Конспект
урока по татарскому языку
(
5 класс)
Предмет: татарский
язык
Класс: 5
Тема
урока: ОМОНИМЫ
Место
урока в системе урока по данной теме: первый
Цель
деятельности учителя: создать условия для изучения и применения знаний об
омонимах при работе с текстами, учебником.
Тип
урока: урок открытия новых знаний
Планируемые
результаты:
Предметные: учащиеся
формулируют определение, опираясь на имеющиеся знания, самостоятельно
истолковывают слова, переводят на русский язык.. Находят омонимы в тексте.
Познавательные
:уметь отвечать на вопросы, опираясь на жизненный опыт и на
информацию, полученную на уроке
Личностные: уметь
создавать благоприятную дружескую атмосферу вокруг себя, принимать активное
участие на уроке, быть вежливым, корректным, дружелюбным.
Регулятивные: уметь
планировать свою деятельность, ставить перед собой задачи, делать выводы, быть
внимательным
Коммуникативные: уметь
работать в тройке, в группе, принимая равное участие; уметь выслушать и помочь товарищу,
обогащать связную речь посредством омонимов.
Методы
обучения: проблемно-поисковый, словесный,
практический.
Приемы развивающего
обучения
Формы
работы учащихся: фронтальная, групповая, парная
Оборудование,
наглядность: учебник, презентация, компьютер,
раздаточный материал.
Ход
урока:
1.Приветственное
слово учителя:
Здравствуйте, ребята!
Снова рада встрече с вами. Посмотрите, пожалуйста, всё ли вы приготовили к
уроку? У меня замечательное настроение. А какое настроение у вас, ребята? Покажите
тот символ, который соответствует вашему настроению.
Прекрасно, у всех
хорошее настроение. Значит, пора за работу!
Отвечают на приветствие
учителя.
2.
Актуализация знаний:
1. Повторение темы «
Синонимы»
2. Проверка упражнения
№ 127
3. Постановка
учебной задачи:
Учитель:
У Нигины и Энже было еще дополнительное домашнее задание. Давайте,
посмотрим .
Энже: Нигина тоткан бер тиен,
Мин
Нигинага әйтәм:
-Менә
сиңа ун тиен,
Бир
син миңа бер тиен.
Нигина:
-Шаяртма,
Койрыгын тотма, тартма,
Кирәкми
бер тиен дә,
Бирермен
мин тиенне,
Бирермен
бүләк
итеп
Җанлы
почмакка илтеп
Түләмичә
бер тиен,
Карарсыз
сез бер тиен.
Энже: Зур
рәхмәт!
( Энже:
Нигина поймала белку, я ей даю 10 копеек, чтобы она отдала мне белку
Нигина: Не шути, не
трогай хвост, не нужны мне твои деньги, я подарю вам белку, в живой уголок
посажу, будете все на нее смотреть)
Учитель:
Ребята, какое слово в диалоге девочек часто повторяется?
Ученики: Слово “тиен”
Учитель:
А в каком значение употреблено это слово?
Ученики: Тиен-
животное, тиен- копейка
3.
Открытие нового знания
Учитель:
Ребята, эти слова одинаково пишутся?
Ученики:
Да.
Учитель:
А значения этих слов разные?
Ученики:
Да.
Учитель:
А в русском языке вы изучали такие слова.
Ученики:
Да, например, лук, коса.
Учитель:
А как такие слова называются?
Ученики:
Такие слова называются омонимами.
Учитель:
Значит, какую тему мы сегодня будем изучать?
Ученики:
Тему « Слова- омонимы»
Учитель:
Теперь, ребята, скажите чему вы должны сегодня на уроке научиться?
Ученики:
дать формулировку : что такое омонимы, находить омонимы в тексте, уметь
определять их лексическое значение.
4. Первичное закрепление.
Учитель:
Сейчас, вы будете работать в группах. На слайде вы увидите рисунки и
попытаетесь угадать, какие же омонимы спрятаны на этих картинках.
