Сыныбы: 5-сынып. . Мўѓалімі:
Тасќалиева Ј.Е.
Тєрбие саѓатыныњ таќырыбы: Адам болам
десењіз... (ашыќ тєрбие саѓаты)
Тєрбие саѓатыныњ маќсаты:
Білімділік.
Оќушыларѓа адамдыќ асыл ќасиеттерді ќастерлеп, µмір зањдылыќтарын білуге ‰йрету.
Дамытушылыќ.
Адамгершілік ќасиеттерге баѓыттай отырып, оќушыныњ рухани білімін байыту,
логикалыќ ойын дамыту, ойын еркін, дєлелді т‰рде жеткізе білуге жетелеу
Тєрбиелік: Дені сау, ±лттыќ сана-сезімі оянѓан, рухани дєрежесіне тєн иманды,
ибалы, ‰лкенге ќ±рмет, кішіге ізет, бойында игі ќасиеттері мол, «толыќ адам»
боп ќалыптасќан саналы т±лѓаны тєрбиелеу.
Кµрнекілігі:
слайд, интербелсенді таќта, стикер, т‰рлі-т‰сті маркер, аќ параќтар.
Сабаќтыњ типі:
Сабаќтыњ т‰рі:
дєст‰рлі
Пєнаралыќ байланыс: єдебиет, ќазаќ тілі, µзін-µзі тану, психология.
Барысы:
І Кіріспе бµлім. «Жылулыќ шењбері»
тренинг
ІІ Негізгі бµлім.
- Аукцион (маќал-мєтелдер айтысы).
- Топтастыру (жаѓымды жєне жаѓымсыз
ќасиеттерді жазады)
- «Ќ±пия хаттарѓа» жауап.
- Кµњілге т‰йгенім (кµріністі талдау).
- «Ж±лдызды белгілер ќасиеті»
- «Сиќырлы д‰кен»
- «Есімде ќалѓан жаќсылыѓым...»
ІІІ Ќорытындылау.
Тєрбие саѓатын
ќорытындылау.
¦йымдастыру бµлімі:
«Жылулыќ
шењбері» тренинг
- Балалар, саламатсыњдар ма! Кµњіл-к‰йлеріміз
ќалай? Ќазір барлыѓымыз µз есімімізді айтып, сол єріптен басталатын µз бойымыздаѓы
бір ќасиетті, кµршіміздіњ µзімізге ±найтыыыыыыыыыыыыыыыыыыын бір ќасиетін
айтамыз.
Барысы:
М±ѓалім:
-Балалар, сендер кµлікке мінін жол ж‰ргенде
терезеден айналаѓа, жолѓа назар аударасыњдар ма? Тез-тез аѓылып µтіп, ±зын
жолдар артта ќалып жатады. Б±ѓан нені ±ќсатуѓа болады?
- Єрине, адамныњ µмірі. Ал, адам сол
µмірін ќалай µткізу керек деп ойлайсыњдар?
Адам ќоѓамда, адамдар арасында µмір с‰реді.
Басќалар сенімен ќарым-ќатынас жасауы ‰шін олар сеніњ бар ќасиетіњді танып
білуі тиіс. Сыртќы келбетіњ мен ж‰ріс-т±рысыњ, адамдармен ±дайы сєлемдесіп,
кішіпейілдік, ќайырымдылыќ кµрсетуіњ -сеніњ адамгершілігіњ мен єдептілігіњді
кµрсетеді. Адамгершілік – ќоѓамѓа, ќоршаѓан ортаѓа, яѓни µмір
с‰ріп жатырѓан жерімізге сай ќалыптасќан адам бойындаѓы асыл ќасиеттер
жиынтыѓы. Адам боп µмірге келген соњ, адам боп µту парызымыз.
- Ия, хакім Абай:
«Аќыл, ќайрат, ж‰ректі бірдей ±ста. Сонда толыќ боласыњ елден бµлек»,-
деп толѓаѓандай, шарапатты адам – Абай армандаѓан кемел адам.
«Жасында єдеп ‰йренбеген кісіден µскен соњ
ќайран жоќ»,- деп ѓ±лама Сайф Сараи айтќандай: Єдептілік – ар-±ят
Адамдыќтыњ
белгісі
Т±рпайы мінез таѓы жат
Надандыќтыњ белгісі.
