчен мөстәкыйль эш дәфтәре / [Г.М.Сафиуллина,, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. —

Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

14. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү

мәктәбенең 3 нче сыйныфында эшләүче укытучылар өчен дәреслек /

[Г.М.Сафиуллина, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова]. — Казан:

≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

4 нче сыйныф өчен уку-укыту методик комплекты.

15. Әдәби уку: татар телендә башлангыч  гомуми белем бирү

Мәктәбенең  4 нче сыйныфы өчен дәреслек. 1 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. —Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты,

16. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү

Мәктәбенең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек. 2 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. —Казан: ≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

17. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү

мәктәбенең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек. 3 нче кисәк / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан:

≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

18. Әдәби уку: татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең

4 нче сыйныфы өчен мөстәкыйль эш дәфтәре / [Г.М.Сафиуллина,

Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, рәссамы Ф.Ризаева]. — Казан:

≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты

19. Әдәби уку: татар телендә башлангыч  гомуми белем бирү оешмалары укытучылары өчен методик әсбап. 4 нче сыйныф. /

[Г.М.Сафиуллина, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова]. — Казан:

≪Мәгариф—Вакыт≫ нәшрияты.

Һәр сыйныф өчен дәреслекләрнең электрон варианты әзерләнде.

Сыйныфлар буенча  календарь-тематик планнар төзелде. Методик ярдәмлекләрдә һәр дәрес өчен технологик карталар, дәрес эшкәртмәләре дә бирелде..

1 нче сыйныф

1 нче сыйныфта  әдәби  уку фәненнән календарь - тематик план.

Аңлатма язуы.

1 нче сыйныф программасы эчтәлеге.

     Балалар Әлифбадан әдәби укуга сиздермичә генә, эзлекле рәвештә күчәргә тиеш. Кече яшьтәге мәктәп балалары аңлап укуның беренчел күнекмәләрен ала, халык авыз иҗатының жанрлары белән таныша һәм аларны тормышта кулланырга өйрәнә. Аптыраткыч-алдавыч, әйләнмәле, чылбыр әкиятләрнең сюжет-композиция үзенчәлекләрен аера, авторларның чәчмә  һәм шигъри текстлары белән таныша. Халык авыз иҗаты һәм шагыйрьләрнең шигъри әсәрләре аша, юл ахырындагы охшаш сүзләргә нигезләнеп, рифма, кабатлаулар, сәнгатьлелек турында беренчел кузаллау булдырыла.

     Кыска текстлар һәм аларга ясалган иллюстрацияләрне  чагыштырып, әдәби образның сәнгатьнең төрле төрләрендә тасвирлануы аңлатыла.

     Беренче сыйныфны тәмамлаганда бала текстны аңлап укырга һәм аның эчтәлеге буенча үз фикерләрен әйтә белергә тиеш (дәреслектә бирелгән конкрет сорауларга җавап бирү формасында).

     Балаларда халык авыз иҗаты турында гомуми күзаллау булдырыла, алар проза һәм поэзиянең үзенчәлекләрен танып беләләр, “автор”, “әсәрнең исеме” төшенчәләре бирелә, әсәрдәге персонажларны танып әйтә алалар.

     Беренче сыйныфтагы төп бурыч — укуга кызыксыну тәрбияләү һәм дөрес уку күнекмәләре булдыру — икенче сыйныф өчен дә актуаль булып кала.

Укучыларның  уку күнекмәләрен үстерү максатыннан, әдәби уку - укыту методик комплекты дәреслек, мөстәкыйль эш дәфтәре һәм хрестоматия белән тулыландырылган. Бер дәрестә ике ярдәмлек белән эшләргә мөмкин: дәреслек + мөстәкыйль эш дәфтәре яисә дәреслек + хрестоматия. Сыйныфтагы укучыларның белем дәрәҗәсенә карап, бер дәрестә өч ярдәмлекне дә кулланып була. Әдәби уку дәресе күпчелек очракта сүзләр уку белән башланып китә (мөстәкыйль эш дәфтәренең 1-2 нче биремнәре). Дәфтәрдә бирелгән текстлар өстендә эшләү сыйныфта өстәмә материал буларак кулланыла. Дәреслектәге автор текстын һәм әдәби әсәрләрне укытучы яисә яхшы укучы бала укый ала.