Показ слайдов.( Приложение 1)
Спрятаны
слова: йөз , шешә, төш, кара, ак
Учитель: Давайте еще раз сделаем вывод. Что у этих слов одинаковое?
Ученик:
Правописание. Они одинаково пишутся.
Учитель:
А значения у них одинаковые?
Ученик:
Нет, значения у них разные.
Учитель:
Ребята, с омонимами есть и скороговорки. Например, с омонимом: шешә.
Дару белән өч шешә,
шешә бавын теш чишә, чишсәң, теш шешә.
(С лекарством 3 банки,
веревку банки развязывают зубы, десна опухает)
Прочитайте
скороговорку, попытайтесь запомнить . Теперь подходим
1 члену другой команды, рассказываем скороговорку. А
теперь пожмите друг – другу руку и скажите : « Молодец!»
Учитель:
А теперь перед вами двустишия. Найдите в них омонимы и переведите на русский
язык.
*Карбыз
белән мин бик тату:
Рәхәт аның тәмен тату.
*Печән чабарга чык,
Кибеп беткәнче чык.
*Утауга карасаң кырын,
Чүп басар иген -кырын.
*Сүндермәс өчен утын
Өстә учакка утын.
Әй,кил,җирән ат
Куркып торма аннан, йөгән ат!
*Бик текә бу кыя,
Менәргә кем кыя?
*Күлмәгенә төшкән тап,
Кай җиреңдә эзләп тап!
*Әхмәди утын яра,
Хәмидә бәйли яра.
Учащиеся
переводят. Читают ответы
Учитель
: Ребята, вам понравились стихотворения?
Ученики:
Да.
5. Включение нового знания в систему знаний. Повторение.
Учитель:
Для вас у меня есть еще одно интересное задание.
1
команда, посмотрите, ребята, наш Омоним зарегистрировался « В контате».
Помогите ему заполнить его страницу.
2
команда, сделайте нам плакат русском и на татарском языке, чтобы все посмотрели
на этот плакат и навсегда запомнили, что такое омоним
3
команда, попытайтесь придумать загадки с омонимами.
Пока
вы работаете будет звучать песня « Очаг дружбы». Прислушивайтесь к словам
песни!
Через
8 минут ребята представляют свою работу
Учитель:
Молодцы, ребята, все команды отлично справились с заданием.
А
теперь проверим вашу внимательность. Звучала песня. О чем эта песня?
Ученик:
О дружбе.
Учитель:
Чему нас призывает эта песня?
Ученик:
Дружить со всеми, независимо от национальности.
Учитель:
Правильно, ребята, автор песни говорит: « Ведь мы все- родственники, наша
мама- солнце!» Как вы понимаете эти слова?
Ученик:
Мы все живем на одной планете, нам всем светит одно солнце, поэтому мы должны
быть дружными.
Учитель:
Умница, правильно. И у вас в классе ребята есть учащиеся разных
национальностей, вы дружно живете?
Ученики:
Да!
Учитель:
Да, вы очень дружный класс! Молодцы, ребята! Продолжайте в том же духе!
3. Рефлексия
Учитель:
А теперь сделаем выводы. С каким новым термином вы познакомились сегодня
на уроке?
-
Омонимы.
– Что такое омонимы? Приведите примеры.
- Это
слова, которые пишутся одинаково, но у них разное значение. Например, май. 1
значение- масло, второе – название месяца.
- Итак, сегодня мы с вами убедились, как богат и разнообразен татарский язык.
Мне хотелось бы, чтобы вы умели пользоваться этим богатством в своей устной и
письменной речи.
(
Выставление оценок)
Домашнее
задание: сделать ребусы по теме « Омонимы»
Татар
теленнән дәрес конспекты.
(
5 – нче сыйныф)
Предмет: татар
теле
Сыйныф
: 5- нче
Дәрес
темасы: ОМОНИМНАР
Дәресләр
системасында бу
дәреснең урыны: беренче
Укытучы
гамәлләренең максаты: текст , дәреслек белән
эшләгәндә омонимнарны өйрәнергә шартлар тудырырга.
