Ашық сабақ. Әбу Насыр әл-Фараби. 5 сынып

Сынып:5

Сабақтың тақырыбы:  Әл- Фараби

Сабақтың мақсаты:

Әбунасыр Әл-Фараби өмірбаянын шығармасына негіздей отырып талдау арқылы оның қайталанбас тұлға екенін таныту;Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап, әңгімелесу,

Пәнаралық байланыс: география қазақ тілі

Көрнекілік: Постер, түсті қағаздар (стикерлер)

Карта, үлестірме қағаздар, атлас

Күтілетін нәтиже:Сыни тұрғыда ойлай білулерін арттыру. Топтағы балалар  диалогты еркін пайдалана біледі.Сұрақ- жауап , диалогтік әдіс арқылы оқушылардың ойлау және сөйлеу қабілеттерін артады. Өз ойларын қорытып айту арқылы топтық тапсырмалар орындау барысында оқушылардың білім деңгейі артады

 Ұйымдастыру: топқа бөлу, шаттық шеңберін құру негізінде

ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру 3мин

Үй тапсырмасы мен жаңа сабақты байланыстыру: Доп лақтыру арқылы үй тапсырмасын сұрау»

1.Ұлы Жібек жолы дегенімізді қалай түсінесіңдер?
2.Ұлы Жібек жолы Қазақстанның қандай қалалары арқылы өтті?
3.Ұлы Жібек жолы қай кезеңдерде өмір сүрді?
4.Ұлы Жібек жолында тасымалданған тауардың ең бағалысы?
5.Ұлы Жібек жолы қай жерден бастау алып, қай жерден аяқталған екен?
Тақтадағы 14 сыйқырлы сандар сыныбымыздағы 14 оқушыға арналған. Әр топ бір - бір оқушыдан шығып, сұрақтарға жауап береді. Егер сұраққа дұрыс жауап берсек, санды керісінше айналдырып ретімен қойсақ, сыйқырлы сандардан портрет құрай аламыз.
- Біз тақтада кімнің портретін құрастырдық?
- Әбу Насыр әл – Фарабидің ең алдымен тақтада ғылым, білімнің маңызын ашатын қанатты сөздерге тоқталып, оқушылармен мағынасын талқылаймын.

Мәтінмен жұмыс.

Әл-Фараби 870 ж. Арыс өзенінің Сырдарияға келіп құятын жағасына орналасқан Фараб қаласында дүниеге келген. Толық аты-жөні Әл-Фараби Әбу Насыр Мұхаммед ибн Мұхаммед ибн Ұзлағ ибн Тархан, яғни әкесінің аты — Ұзлағ, ал арғы атасының аты — Тархан. Оның туған жері - ежелгі қазақ қаласы Отырарды арабтар Барфа, Фараб деп атаған, есімі осыдан келіп, Фарабтан шыққан Әбу Насыр болып аударылады. Қазіргі орны Оңтүстік Қазақстан облысы, Шәуілдір ауданының аумағы.

Әл-Фарабиді неміс шығыстанушылары ұлы, бірегей тұлға деп атап көрсетеді. Ғалым-энциклопедист, Ренессанс дәуірінің қайнар бастауында тұрған ғұлама көзі тірі кезде-ақ, Аристотельден кейінгі "Екінші ұстаз" атанған. Ол он алты жасында оқу іздеп Бағдатқа барады. Жаратылыстану ғылымын, білімін Бағдатта, Халебте (Алепода) алған. Оны астрономия, логика, музыка теориясы, математика, этика, медицина, психология, құқық қызықтырды. Білімнің әр түрлі салаларын қамтитын 160 трактат жазған.

Әл-Фарабидің «Қайырлы қала тұрғындарының кітабы», «Дүниедегі қозғалыстардың тұрақтылығы», «Музыканың үлкен кітабы», «Өлең сөз және шешендік туралы», «Өлең өнерінің қағидалары туралы», «Логика», т.б. еңбектері бар

10 мин «Шығыстың ұлы данасы» тақырыбын постерге түсіруге тапсырма бердім; «әрдайым ақиқат, анық болатын білім».

Сергіту сәті (2мин10 мин«Кім көп білер екен?»

Оқушыларға алдыңғы берілген тапсырма бойынша бір-біріне сұрақ қоюларын ұсыну

5 мин Сызбаны толтыруға тапсырма береді: «Әл-Фараби еңбектерін арнаған ғылым мен мәдениет салалары» 

Кім жылдам Әбу Насыр әл - Фараби кім?

          
Алғашқы білімін қай қалада, қандай тілде алады?
 Әбу Насыр әл - Фараби замандастары:
 Отырар қаласы жайлы не білесің?
 Әбу Насыр әл - Фараби өлеңдерінің негізгі тақырыбы:
 Әбу Насыр әл - Фараби қай жылдары өмір сүрді?
 Әл - Фарабидің толық аты - жөні
 Отырар қаласын кезінде қалай атаған?
 Әбу Насыр әл - Фараби қай тілдерді меңгерген?
 Әбу Насыр әл - Фараби еңбектерін ата?
 Әбу Насыр әл - Фараби бойындағы көп қасиеттері мен, дарындылығы
ХІХ ғасырдағы біздің ұлы ақындарымыздан кімге ұқсайды?    

Эссе (кішігірім шығарма) жазу

Әр топтың көшбасшысы өз тобын бағалайды. Нені білдім? Нені білгім келеді? Нені білуім керек? сұрақтары бойынша рефлексия. Мұғалімнің бағалауы.

Бағалау: Әр топтың көшбасшысы өз тобын бағалайды. Нені білдім? Нені білгім келеді? Нені білуім керек? сұрақтары бойынша рефлексия. Мұғалімнің бағалауы.

Үйге тапсырма: Әбу Насыр әл- Фараби туралы шағын әңгіме құрастыру.

                             Шағын эссе жазу