Ансамбльмен жұмыстану. Ашық сабақ

                                                 Ашық сабақ

Оқытушы:  Мұзапбарова Қалия Шамшиевна

Сабақтың тақырыбы: « Ансамбльмен жұмыстану» 

                                         Сабақтың  мақсаты:

Білімділік;       Ансамбль  сабағының мақсаты мен міндеті, ансамбль ойынындағы өзіндік ережелермен таныс болу, сезіну, бірін бірі тыңдай ойнау.

Дамытушылық;  : Оқушының өз бетімен оқып үйренуіне ықпал жасау, музыкалық шығармаларды өзіндік ойнау ерекшеліктеріне қарай талдай
білуге үйрету. Ансамбльде  шығарманы тусініп,
тыңдап, ойнауға баулу.
Тәрбиелік;                Күйсандықпен жеке ойнаған кезде жауапкершілікті өзің үшін                            ғана сезінесің, ал ансамбльмен ойнағанда көпшілік  үшін де жауапты боласың. Осы ережелерге  бағындыра, тәрбиелей сабақ өту.

Пән аралық байланысы;                     Жеке сабақ, Ансамбль , Оркестр араларындағы өзара байланыс.

Сабақтың көрнекілігі;             Қарасай Сайжан «Екі жирен». Ғ.Болтаева «Қобыздың қоңыр үнімен»,  «Юный скрипач» выпуск 3.

Сабақтың жабдығы;      Бейнетаспа.  Пайдаланған кітаптар мен басылымдар,   басқа да ансамбль ойыны жазылған үнтаспа 

Сабақтың типы            Жаңа сабақты меңгерту

Пән аралық байланысы;                     Жеке сабақ, Ансамбль , Оркестр араларындағы өзара байланыс.

 Сабақтың әдісі:      Бір-бірін тыңдай біліп,         шығарманы реттік сан бойынша ойнату. Көпшілікке бағына білуге баулу.                                             

  Жалпы ансамбль дегеніміз не- деген сұраққа түсініктеме беріп өту.

Ансамбльде орындаушылық дегеніміз----әр оқушы өзінің ойнау

ерекшелігін ,орындау стилін,техникалық деңгейін    басқа орындаушылардың ойнау ерекшелігімен,техникалық деңгейімен сәйкес қылып,шығарманың  орындалу жүйесін сақтай отырып, бірдей ойнау деңгейін меңгеру.

Ансамбльге арналған шығармалар орындаушылар санына қарай дуэт, трио, квартет, квинтет болып бөлінеді.Ансамбль репертуары оқушылардың техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып,мазмұны қызықты етіліп таңданылуы керек. Мұғалім әрбір оқушымен жеке жұмыс істеп,оның партиясын тексеріп,аппликатура,штрих қою жұмыстарымен айналысып,әр оқушымен ерінбей,талмай жұмыс жасауы керек.Ансамбльдің жеке орындаушыдан және оркестр орындаушысынан айырмашылығы--жеке орындаушының творчестволық жұмысы тек өзімен ғана жекеше өтіледі

.Оркестр орындаушылары дирижердың басқаруымен жұмыс істейді. Ал ансамбль орындаушылары болса, бірнеше адам бірігіп дирижерсыз ойнайды.Әрбір орындаушының жеке партиясы болғанымен,оның мазмұнын түсініп ойнау, шығарманың көркемдік жағын жоғарғы деңгейде көрсету, сипатын-стилін беру, музыкалық бейне жасау,--бірнеше орындаушының жауапкершілігінде.Сондықтан әрбір орындаушы өзінің ғана емес,басқа да партияларды естіп,түсіне білуі керек.Ансамбль музыкасын жоғарғы деңгейде шебер орындау үшін,орбір орындаушы шығарманың көркемдік мақсатын, музыкалық бейнесін бірігіп сезу керек.Оны әрине, мұғалім бағыттап,оқушыларды дайындайды.

Сабақты ұйымдастыруда музыкалық материалдық мазмұны,ондағы бөлшектерін дәл көрсетіп,оны бейнелі түрде анық түсіндіру оқушының жүйелі түрде ойлауына сабақтасып жатуы қажет.Ансамбль сабағының өзінде әуелі әр оқушымен жеке жұмыс істеледі.Оның өзі--оқушының техникалық мүмкіндігін ашуға,саусақ қойылымын дұрыс таңдауға дыбыс шығарудың әр түрлі тәсілдерін меңгеруге, кейбір орындау ерекшеліктерін таңдауға мүмкіндік жасайды.Ал топтық жұмыс жасау шығарманың жалпы мазмұнын түсінуге,біртұтас күйінде естуге баулыйды. Нота мәтінін қатесіз оқу--дыбыс ұзақтығын және динамикасын дәл орындауға,автордың мақсатын,шығарманың сипатын түсінуге көмегін тигізеді. Ансамбль сабағында шығарманың көркемдік мәнін ашатын тағы да басқа динамикалық көрсеткіштер--  фермато, глиссандо, портато рубато т.б. Зачеттар, емтихан тапсыру, концерттер беру—оқушы бойындағы сахнада орындаушылық  тәжірибесінің қалыптасуына көмектеседі .Ансамбль сабағы---оқушылардың бойында ұжымды түрдежұмыс  істеудің шарттарын қалыптастырады,музыкалық сауаттылыққа, сахнаға дайындайды,оқушының жалпы дамуына,жан-жақты білім алуына ықпалын тигізеді. 