Тип
урока: яңа белемнәр үзләштерү.
Планлаштырылган
нәтиҗәләр:
Предметлы: булган
белемнәргә таянып төшенчәне тәгъбир итәләр, үзлектән сүзләрне аңлаталар, рус
теленә тәрҗемә итәләр.Текстта омонимнарны табалар.
Танып-
белү : тормыш тәҗрибәңнән, дәрестә алган информаицядән файдаланып
сорауларга җавап бирү.
Шәхескә
кагышлы: дәрестә актив катнашырга, башкаларга
әдәпле,игътибарлы, дусчан булырга.
регулятив: үз
гамәлең планнаштырырга , мәсәләләр куярга, нәтиҗәләр эшләргә белергә, игътибарлы
булырга.
Коммуникативные: төркемдә,
өчәүләп эшли белергә; иптәшеңне тыңлый белергә, сөйләмеңне омонимнар аша
баетырга.
Укыту
методлары: проблемалы- эзләнү,
телдән эзләнү, практик.
Эш төре:: фронталь,
төркем белән, парлашып
Җиhазлау:
компьютер, такта, презентация
Дәрес
барышы:
1.Исәнләшү:
Исәнмесез,
балалар! Сезнең белән очрашуыма
шатмын. Сез дәрескә әзерме? Минем каефем яхшы.Ә сезнең
әйбәтме? Сезнең әйбәт кәефегезнең символын күрсәтегез!
Яхшы, hәркемебезнеңдә
кәефләребез яхшы икән, димәк эшебезне башлыйбыз!
Укучылар җаваплар
бирәләр.
2. Белемнәрне
актуальләштерү:
1. « Синонимнар»
темасын кабатлау
2. Күнегүне
тикшерү
3.Уку
мәсәләсен кую:
Укытучы
: Нигина белән Энҗенең
өстәмә өй эшләре бар иде. Әйдәгез,карап китик.
Энже:
Нигина тоткан бер тиен,
Мин
Нигинага әйтәм:
-Менә
сиңа ун тиен,
Бир
син миңа бер тиен.
Нигина:
-Шаяртма,
Койрыгын тотма, тартма,
Кирәкми
бер тиен дә,
Бирермен
мин тиенне,
Бирермен
бүләк итеп
Җанлы
почмакка илтеп
Түләмичә
бер тиен,
Карарсыз
сез бер тиен.
Энже: Зур
рәхмәт!
Укытучы:
Балалар, Нигина белән Энҗенең диалогында нинди сүз еш кабатлана?
Укучы:: “Тиен” сүзе
Укытучы:
Ә нинди мәгънәдә бу сүз кулланылган?
Укучы: Тиен- җәнлек,
тиен- акча.
3. Яңа
белемнәр ачу.
Укытучы:
Балалар бу сүзләр бердәй язылалармы?
Укучы:
Әйе. м
Учитель:
Ә сүзләрнең мәгънәләре бердәйме?
Укучы:
Әйе.
Укытучы:
Ә рус теле дәресендә сез мондый сүзләрне
өйрәндегезме?
Укучы:
Әйе, мәсәлән, коса сүзе.
Укытучы:
Ә мондый сүзләрне ничек атыйлар
Укучы:
Омонимнар дип
Укытучы:
Димәк, без бүген нинди теманы өйрәнәбез?
Укучы:
« Омонимнар» темасын
Укытучы:
Инде , балалар, әйтеп карагыз без бүгенге дәрестә нәрсә өйрәнергә тиешбез?
Укучы:
Омонимнарны текстта табарга, аларның мәгънәләрең әйтергә.
4. Беренче ныгыту
Укытучы:
Хәзер, сез төркемнәрдә эшләрсез, экранда күргән
рәсемнәргә карап нинди омоним сүзләр монда яшеренгәнен әйтеп карагыз.
