«Сăр чикки. Тухмĕç асăмран» патриотизм сехечĕ.

 «Сăр чикки.  Тухмĕç асăмран»  патриотизм сехечĕ.

Учитель: Сывлăх сунатăп сире, ачасем. Паян пирĕн класс сехечĕн теми «Сăр чикки.  Тухмĕç асăмран».

 2021 çул Чăваш Енре Сăр тата Хусан хÿтĕлев чиккине тăвакансен ĕç паттарлăхне халалланă Çулталăк пуласса палăртнă Чăваш Республики пуçлăхĕ Олег Николаев. Республика тата çĕршыв историнйĕнчи пĕлтерĕшлĕ пулăм ку çул 80 çул тултарать.

Учитель: Вăрçă çулĕсем канăçсăр та йывăр пулнă. Вăй питти çынсем тăшмана çĕнтерес тесе паттăррăн çапăçнă. Тылра çынсем  уй-хирте ĕçленĕ, окоп та чавнă, вăрман та каснă. Чăтнă вĕсем…Ир пуçласа каçчен уй-хирте ĕçленĕ. Амăшĕсемпе пĕрле ачасем те тĕрлĕ ĕçре вăй хунă.

«Çимелли, тăхăнмалли енчен питĕ начар пулнă. Çăкăр пулман. Мĕн пур апат çĕр улмирен пулнă: кăмакана хывнă çĕр улми, хырса тунă çĕр улмирен çакăр та пĕçернĕ. Çырмара ÿсекен мăяна та сая яман.  Унтан та кăшт çăнăхпа хутăштарса çăкăр пĕçернĕ. Йÿçĕ пулсан та çинĕ, мĕншĕн тесен хырăм выçă пулнă. Пахчари серте, пултрана çисе ярсан, вăрмана серте татма çÿренĕ. Ăна хĕлле валли те хатĕрленĕ», - каласа паратчĕ кукамай, вăрçă çулĕсенче ÿснĕскер.

«Пирĕн  сăмах» хаçатра (17- мĕш номер, 2021 ç) вăрçă вăхăтĕнче окоп чавакансем  çинчен çырнă. Мария Кормильцева (Шĕнерпуç ялĕ) каланинчен:

«Окоп чавмалли вырăна çитсен пирĕнпе калаçу ирттерчĕç. Пирĕн дисциплинăна çирĕп пăхăнса пымалла, ыйтмасăр айкинелле пĕр утăм та тумалла мар. Ирхине ултă сехетрен пуçласа каçхине  ултă сехетчен ĕçлемелле.Нормăна тултармасан татах ĕç вăхăтне хушса парĕç. Йĕп-йĕпе тара ÿксе ĕçлеттĕмĕр, кĕпе-тумтир витĕрех нÿрленетчĕ. Теттĕмленсен кăвайт çутипе ĕçлеттĕмĕр. Пирĕн ĕç калăпăшне виçсе йышăннă хыççăн хваттере сулланаттăмăр».

«Сăр тата Хусан хÿтлĕх чиккисене тунă вăхăтри тумтир тата ĕç хатĕрĕсем» видеоролик  пăхни   https://www.youtube.com/watch?v=l_feDOVKdng

Учитель: Ачасем! Окоп чавма мĕн тери йывăр!  Хĕрĕх градус сивĕре çынсем выçăллă-тутăллă ĕçленĕ. Ал-урасем шăннă, кĕпе-тумтирсем çĕтĕлнĕ, чирленисем те пулнă, анчах та ĕç нормине тултарса пынă, окопа вăхăтра чавса пĕтернĕ. Тăшманран хÿтĕленмелли тунă.

Тăшмансем кунталла çитеймен, вĕсене çĕнтерсе пынă. Хăйсен пурнăçне шеллемесĕр совет салтакĕсем вăрçăра паттăррăн çапăçнă.

Окоп чавнă çĕрте тем тĕрлĕ йывăр пулсан та , çынсем хăйсен ĕçне чарса лартман, ĕç нормине тултарнă, ĕçре паттăрлăх, тÿсĕмлĕх кăтартнă.

Учитель: Эсир вăрçă çулĕсенчи йывăрлăхсем çинчен, окоп чавни çинчен итлерĕр. Хÿтĕлев чиккине 1942-мĕш çулхи январĕн 21-мĕшĕ тĕлне пĕтĕмпех туса пĕтернĕ. Тен, хăшĕсен тăванĕсем, аслă асаннесемпе асаттесем, аслă кукамайсемпе кукаçисем окоп чавнă çĕрте  хутшăннă ? Халĕ вĕсем çук пулсан та, вĕсем калани асра юлĕ.

Вĕсем çинчен килте ыйтса пĕлĕр. Вĕсен ячĕсене çынсем пĕлччĕр ! Шкул музейĕ валли  информации пухар.

 Пирĕн, çамрăк ăрăвăн, тылра ырми-канми ĕçленĕ çынсене, вĕсен паттăрлăхне манас марччĕ. Çамрăксемшĕн ырă тĕслĕх пулса тăчăр.