Хрестоматиядә бирелгән әсәрләр өстәмә материал булып тора:

а) әгәр укыту планында өстәмә сәгатьләр бирелсә;

ә) Әлифба китабы планлаштырылганнан алданрак өйрәнелеп бетсә;

в) мәктәп китапханәсендә балалар әдәбияты фонды аз яисә искергән  булса, шулай ук җәйге ял вакытында да укырга тәкъдим итәргә була.

Хрестоматия күпсанлы укытучылар теләген исәпкә алып төзелде. 

Әлифба  китабы февраль уртасында яки аннан алдарак беткән очрак өчен планлаштыруда берләштерелгән дәрес эшкәртмәләре бирелде.  Мәсәлән, 2—3нче дәресләр итеп “Аптыраткыч әкиятләр законы” бирелгән. Укытучы балаларның үзләштерүләренә карап 1 дәрес итеп тә, 2 дәрес итеп тә үткәрә ала. Мөстәкыйль эш дәфтәрендәге рәсемнәр буяу өчен дә кулланыла.

         Укытучыларга ярдәм йөзеннән методик ярдәмлеккә өстәмә рәвештә дәресләргә презентацияләр белән диск эшләнелде. Биредә дәрес өчен кирәкле барлык материалны табарга мөмкин.(музыка, җырлар, картина, рәсемнәр,схема, таблицалар һ.б.)

Дәрес материалының тематик бүленеше (укыту планында әдәби уку фәненә 2 сәгать вакыт бирелгәндә)

