Ашық сабақ "Көсемше" 6 сынып

Тексерілді:                    ОТІЖО  Рашева Г                     

14.02.2017		Қазақ тілі	6сынып		65 сабақ
Сабақтың тақырыбы			Көсемше
Мақсаты			Көсемшенің жұрнақтарын білу. Жұрнақтардың жалғану тәртібін ажырата алу. Сөйлем құрауда қолдану.
Күтілетін нәтижелер			Көсемшенің жұрнақтарын біледі. Сөйлемде ажырата алады, тұлғалық талдау жасай біледі. Сөйлеу кезінде қолдана алады.
Керектіжабдықтар			Теледидар, смайликтер, «бағдаршам» бағалау қағаздары, қима қағаздар, мәтін, рефлексия парағы, «дұрыс, дұрыс емес» парақшалары, тапсырмалар.
Қолданылатынәдіс-тәсілдер:			Үй тапсырмасын жоғары және төмен дәрежелі сұрақтар арқылы тексеру, топтық жұмыс: жаңа білімді меңгерту, ой бөлісу, бағалау әдістері, сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары, деңгейлік тапсырмалар.
Сабақбарысы:
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті			Оқушы әрекеті
Кіріспе	1.Оқушылармен амандасу, түгелдеу. - Оқушылар, көңіл-күйіміз қалай? Сабағымызды бастамас бұрын, бір шумақтық өлеңімізді оқып шығайық. 2. Психологиялық дайындық Қайырлы таң достым, қайырлы күн болсын, сейсенбінің әр кезі, сәттілікке толсын, біздің алар бағамаыз, кілең бестік болсын. 3. Бірге ойлаймыз. Әр топ өлеңмен бүгінгі сабаққа тілек айтады. 4.Үй тапсырмасын тексеру: - Балалар, үйге берілген тапсырма қандай еді? (200-жаттығулар. Ережені жаттау). Пысықтау сұрақтары. Тақтадан есімшенің жасалу жолына байланысты кластер жасайды Өздеры тандаган етістіктерді жасалу жолына карай талдайды Бағалау өлең оқыған оқушы			Мұғаліммен амандасады. Оқушылар бірге қосылып айтады. Оқушылар, яғни 4 топ бір –біріне арнап тілек-өлеңдерін жазу керек. Ол үшін 2 минут уақыт беремін. Кейін уақыт өткен соң, топ болып бірге оқиды. Бұл оқушылардың сабаққа деген ынтасын, қызығушылығын арттырады. Әрі сабақта еркін, сенімді отыруына септігін тигізеді. Оқушылар үй тапсырмасы бойынша жауап береді. Жауап беруші оқушыға сынып өткен тақырыптар бойынша пысықтау сұрақтарын қояды. Оқушылар сол кестелерді сөйлету керек.
Тұсаукесер	Оқушылар күннің жады мен сабақтың тақырыбын жазып болған соң, сабақтың мақсатын шығару қажеттігі айтылады. Көсемшенің есімшеге өте ұқсас екендігі және етістіктің ерекше түрі екендігі айтылады. Осыдан-ақ, білім алушылар көсемшенің мақсатын дұрыс қоюлары керек. Сіздерге тапсырма: 1/Көсемшенің ережесін айту 2/Көсемшенің жасалу жолдары			Сынып сабақтың мақсатын былай белгілейді: 1. Көсемшенің жұрнақтарын білу. 2. Оның етістіктің ерекше түрі болу себебін анықтау. 3. Көсемшенің есімшеге ұқсас болуына қарамастан, айырмашылықтарын айқындау.