«Жаќсылыќќа жаќсылыќ - єр кісініњ ісі,
Жамандыќќа жаќсылыќ – ер кісініњ ісі»,- деп М±хтар
Єуезов атамыз µсиет ќалдырѓан екен. Яѓни, ќазаќ халќы ќашанда жоѓары баѓалаѓан
ќасиеттерініњ бірі – адамгершілік. Адамгершілігі бар адамды барлыќ жерде
сыйлаѓан, дєріптеген, ќадірлеген жєне ‰лгі т±тќан.
«Адамгершілік –
асыл ќасиет» немесе «Адамныњ ±яты бетінде, адамгершілік ниетінде» деген сияќты
наќылдар халќымыздыњ адамгершілікті ќаншалыќты ќастерлегендігін байќатады.
Халќымыз ±рпаѓына
айтар аќылы мен наќылын тоќсан ауыз сµздіњ тобыќтай т‰йінін айтатын
маќал-мєтелдермен жеткізіп, тєрбиелеп отырѓан.
- Балалар, ќазір, Аукцион µткізіп кµрсек
ќайтеді. Кім адамдыќ ќасиеттер туралы маќал-мєтелді кµп біледі екен? («Аукцион» деп аталатын б±л бµлімінде оќушылар назарына
«СЄТТІЛІК» ±сынылады. Екі топ адамныњ ізгі ќасиеттері туралы маќал-мєтелдер
айту арќылы «СЄТТІЛІКТІ» ±тып алуы тиіс.)
(Оќушылар маќал-мєтел айтып жарысады)
Балалар, мен сендерге т‰рлі т‰сті ќалам мен аќ
параќтар таратып беремін. Сендер:
І топ. Адам бойындаѓы жаѓымды
ќасиеттерді;
ІІ топ. Адам бойындаѓы жаѓымсыз
ќасиеттерді жазыњдар.
Адамдыќ асыл ќасиеттерге : єдептілік,
имандылыќ, мейірімділік, ќайырымдылыќ, ізеттілік, єділдік, µзара кµмек, достыќ,
‰лкенді сыйлау, кісілік жатады.
- Оќушылар, «Аулаќ
ж‰ріп жаман ќылыќ єдеттен. ‡йреніњіз жаќсы мінез єдеппен»,- демекші, біздерге
µзге мектептегі достарымыздан ќ±пия хаттар келіпті. Сол «Ќ±пия хаттарѓа»
жауап беріп, достарымызѓа кењес беріп кµрейік.
Бірінші хат. Ерлан
байќамай Анарды итеріп ќалды. Анар ќатты ашуланды да, жаѓымсыз сµздер айтып
тастады. Ќалай ойлайсыњ кімдікі д±рыс? Ќане, кім жауап береді?
Екінші хат. Меніњ
кµршімніњ бір баласы бар. Ол µтірікші. Кµзбе-кµз µтірік айта ќояды. Маѓан к‰нде
келіп ойнаѓысы келеді. Мен онымен дос болып, ойнайын ба?
‡шінші хат.
Партада менімен бірге бір бала отырады. Ойнап-ойнап тапсырманы орындамай,
жазбай келеді. Сабаќты меніњ дєптерімнен кµшіріп алады. Мен бермесем, «Сен
сарањсыњ» дейді. Меніњ не істеуім керек?
Тµртінші хат.
Меніњ бір досым маќтаншаќ. Ойнап ж‰ргенде ‰й ішіндегі нєрселерін айтып маќтана
береді. Мен онысын ±натпаймын. Мен осы баламен дос болайын ба?
Бесінші хат. Маѓан
анам µзі ж±мыстан келгенше ‰йді жинастырып ќоюды тапсырды. Мен достарыњмен
ойнап ж‰ріп б±л µтінішті тіпті ±мытып кеттіњ. Анањ ж±мыстан келіп, µзі ‰йді
жинап, сыпырып ќойды. Ренжулі еді. Анамныњ кµњілін ќалай ауласам екен?
М±ѓалім:
- Балалар, ќазір
барлыѓымыз «Таза б±лаќ» ќойылымына назар аударайыќ. Кµњілімізге
т‰йгенімізбен ой бµлісеміз.
«Ж±лдызды белгілер ќасиеті»
М±ѓалім:
-Оќушылар, ќытай жєне корей ѓалымдары
адамныњќай белгіде д‰ниеге келгеніне байланысты, мінезі мен адамдыќ ќасиеттері
де сондай болады екен.
«От» белгісі
(Арыстан, мерген, тоќты).