№	Дәрес темасы	Дәреслек материалы	Хрестоматия материалы	Мөстәкыйль эш дәфтәрендә
1	Сәяхәт башы	Дәреслек белән танышу		Сәяхәт башы
2-3 2-3	Аптыраткыч әкиятләр сере	“Саескан” әкияте	1.Хрестоматия  белән таныш-тыру. 2.Ф. Яруллин “Саескан”	Аптыраткыч әкиятләр сере
4	Санамыш серләре	Санамышлар	“Мактанчык бака” әкияте	Санамыш серләре
5	Борынгы санамышлар	Борынгы санамышлар	Борынгы санамышлар	Борынгы санамышлар
6-7	Табышмак ничек төзелә?	Табышмаклар	Мөҗәһитнең балык турындагы табышмаклары	Табышмак ничек төзелә?
8	Эндәшләр	Эндәшләр		Эндәшләр
9	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр
10-11	Охшаш яңгырашлы сүзләр	1. “Кайтаваз мәгарәсе” тексты, 2. М.Галиев “Кайтаваз”, 3. Ш.Галиев “Чагу”, “Таяк”, 4. Р. Газизов “Беләсезме” шигыре		Охшаш яңгырашлы сүзләр
12-13	Рифма һәм шигырь мәгънәсе	1.Л.Лерон “Буталмышлар илендә”, 2.Р.Корбан ”Көчек”,”Яңгыр яуганда”		Рифма һәм шигырь мәгънәсе
14-15	Шаян шигырьләр	Л.Лерон “Сабантуй  галә-мәтләре”	Ф.Яруллин “Хыялый чебеш”	Шаян шигырьләр
16-17	Чылбыр әкиятләр	1. “Аю белән өч кыз” әкияте, 2. Х.Халиков “Бии белмәгән аю” шигыре	“Песәй” әкияте	Чылбыр әкиятләр
18-19	Яңгыравык шигырьләр	1. Р.Бәшәр “Бал корты”, “Авазлар”, 2. Ф.Яруллин “Черкиләр җыры”.	1. Р.Бәшәр “Авылга кайту”, 2. Бөҗәкләр турындагы табышмаклар	Яңгыравык шигырьләр
20	Поэзиядә һәм прозада сүзләрнең үзенчәлекле яңгырашы	Э.Шәрифуллина “Бәйрәм ашы – кара-каршы”	Р.Фәйзуллин “Хыял”	Поэзиядә һәм прозада  сүзләрнең үзенчәлекле яңгырашы
21	Урман мәктәбендә	1. Х.Халиков “Әллә ул да белә микән?”,  2.Дару үләннәре турында шигырьләр.	1.Хрестома-тиядә бирел- гән әдәби китапларны тиешле шүрлекләргә урнаштыру, 2. Р.Вәлиева “Урман әкияте”.	Урман мәктәбендә
22	Малайлар, кызлар турында	1. Р.Миңнул лин “Үзебез генә калгач” 2. Ш. Галиевның “Шауламагыз әти йоклый” шигыре	1.Р.Миңнуллин “Малайлар бәйрәме иде”, 2. Х.Халиков “Кушамат”, 3. Ф.Зыятдино-ва “Мин андый малай түгел”, 4. Ф.Мөслимо-ва “Хәйләкәр каләм”,  5.Йолдыз “Урынсызга әрләмә”.	Малайлар, кызлар турында
23	Санамыш, тизәйткеч, үртәвеч			Санамыш,тизәйткеч, үртәвеч
24	Шигырьдә юмор хисе	1. Б.Заходер “Өтерне кайда куярга?”	Ш.Галиев “Курыкма, тимим”, “Шәвәли сере”	Шигырьдә юмор хисе
25	Язучы фантазиясе	1. Р.Кутуй “Төнге әкият”, 2.Р.Миңнуллин “Шүрәлесез урман”		Язучы фантазиясе
26	Дөньяны кем ничек күрә?	1.Р.Хисмәтуллин “Хәерле иртә”, 2. Х.Халиков “Әгәр күрә белсәгез”		Дөньяны кем ничек күрә?
27-28	Шагыйрь нәрсә күрә, нәрсә ишетә?	1. Р.Вәлиева “Кыңгырау чәчәк”, 2. Х.Халиков “Тартар белән сөйләшү”, “Аксак кәҗә”	Р.Корбан “Сукмак”, “Шүрәле рәхмәт әйткән”	Шагыйрь нәрсә күрә, нәрсә ишетә?
29	Такмазалар, уйдырмалар - ялган әкиятләр	Такмазалар	Күргәзмәдә	Такмазалар, уйдырмалар — ялган әкиятләр.
30	Үртәвечләр, бишек җырлары	1. Х.Халиков “Көймәче мәче”, 2. Р.Харис “Сине көтә тыныч таң” 3. М.Әгъләмов “Килсен безгә әкият”		Үртәвечләр, бишек җырлары
31	Рәссам нәрсә күрә?	Х.Туфан “Юкмыш бабай малае”		Рәссам нәрсә күрә?
32	Рифмалашкан сүзләр	1. Л.Лерон “Буталмыш әкият”, 2..“Әннәгизә-генәем”,  3. Бертуган Гриммнар “Дөньяда булмаган әкият”,  4.“Шүрәле” халык әкияте		Рифмалашкан сүзләр.
33	“Серле ачкыч” мәктәп клубына хат язу

Дәрес материалының тематик бүленеше (укыту планында әдәби уку фәненә 1сәгать вакыт бирелгәндә)

Теге яки бу сәбәпләр аркасында хрестоматия китабы, мөстәкыйль эш дәфтәре белән эшләргә мөмкинлек булмаган очракта дәреслек материалы өстендә тирәнтенрәк эшләргә тәкъдим ителә.

