Сценарий мероприятия "Сааскылана Куо" для учащихся начальных классов

«Сааскылаана Куо» алын сүһүөх кылаас кыргыттарыгар аналлаах мероприятие.

Сыала соруга: 1. Кыыс оҕону кэрэҕэ уһуйуу;

2. Оҕо талаанын арыйыы, бэйэтин сатабылын дьоҥҥо көрдөрөргө                  үөрэтии;

                      3. Сыанаҕа саҥарарга, туттарга - хаптарга үөрэтии;

4 . Кэрэни кэрэхсииргэ, сэргииргэ иитии.

Туттар тэрил: остуол, киэргэтии сурук «Сааскылаана Куо 2023», проектор, музыкалар, нүөмэрдээх сибэккилэр.

Хаамыыта

1. Тэрээһин кэм:

Ыытааччы: Сааскы маҥнайгы бырааһынньыгынан - кулун тутар 8 кунунэн, манна мустубут амарах санаалаах ийэлэри, эйэҕэс эбээлэри, кындыа кыталык кыргыттары, чаҕылхай бырааһынньыккытынан эҕэрдэлиибит.

Кулун тутар  8 күнэ

Кэрэ аҥар дьоро күнэ,

Сааскы күннүүн аргыстаһан,

Тиийэн кэллэ чаҕылыйан.

Үөрүү- көтүү бу күҥҥэ, эһиэхэ тиийиэхтин,

Ил - эйэ, үөрүү - көтүү

Дьиэҕит иһин толору дьоллоотун.

 Бүгүҥҥү үөрүүлээх күммүтүгэр сирдээҕи симэхтэрбитигэр - кыргыттарбытыгар анаан  «Сааскылаана Куо- 2023» курэхпитин арыллыбытынан аа5абыт.

 (Үҥкүү киирэр)

Ыытааччы: Күрэхпит түһүмэхтэрин билиһиннэрэбит.

1. Бэйэни билиһиннэрии - кыттааччылар бэйэлэрин тустарынан кэпсиэхтэрэ.

2. Спортивнай дефиле - спортивнай муоданы көрдөрүөхтэрэ

3.Мындыр өй түһүмэҕэ- ыйытыыларга эппиэттиэхтэрэ.

4. Кыракый хаһаайка - манна кыргыттар дьиэлэригэр ас астаан аҕалбыт бүлүүдэлэрин кэпсиэхтэрэ.

5. «Сааскы санаалар» авангарднай муода көрүүтэ.

Ыытааччы: Биһиги күрэхпит дьүүллүүр сүбэтин кытта билиһиннэрэрбин көҥүллээн:

1. ______________________________________

2. ______________________________________

 3. ______________________________________

Ыытааччы: Күндү көрөөччүлэр! Билигин кырачаан кыргыттарбытын сыанаҕа ыҥырабыт.

(музыка доҕуһуолунан кыргыттар киирэллэр)

Ыытааччы: Кыттааччыларбыт нүөмэр талыахтара. Бу сибэккилэргэ нүөмэр

сурулла сылдьар. Ылбат нүөмэргитин көрөн түһүмэх ахсын бэрээдэгинэнэ тахсан иһэҕит. Түһүмэх аайы инники тахсар кыттааччы уларыйан иһиэҕэ.

Ыытааччы: Бастакы түһүмэх «Бэйэни билиһиннэрии». Кыргыттар бэйэлэрин тустарынан кэпсииллэрин  өйдөөн – дьүүллээн истиэҕин эрэ.

Дохсун ытыс тыаһынан көрсүөҕүн 1 – кы нүөмэрдээх кыттааччыны_______________.

(1 кыыс бэйэтин билиһиннэриитэ)

Көрсүн 2-с нүөмэрдээх кыттааччыны________________________

(2 кыыс бэйэтин билиһиннэриитэ)

Эһиги иннигитигэр 3-с кыттааччы___________________________

(3 кыыс бэйэтин билиһиннэриитэ)

Сценаҕа көрсөбүт 4-с № кыттааччыны_______________________

(4 кыыс бэйэтин билиһиннэриитэ)

Сценаҕа көрсөбүт 5-с№ кыттааччыны________________________

(5 кыыс бэйэтин билиһиннэриитэ)

Ыытааччы: 1-гы түһүмэхпит түмүктэннэ. Эһиэхэ анаан музыкальнай эҕэрдэни тиэрдиэхтэрэ _________________________________________________________

( музыкальнай эҕэрдэ)

Ыытааччы: 2 түһүмэх Спортивнай дефиле.

Билиҥҥи олох ирдэбилинэн Чөл олоххо тардыһан, кэрэҕэ талаһан бэйэбит эппитин- хааммытын сайыннарыахтаахпыт. Онон сибээстээн куруук спортду таптыаҕын, өрө тутуоҕун диэн ыҥырабыт. Кырачаан Куоларбыт бэйэлэрэ сөбүлүүр спортарын таҥаһын кэтэн көрдөрүөхтэрэ (музыка)

( спортивнай таҥаһы көрдөрөн хаамыы- музыка доҕуһуоллаах).

Ыытааччы: 3 түһүмэх - Мындыр өй.

Кыргыттар талан ылбыт ыйытыыларыгар эппиэттиэхтэрэ.  

- Сааскыы ыйдар ааттарын сахалыы ааттаа (Кулун тутар, муус устар, ыам ыйа)

- Саас аан маҥнай кэлэр көтөр аатын ааттаа (тураах)

- Саас маҥнай тахсар сибэкки аатын ааттаа (ньургуһун)

- Саас кэлбитин бэлиэтиир көстүүлэри аатта (күн күүскэ тыгар, күн уһуур, хаар ууллар, чалбах тахсар, таммах таммалыыр, чыычаах саната элбиир, ...)