Ойланбай єрекет етуге бейім, кез-келген істі
бастауѓа ќорыќпайтын, білімге ќ±мар жандар. Олар ортасында ерекше кµзге т‰сіп, µзгелерден
алда, жоѓарыраќ т±рѓанды; т‰рлі-т‰сті киімдерді, єшекейлерді таќќанды ±натады.
«Жер» белгісі. (Бикеш,
Тауешкі, торпаќ)
Алѓа ќойѓан маќсаттарына берік, ойѓа алѓан
ісін соњына дейін тындырмай ќоймайтын, «ќадалѓан жерден ќан алатын» жандар. Кµп
кµзге т‰се бергенді ±натпайды.
«Ауа «белгісі. (Егіздер,
суќ±йѓыш, таразы)
Барлыќ адамдармен еш ќиындыќсыз тіл табысып
кететін, тєуекелшіл жандар. єртістік ќабілеттері жоѓары дамыѓан. ¤мірге єр кез
риза, кµњіл-к‰йлері ќ±былмалы, ашыќ адамдар. Ењ ќырсыќ жандар осы белгіден
табылады.
«Су» белгісі»
(Балыќ, шаян, сарышаян)
Ќиялдау ќасиеттері µте жоѓары.Олар ќиындыќќа
кездескен жандарѓа кµмек ќолын ±сынуѓа, жанынан єрќашан табылуѓа бейім жандар.
‡немі арќа с‰йеуге болады. ¤те еркін адамдар.Интуициялары жоѓары дамыѓан жандар
осы белгіде.
М±ѓалім:
-Оќушылар, «¤з мініњді кµруден басќаныњ мінін
кµру оњай»,- депті Ѓабиден М±стафин.
Ия, ќазір адамдар бірі-бірініњ жаќсы
ќасиеттерінен гµрі жаѓымсыз ќасиеттерін кµргіш, сынаѓыш келеді. Кµпшілігіміз
ж±мысбасты болып, не к‰нделікті сабаѓымызѓа дайындалып бір-бірімізге назар
аудармай, кµњіл бµлмей кеттік.
Олай болса
барлыѓымыз «Сиќырлы д‰кен» бірге ойнайыќ..
Ќатысушыларѓа сиќырлы д‰кен бар
екенін елестету тапсырылады. Ол д‰кенде мынандай нєрселер бар: шыдамдылыќ,
мейірімділік, ќамќорлылыќ, басќаларѓа т‰сіністікпен ќарау, єзілді т‰сіну, ќайырымдылыќ,
тілектестік, жаќсылыќ ойлау, білімќ±марлыќ, шынайылыќ, шыншылдыќ, єділдік. Бір
ќатысушы сатушы рµлінде болады. Ќатысушылардыњ бірі д‰кеншіден µзіне ќажетті
«затты» с±райды, ол «заттыњ» не ‰шін ќажет жєне ќандай жаѓдай ‰шін ќажет екенін
т‰сіндіреді де с±раѓан «затын» береді.
Ќорытынды: ќатысушылар бойына адамгершілік ќасиеттерді дамыту. Б±л тренингті
барлыќ категориядаѓы адамдармен µткізуге болады.
«Есімде ќалѓан
жаќсылыѓым...» (ойтолѓау жазу)
ІІІ Ќорытындылау.
М±ѓалім:
- ¦лы Абай:
«‡ш-аќ нєрсе адамныњ ќасиеті. Ыстыќ ќайрат, н±рлы аќыл, жылы ж‰рек»,- деп б‰кіл
адамзатќа аќыл-ой, білім-парасат, адамгершілік ќасиеттерді саралап наѓыз
адамныњ бейнесін жасап шыѓарды.
«‡лкенді сен сыйласањ, кіші сені сыйлайды.
Кіші сені сыйласа, кісі сені сыйлайды»
демекші, ќашан да болмасын инабатты ±л мен ибалы ќыз – елдіњ кµркі, ортаныњ
маќтанышы болмаќ.
Олай болса б‰гінгі тєрбие саѓатымыз єр сайскер
мен ±стазѓа ‰лгі аларлыќ тєлім берді деп ойлаймын. Б‰гінгі тєрбие
саѓатын жаќсы лебіздерімізбен аяќтайыќ. Еліміз тыныш болсын! (оќушылар кезекпен
бір-бір ауыз тілектерін айтады)
Жаќсылыќ кµрсем µзімнен,
Жамандыќ кµрсем µзімнен,
Біреуден болды дегенді
Шыѓарамын сµзімнен.
Келесі кездескенше еліміз аман, халќымыз тыныш
болсын!
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.