№	Дәрес темасы	Дәреслек материалы	Хрестоматия материалы	Мөстәкыйль эш дәфтәрендә
1 2-3	Сәяхәт башы Аптыраткыч әкиятләр сере	Дәреслек белән танышу “Саескан” әкияте	хрестоматия  белән таныш-тыру. .Ф. Яруллин “Саескан”	Сәяхәт башы Аптыраткыч әкиятләр сере
2	Санамыш серләре Борынгы санамышлар	Санамышлар Борынгы санамышлар	“Мактанчык бака” әкияте Борынгы санамышлар	Санамыш серләре Борынгы санамышлар
3	Табышмак ничек төзелә?	Табышмаклар	Мөҗәһитнең балык турындагы табышмаклары	Табышмак ничек төзелә?
4	Эндәшләр	Эндәшләр		Эндәшләр
5	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр	Тизәйткечләр
6	Охшаш яңгырашлы сүзләр	1. “Кайтаваз мәгарәсе” тексты, 2. М.Галиев “Кайтаваз”, 3. Ш.Галиев “Чагу”, “Таяк”, 4. Р. Газизов “Беләсезме” шигыре		Охшаш яңгырашлы сүзләр
7	Рифма һәм шигырь мәгънәсе	1.Л.Лерон “Буталмышлар илендә”, 2.Р.Корбан ”Көчек”,”Яңгыр яуганда”		Рифма һәм шигырь мәгънәсе
8	Шаян шигырьләр	Л.Лерон “Сабантуй  галә-мәтләре”	Ф.Яруллин “Хыялый чебеш”	Шаян шигырьләр
9	Чылбыр әкиятләр	1. “Аю белән өч кыз” әкияте, 2. Х.Халиков “Бии белмәгән аю” шигыре	“Песәй” әкияте	Чылбыр әкиятләр
10	Поэзиядә һәм прозада сүзләрнең үзенчәлекле яңгырашы	1. Р.Бәшәр “Бал корты”, “Авазлар”, 2. Ф.Яруллин “Черкиләр җыры”. Э.Шәрифуллина “Бәйрәм ашы – кара-каршы”	1. Р.Бәшәр “Авылга кайту”, 2. Бөҗәкләр турындагы табышмаклар Р.Фәйзуллин “Хыял”	Яңгыравык шигырьләр Поэзиядә һәм прозада  сүзләрнең үзенчәлекле яңгырашы
11	Урман мәктәбендә	1. Х.Халиков “Әллә ул да белә микән?”,  2.Дару үләннәре турында шигырьләр.	Р.Вәлиева “Урман әкияте”.	Урман мәктәбендә
12	Малайлар, кызлар турында	1. Р.Миңнул лин “Үзебез генә калгач” 2. Ш. Галиевның “Шауламагыз әти йоклый” шигыре	1.Р.Миңнуллин “Малайлар бәйрәме иде”, 2. Х.Халиков “Кушамат”, 3. Ф.Зыятдино-ва “Мин андый малай түгел”, 4. Ф.Мөслимо-ва “Хәйләкәр каләм”,  5.Йолдыз “Урынсызга әрләмә”.	Малайлар, кызлар турында
13	Шигырьдә юмор хисе	1. Б.Заходер “Өтерне кайда куярга?”	Ш.Галиев “Курыкма, тимим”, “Шәвәли сере”	Шигырьдә юмор хисе
14	Язучы фантазиясе Дөньяны кем ничек күрә?	1. Р.Кутуй “Төнге әкият”, 2.Р.Миңнуллин “Шүрәлесез урман” 1.Р.Хисмәтуллин “Хәерле иртә”, 2. Х.Халиков “Әгәр күрә белсәгез”		Язучы фантазиясе. Дөньяны кем ничек күрә?
15	Шагыйрь нәрсә күрә, нәрсә ишетә?	1. Р.Вәлиева “Кыңгырау чәчәк”, 2. Х.Халиков “Тартар белән сөйләшү”, “Аксак кәҗә”	Р.Корбан “Сукмак”, “Шүрәле рәхмәт әйткән”	Шагыйрь нәрсә күрә, нәрсә ишетә?
16	Рәссам нәрсә күрә?	Х.Туфан “Юкмыш бабай малае”		Рәссам нәрсә күрә?
17	Рифмалашкан сүзләр “Серле ачкыч” мәктәп клубына хат язу	1. Л.Лерон “Буталмыш әкият”, 2..“Әннәгизә-генәем”,  3. Бертуган Гриммнар “Дөньяда булмаган әкият”,  4.“Шүрәле” халык әкияте		Рифмалашкан сүзләр.