Ансамбль дегеніміз - француз тілінен e n s e m b l e - бірнеше адамдардың музыкалық шығармаларды біріге отырып ойнауы.       Ол 2-адамнан бастап 10-адамға дейін.  Орындаушылар  2-кісі дуэт,  3-трио,  4-квартет,  5-квинтет.

Үй тапсырмасын сұрау.  Үй тапсырмасы-А.Жұбанов  « Романс» .Оқушылардың жеке партияларын сұрау. Одан әрі күйсандықтың сүйемелдеуімен ойнатып, дұрыс емес жерлерін түзеу. «Романс» - өте нәзік шығарма.Басталуы мен аяқталуы кантилена болса, ортасы сәл жылдамдау, басқа көңіл күйде, шарықтау шегі бар. Міне , осының барлығын, динамикалық белгілерін сақтай отырып дұрыс ойналуын талап ету.

Жаңа сабақ     Ғ.Болтаеваның өңдеуіндегі « Қазақ әндеріне попурри ».           Қазақтың бай табиғаты халық ақындары мен композиторларын әдеби-музыкалық суреттерді шырқауға шабыттандырды. Табиғат суреттері адамның шындық өмірімен оның ой-толғауларына, шаттығымен күйінішіне тығыз байланыста туды. Лирикалық шығармалардың әуендері ерекше сазды, әуезді, кең ауылқымды болып келеді. Бұларға күрделі ырғақ пен көлемді құрылым тән. Лирикалық жанр адамның ой-сезімі мен толғаныс, көңіл-күйінің түрлі қырларын суреттейді.

Алдымен осы шығарманы үн таспадан және  бейне таспадан тыңдатамыз. Біз көптеген шығармаларды талдауға ыңғайлы болу үшін сандық рет жасаймыз.Ал бұл шығармада әр әнді жеке бір бөлім деп есептеп бөлек-бөлек талдаймыз. Бұл шығарма оқушыға көп нәрсені үйретеді.  Өз халқымыздың әндерін сүйіп ойнауға, сезімталдыққа, кәсіби  музыкант есебінде жәй шығармадағы көңіл күйден жылдам шығармадағы көңіл күйге ауыса білуді, ішек бойындағы позицияларды еркін меңгеруді, техникалық мүмкіндіктерінің өсуіне ықпал етеді.Себебі бұл шығарманы бір естіп ойнаған оқушы оны өз мәресіне жеткізіп ойнауға тырысады. Сөйтіп , көп нәрсені меңгергенін өзі де байқамай қалады.

Ал біздің мақсатымыз, оқушылар бойындағы талантты ашып, олардың ойындарын жетілдіре отырып ілгері болашаққа жетелеп, жақсы музыканттар тәрбиелеу. Жәй ырғақта талдап болған соң күйсандаққа қосылып ойнаймыз.

3-курс студенттері болған соң нота мәтінін жүргізіп оқиды.Сондықтан шығарма аяғына дейін талдап.ойнатылады .

Бекіту. Оқушыларға жылдамдата бір ойнатып,  содан соң күйсандаққа қосып ойнату

Үй тапсырмасын түсіндіріп, үйге осы шығарманы  жақсылап, нашына келтіріп ойнап келу тапсырылады, алғашқы 4  цифрын жаттап келу тапсырылады.

Бағалау. Оқушылар өз ынталарына қарай бағаланады.

Қорытынды: Әр сабақ сайын өтілетін тақырыпқа байланысты,сабақтың мақсатына қарай музыкалық шығармаларды тиімді қолданған жөн. Оқушыға ән-күй арқылы ұлттық қазыналарды бойына құйып, өнерін жоғарыдан бағалап,музыка арқылы өнердің қыр- сырын таныту қажет.  .

Бүгінгі ансамбль сабағына қатысатын  3-курс студенттері;Акбалеева Дарина, Кабдол Елік, Кабиева Дариягуль, Утепбергенова Зарина.