Показ слайдов.( Приложение 1)
Яшеренгән
сүзләр: йөз , шешә, төш, кара, ак
Сүзләрне
тикшерү.
Укытучы:
Бу сүзләрдә нинди охшашлык бар? ,
Укучы:
Язылышлары бердәй.
Укытучы : Ә мәгънәләре бердәйме?
Укучы:
Юк, мәгънәләре
бердәй түгел
Укытучы:
Балалар, омонимнар белән тизәйткечләр бар. Мәсәлән, шешә омонимы белән.
Дару белән өч шешә,
шешә бавын теш чишә, чишсәң, теш шешә.
Уытучы: Укып чыгыгыз
тизәйткечне. Инде басабыз, башка төркемгә барып,узегезгә пар табыгыз, аңа бу
тизәйкечне сөйләгез.
Укытучы:
Ә хәзер сезең игътибарыгызга ике юллык шигырьләр. Бу юллардан омонимнарны
табыгыз, рус теленә тәрҗемә итегез.
*Карбыз
белән мин бик тату:
Рәхәт аның тәмен тату.
*Печән чабарга чык,
Кибеп беткәнче чык.
*Утауга карасаң кырын,
Чүп басар иген -кырын.
*Сүндермәс өчен утын
Өстә учакка утын.
Әй,кил,җирән ат
Куркып торма аннан, йөгән ат!
*Бик текә бу кыя,
Менәргә кем кыя?
*Күлмәгенә төшкән тап,
Кай җиреңдә эзләп тап!
*Әхмәди утын яра,
Хәмидә бәйли яра.
Укучылар
тәрҗемә итәләр, җавапларны
укыйлар.
5. Включение нового знания в систему знаний. Повторение.
Укытучы:
Минем сезгә тагын бер кызыклы биремем бар
1- нче төркем, карагыз әле,
омоним « Контактта” челтәрендә! Әле күп нәрсә аның
битендә язылмаган икән.ныңӘйдәгез омонимга булышып җибәрик.
2 –
нче төркем,
сез безгә омонимнар турында плакат ясагыз. Рус телендә дә, татар телендә дә.
3-нче төркем, омоним сүзләр кертеп табышмаклар языгыз
Сез
эшләгече,” Дуслык учагы” дигән җыр яңгырар, сез җырның сүзләренә игътибар
итегез .
8
минуттан соң балалар иҗатларын күрсәтәләр.
Укытучы
: Әфәрин, балалар, сез биремнәрегезне бик яхшы эшләгәнсез.
Ә
хәзер сезнең игътибарыгызны тикшерәбез.
Бу
матур җыр нәрсә турында?
Укучы:
Дуслык турында.
Укытучы:
Бу җыр безне нәрсәгә өнди?
Укучы:
Милләткә карамыйча дус, тату яшәргә
Укытучы: Дөрес, җырның авторы болай ди: «
Без бертуганнар hәммәбездә,
Кояш-
безнең әниебез » Сез бу сүзләрне ничек аңлыйсыз?
Ученик:
Без бер планетада яшибез, кояш hәммәбезне дә җылыта, шуның өчен тату яшәргә
кирәк.
Укытучы:
Дөрес, сезнең сыйныфта та төрле милләт балалары укый бит, сез дус яшисезме?
Укучы:
Әйе!
Укытучы:
Әйе, сез тату сыйныф. Киләчәктә тә шулай дус
яшәң.
6. Рефлексия
Укытучы:
Ә инде нәтиҗә ясыйк, сез бүген нинди термин белән
таныштыгыз?
-
Омонимнар
– Нәрсә ул омонимнар? Мисаллар китерегез.
- Бу
язылышлары бер, мәгънәләре төрлечә булган сүзләр.
- Буген без тагын татар телең байлыгы белән таныштык.Бу сүзләрне сөйләмегездә
кулланырсыз дип уйлыйм
.( Билгеләр кую)
Өй
эше: сделать
ребусы по теме « Омонимнар»темасына ребуслар ясарга.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.