Сайыс: «Сөз мәйегі- мақал- мәтел»

Сайыс: «Сөз мәйегі- мақал- мәтел»

Мақсаты: мақал-мәтелдер қазақтың қысқа әрі нұсқа даналығы , өмірден түйген қорытындысы , тұрмыс айнасы екеніне көздерін жеткізу, орынды пайдалана білуге үйрету.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі мен әдебиет, орыс тілі, сурет, ағылшын тілі.

Көрнекілігі: мақал-мәтелдер жинағы, суреттер,флипчарт. 
Түрі:сайыс 
Сайыстың барысы: 
Ұйымдастыру кезеңі 3 тілде амандасу. Балалар біз қандай тілдерді білеміз?
- Бүгінгі сайыстың жақсы өтуіне тілектеспіз.Сайыстың алдында тіл туралы белгілі адамдардың айтқан сөздерін еске түсірейік. 
Шыңғыс Айтматов: «Тіл жоқ жерде, ұлт жоқ.» 
Максим Горький: «Тіл аспап сияқты,оны жақсы білу керек,оны меңгеру керек.» 
Бауыржан Момышұлы: «Тіл дегеніміз-қай халықтың болмасын,кешегі,бүгінгі ғана емес, ертеңгі де тағдыры.» 
Махмұт Қашқари: «Игі істің басы-тіл, тәрбие басы-тіл.» 
Нұрсұлтан Назарбаев: «Тілден артық қазына жоқ,тілден артық қасиет жоқ.» 
 Шарты: Сайысымызды бастамас бұрын үстел үстіндегі Топтың атын және ұранын оқимыз.

І топ «Сұңқар». Ұраны: Сұңқардай қалықтаймыз,

                                          Ізденуден жалықпаймыз!

ІІ топ «Тұлпар». Ұраны : Тұлпардай жүйрік болу арманымыз,

                                            Жетуге соған тырысамыз !

ІІІ топ «Тапқырлар». Ұраны : Тапқырмыз деп ұрандап,

                                                    Өмірде біз келеміз жарқылдап!

 Ал енді сайысымызды бастайық. 

І. Білгіштер сайысы.

Шарты: Кім қанша мақал айтса , сонша фишка алады.

ІІ.Аудармашылар сайысы.

 Шарты: Берілген мақал-мәтелдерді орыс тіліне аудару. (Әр дұрыс жауапқа бір фишка беріледі.)

 Тазалық- денсаулық кепілі . (Чистота –залог здоровья.)

 Еңбек оздырады. (Труд прославляет.)

 Не ексең, соны орасың .( Что посеешь ,то и пожнешь.)

 Отан - оттан да ыстық. (Родина –жарче огня.)

 Оқу –білім бұлағы, білім- өмір шырағы. (Учение- родник знаний,знание - лучик  жизни.)

 Отансыз адам ормансыз бұлбұл.(Человек без Родины, что соловей без леса.)

ІҮ.Мақалдың жалғасын тап:

Шарты: Көп нүктенің орнына керекті сөздің баламасын қазақ, орыс және ағылшын тілінде табу. (Әр дұрыс жауапқа 3 фишка беріледі.)

………. – инемен құдық қазғандай. (оқу, учеба,study)

Оқусыз ……. жоқ , білімсіз күнің жоқ. (білім, знание,knowledge)

 Ашу дұшпан, ақыл - ……… (дос,друг,friend)

Не имей сто рублей, а имей сто ………(друзей,досың, friends)

 Білекті бірді жығады , білімді ….. жығады. .(мыңды,тысяч,thousand)

 Учение –……. ,а не ученье- тьма. (свет,жарық,light)

Ү. Берілген мақал-мәтелдерді дұрыс құрастыру.

(Әр дұрыс жауапқа бір фишка беріледі.)

Бұрысы

1.Құрмет, тілге ,құрмет-елге.

2. Жерде, тіл ,жоқ ұлт, жоқ.

3. Тас жарады,тас, тіл жармаса, бас жарады.

1.Тілін біл,жеті түрлі, жеті жұрттың, білім біл.

2.Ұяда, ұшқанда ,соны іледі, не көрсе

3. Мектеп, білім- теңіз кеме .

1.Мыңды жығады ,білекті ,жығады , бірді, білімді.

2.Ыстық ,отан , оттан да.

3.Жау алмайды, досы көпті ,ақылы көпті дау алмайды.

Дұрысы

1.Тілге құрмет-елге құрмет.

2.Тіл жоқ жерде – ұлт жоқ.

3.Тіл тас жарады,тас жармаса, бас жарады.

1..Жеті жұрттың тілін біл,жеті түрлі білім біл.

2.Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі.

3.Білім- теңіз, мектеп- кеме .

1.Білекті бірді жығады , білімді мыңды жығады

2.Отан - оттан да ыстық.

3.Досы көпті жау алмайды,ақылы көпті дау алмайды.

ҮІ. Сурет сайысы.

Шарты : 1.Берілген мақал-мәтелдер бойынша сурет салу.

2.Сурет бойынша мақал-мәтелдің мазмұнын ашу.

(Әр дұрыс жауапқа бір фишка беріледі.)

Адам досымен мықты, ағаш тамырымен мықты.

Тау мен тасты су бұзар, адамзатты сөз бұзар.

Білім- теңіз, мектеп- кеме.

ҮІІ. Қорытынды. (толғаныс)

1.Бүгінгі сайыс сендерге ұнады ма?

2.Сайыс қалай өтті?

Осымен сайысымыз аяқталады.

І топ «Сұңқар».

Ұраны:

Сұңқардай

                қалықтаймыз, Ізденуден

                                жалықпаймыз!

ІІ топ

«Тұлпар».

Ұраны :

Тұлпардай    жүйрік   болу

                                        арманымыз,

Жетуге    соған       тырысамыз !

ІІІ топ

«Тапқырлар».

Ұраны :

Тапқырмыз     деп

                                   ұрандап,

Өмірде       біз    келеміз

                                       жарқылдап!

1.Құрмет, тілге ,құрмет-елге.

2. Мыңды жығады ,білекті ,

                жығады , бірді, білімді.

3. Тас жарады,тас, тіл жармаса, бас жарады.

1.Тілін біл,жеті түрлі, жеті  

   жұрттың, білім біл.

2.Ұяда, ұшқанда ,соны іледі, не

   көрсе

3. Жау алмайды, досы көпті ,

   ақылы, көпті дау  алмайды.

1. Жерде, тіл ,жоқ ұлт, жоқ.

2.Ыстық ,отан , оттан да.

3. Мектеп, білім- теңіз кеме .