-  Сааскы маннайгы бырааһынньык аатын ааттаа? (Кулун тутар 8 кунэ- Аан дойду дьахталларын күнэ)

- Саас туһунан ырыата ыллаа... .

- Саас туһунан хоһоонно аах... .

- Саас ханнык уларыйыылар кыыл олоҕор көстүрүй?... .

  Ыытааччы: 4 түһүмэх «Кыра хаһаайка». Хас биирдии кыыс, ийэ, эбээ саамай сөбүлүүр дьарыга - ас астааһына буолар . Ол курдук билигин «Кыра хаһаайка»  түһүмэхпит саҕаланар. Кыргыттар дьиэлэригэр бэлэмнээн аҕалбыт бүлүүдэлэрин туохтан, хайдах оҥорбуттарын кэпсиэхтэрэ. Ол кэннэ дьүүллүүр сүбэҕэ биэриэхтэрэ.

(Кыттааччылар астаабыт бүлүүдэлэрин кэпсииллэр)

Ыытааччы: 5 түһүмэхпит саҕаланыар диэри көрөөччүлэргэ оонньуу оонньотуохпут.

Боппуруостарга эппиэттээһин:

1. Уон икки ый остуоруйаҕа эдэр сарыабына Саҥа дьыл бырааһынньыгар ханнык сибэккини көрдөтөрүй? (ньургуһун)

2.Золушка каретата туохтан оҥоһуллубутай? ( тыква)

3. Белоснежка диэн остуоруйаҕа хас гном баарый? (7)

4. Спящая красавица  ханнык фруктаны сиэбитэй? ( дьаабылыка)

5. Аан бастакы мууска хатыыскалаабыт кэрэ анар кимий? (Таал- таал эмээхсин)

6. Русалочка аата ким диэний? (Ариэль)

7. Ханнык кэрэ аҥаар аан бастакынан халлааҥҥа көппүтэй? Кини көтөр аала туох этэй? ( Дьэгэ- бааба, Ступа)

8. Кыһыл Бэргэһэчээҥҥэ ким бэргэһэ бэлэхтээбитэй? ( Эбээтэ)

9. Күөрэгэй диэн сахалыы остуоруйаҕа кыыс сөбүлүүр кутуйаҕын аата? ( Туораах)

10. Бэйбэрикээн эмээхсин кыыһын аата? (Сандаара)

Ыытааччы: 5 түһүмэх- «Сааскы санаалар». Күн аайы туттар араас малтан - салтан, матарыйаалтан, кумааҕыттан кыргыттар уран – тарбахтарынан оностубут авангарднай муодаларын көрөргүтүгэр ыҥырабыт.

 (Авангарднай муода көрүүтэ).

Ыытааччы: Дьэ эрэ, түһүмэхтэрбит бүттүлэр, күрэхпит түмүктэннэ. Аны билигин убаастабыллаах дьүүллүүр сүбэ түмүк таһаарар кэмигэр эһигини сандал саас кэлбитинэн эҕэрдэлиир___________________________________________________

(эҕэрдэ нүөмэр)

Ыытааччы: Күндү көрөөччүлэр ытыс дохсун тыаһынан сыанаҕаа ыҥырабыт бүгүҥҥү күрэхпит кыттыылаахтарын. Тыл барар дьүүллүүр сүбэ салайааччытыгар___________

(Дьүүллүүр сүбэ түмүгү билиһиннэрэр, эҕэрдэлиир).

Ыытааччы:  Бүгүн бука барыбытыгар билиннэ көр- күлүү өрөгөйө билиннэ! Бары көрдүбүт, бары үөрдүбүт! Бүгүҥҥү тэрээһини түмүктээри туран баҕарыахпыт этэ эһиэхэ, күндү дьоммутугар,  дьолу- саргыны, үрдүктэн – үрдүк ситиһиилэри!

Ыйытыыга эппиэт:

2. Уон икки ый остуоруйаҕа эдэр сарыабына Саҥа дьыл бырааһынньыгар ханнык сибэккини көрдөтөрүй?( ньургуһун)

2.Золушка каретата туохтан оҥоһуллубутай? ( тыква)

3. Белоснежка диэн остуоруйаҕа хас гном баарый? (7)

4. Спящая красавица  ханнык фруктаны сиэбитэй? ( дьаабылыка)

5. Аан бастакы мууска хатыыскалаабыт кэрэ анар кимий? (Таал- таал эмээхсин)

6. Русалочка аата ким диэний? (Ариэль)

7. Ханнык кэрэ аҥаар аан бастакынан халлааҥҥа көппүтэй? Кини көтөр аала туох этэй? ( Дьэгэ- бааба, Ступа)

8. Кыһыл Бэргэһэчээҥҥэ ким бэргэһэ бэлэхтээбитэй? ( Эбээтэ)

9. Күөрэгэй диэн сахалыы остуоруйаҕа кыыс сөбүлүүр кутуйаҕын аата? ( Туораах)

10. Бэйбэрикээн эмээхсин кыыһын аата? (Сандаара)

- Сааскыы ыйдар ааттарын сахалыы ааттаа ...

- Саас аан маҥнай кэлэр көтөр аатын ааттаа ... .

-Саас маҥнай тахсар сибэкки аатын ааттаа ... .

- Саас кэлбитин бэлиэтиир көстүүлэри аатта ... .

- Сааскы маннайгы бырааһынньык аатын ааттаа... .

-  Саас туһунан ырыата ыллаа... .

- Саас туһунан хоһоонно аах... .

- Саас ханнык уларыйыылар кыыл олоҕор көстүрүй?... .