Сабак жоспары казак тілінде "Шіле"

Пәні: қазақәдебиеті      Сынып: 5- сынып     Мерзімі: _______________

Сабақтыңтақырыбы: СұлтанмахмұтТорайғыров «Шілде» өлеңі

Сабақтыңмақсаты:

Білімділік: Ақын өмірі, шығармашылығы туралы мәліметтер бере отырып жаңа    сабақты меңгерту.

Дамытушылық: Шығармаларына   зерттеу жобасын жасау арқылы оқушылардың оқыған шығармаларынан негізгі ойды ажыратабілу,саралау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды жаз мезгілінің ерекшеліктерімен таныстыраотырып, әсемдікке, сұлулыққа тәрбиелеу

 Сабақтыңтүрі аралассабақ

 Сабақтыңәдіс-тәсілі: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелесу, шығармашылық ойын

 Сабақтыңкөрнекілігі: кітаптар, газет-журналдар, портрет, тірексызба, суреттер,

 Пәнаралықбайланыс: тарих, бейнелеу,

 Сабақтыңбарысы:

І.Ұйымдастыру

Оқушыларменамандасу, түгендеу

 ІІ.Үйтапсырмасынтексеру

Сұрақтар:

1. Абай Құнанбаевқайжылы, қайжердедүниегекелді?

2. Абайдыңбілімге, ғылымғашақырғанқандайөлеңдерібар?

3. Абай туралықандайақын-жазушыларшығармаларжазды?

4. ҰлжанАбайғакімболыпкеледі?

5. Абай қайруданшықты?

6. АбайдыңсүйгенжарыӘйгерімніңазаншақырыпқойғанесімікім?

                               ІІІ.Жаңасабақ

 1 СұлтанмахмұтТорайғыровтыңөмірі мен шығармашылығытуралымәлімет беру.

СұлтанмахмұтТорайғыров 1893 жылы 28 қазандаОмбы уезінің Шарағай болысына қарасты Қарауыл Шабарауылында (қазіргіАқмолао блысы Қызылту ауданы) туған. ОныңәкесіШоқпыт (шынатыӘубәкір) атанған кедей, момыншаруаадамыболған. Шоқпыткедейліктіңтақсіретінкөптартып, Қарауылеліндегібайжездесінпаналап, малынбаққан. Сонда үйленген. Байқоңыр, Сұлтанмахмұтдегенбалаларыболған. Сұлтанмахмұттыңекіжасындашешесіөліп, жетімдіктікөріпөседі. ӘкесіШоқпытәйеліөлгенсоңбалаларыналып, өзініңтуғанжеріПавлодароблысыныңБаянауылауданынакөшеді. АлғашқысындаСұлтанмахмұтәкесіненарабшахаттаныған. Тортай, Мұқандегенауылмолдарынаноқиды.

1908 жылыБаянауылдағыӘбдірахмандегенмолданыңмедресесінетүсіп, одан 2-3 жылсабақалады. Молданыңұрыпсоғуынашыдайалмай, оқудытастапкетеді.

1911 жылыбірқысбойыН.Бекбауовдегенмұғалімненоқиды. Нұрғалижаңашаоқығанкөзіашықсауаттымұғалімболған.

1913 жылы Троицк қаласынақайтакеліп, «Айқап»журналыредакциясындақызмететеді. 1920 жылы 21 мамырдаауырнауқастыңсалдарынан 27 жасындақайтысболады.

Шығармашылығы:

Өлеңдері: «Шәкірттерге», «Жарлау», «Ақсәуле», «Шілде», т.б.

Поэмалары: «Адасқанөмір», «Кедей», «Қамарсұлу»т.б.

Мақалалары: «Ауырмайесімненжаңылғаным», «Қазақішіндеоқу, оқытужолықандай?»

2 Өлеңменжұмыс

А) Оқулықтағы«Шілде»өлеңін оқушылармен мәнерлеп оқыпшығу.

 Ә) Не жайлы айтылғаны оқушылармен бірге талқылау

 Б) Сөздікпен таныстыру

Әуе–аспан, қысқатүн-жазда ұзақ, түнқысқаболады; көкмайса–шөп, көктіңжүзі–аспан; әптиек-діниоқуқұрал, мелдегінен–белуарынандегенмағынада.

В) Сұрақтарқою

1 Бұлөлеңдеақынныңайтпақойықандай?

2 Шілдетаңыныңкелбетінкөзалдарыңаелестетіпкөріңдер

Г) өлеңменжұмыс

Оқушылар:

1 Өлеңніңкезкелгенжерін өзара жаттайды

2 Мағынасынашып, түсіндіреді

Ғ) Әдеби теориялық ұғыммен таныстыру

Кейіптеу – ақынкейдежансызтабиғатқұбылысынкәдімгітіріадамға, жаниесінеұқсатып, жандандырады, құлпыртасуреттеудіайтады, яғнитабиғатқұбылыстарынжандандырып, кісікейіпіндесуреттеутәсілі.

Мысалы: Сұлтанмахмұттың«Шілде»өлеңінде

Күлімдепкөктіңжүзі, көңілішат,

Жауһардайкүншығардепбізгебалқып...

... Күйбилепсудатұрғанбарлыққамыс,

Әнсалдыдомбыраменқұстыңшуы.

Бастапқыжолдағыжүзікүлімдеп, көңілішатдегенсөздерәдеттеадамтуралыайтылады, алақынтаңменбіргенұрланғанкөкәлемінкүлімдегенкісіжүзінеұқсатыпсуреттейді.

 Талдап оқу – жақсытүсініп, ескеұзақсақтауүшінқолданылады.

Тәсілдері: 1. Тезис–негізгіойдыңмазмұнынөтеқысқатүрдежазылуы.

2. дәлелдемелер–тезистегіайтылғаннемесемәтінніңішіндегісөздерменжазылады.

3. Тірексызба – алдыменжоспарқұрып, оныңәртармағынадәлелдертауыпнақтылауарқылыжүзегеасады.

Өлеңдіталдапоқиотырып, тәсілдерінқолдану, яғниөлеңгеқысқашатезис, дәлелдеме, тірексызбажазу.

Сабақтыңқорытындысы:

 Шығармашылықжұмыс

«Шілде» тақырыбына байланысты шағын эссе жазу 

Үйтапсырмасы:

Өлең бойынша суре салу