Негізгі бөлім	Оқушыларға интербелсенді тақтадан мынадай кестелер беріледі. 1-слайд Жаза Айта Бара Тұра Күле Жүзе Бере Келе Сөйлей Қарай Тарай Сұрай 2-слайд Жазып Айтып Барып Тұрып Күліп Жүзіп Беріп Келіп Сөйлеп Қарап Тарап Сұрап 3-слайд Жазғалы Барғалы Келгелі Сөйлегелі Айтқалы Кеткелі Төккелі Жатқалы Оқушылардың берген жауабынан кейін айтылғандарды жинақтап, жаңа тақырып бойынша қорытынды слайд көрсетемін. Онда көсемшенің жасалу жолдары бойынша түсініктеме беріледі.  Көсемшенің түрлену жолы да айтылатын болады. Бағалау. Өлең оқыған топтардың өзін- өзі бағалауы Оқулықпен жұмыс. 204-жаттығу. Жаттығу шарты бойынша орындалады. Оқушылар мәтіннен көсемшелерді теріп жазып, тұлғалық талдау жасайды. Сергіту сәті. 205- жаттығу 1 абзац 1 топ 2 абзац-2 топ 3,4 абзац-3 топ  деңгейлік тапсырмалар І деңгей Мәтіннен көсемшелерді теріп жазу. ІІ деңгей Төмендегі көсемшелерге морфологиялық талдау жасау. Түседі, барады, сөйлеппін, бұрылғалы, тартып,салынғалы ІІІ деңгей Төменде берілген сөз тіркестерін қатыстырып, сөйлем құрастыру. Тізе қосып,көре алмайды,ауырып отырған,таба білген,барып келейін,шашқалы отыр,тілек тілеп. Шығармашылық жұмыс. Оқушыларға сюжеттік сурет беріледі. Топ болып 2-3 сөйлем жазу керек. Құрамында көсемшелер мен есімшелердің болуы шарт. Бағалау. Смайликтермен.  «Дұрыс», «Дұрыс емес» стратегиясы. - Етістер үшке бөлінеді. - Зат есім деректі және дерексіз болады. - -ған, -ген есімшенің жұрнақтары. «Киви» бейнеролигі көрсетіледі. Пікірталас тудыру.			Оқушылар бұл мысалдардағы етістіктерге тұлғасына қарай талдау жасайды. Бұл мысалдарды да оқушылар талдай отырып, көсемшенің жұрнақтарын анықтайды және оның жасалу, яғни жалғану жолын білетін болдады. Менің мақсатым- кестедегі мысалдар арқылы оқушылардың өздеріне көсемшенің жасалу жолын анықтату, ойландыру, іздендіру. Кестенің көмегімен олыр көсемшенің жасалу жолын толық меңгеріп шығады деп ойлаймын. Оқушылар сол арқылы білімдерін бір жерге жинақтап, жаңа тақырыпты ұғып алады. Оқушылар көсемшенің –а, -е, -й және –ып, -іп, -п түрлері ғана жіктелетінін айтады. Қалған жағдайда не жіктелмейді, не септелмейді, не көптелмейді, не тәуелденбейді дегенді айтатын болады. Жаттығу тақтада орындалады. Оқушылар көсемше тұлғасында тұрған етістіктерді теріп жазып, олырға тұлғалық талдау жасайды. Өлең оқылады Кезекші оқушы сыныпқа деңгейлік тапсырмаларды таратып береді. 3деңгей:Қаламқас, Нұрсұлтан, Қуаныш 2 деңгей: Шыңғыс,Нұрай, Сезім, Дулат 1деңгей: Ақжол, Нұрбол, Сұлтан Оқушылар тақтаға кезекпен шығып, мақалдарды көшіреді. Етістіктерге тұлғалық талдау жасайды. Мүмкін болса, мақал-мәтелдердің мағынасы түсіндіріледі. Слайдтан көрсетілген сюжетті суреттермен жұмыс жасайды. Ақылдасып, бір шешімге келіп, сөйлем құрайды. Оқып, етістіктерге тұлғалық талдау жасайды. Оқушылар қолдарындағы «дұрыс», «дұрыс емес» деген жазуы бар қима қағаздарды пайдалана отырып, сұрақтарға жауап береді. Қажет жағдайда түсіндіреді. Оқушылар бейнеролик бойынша өз ойларын айтады.
Қорытынды	1)Бекіту сұрақтары: - Көсемшенің жұрнақтары қандай? - Қалай түрленеді? - Қай түрі жіктелмейді? 2)Бағалау:Сабақ барысындағы жұмыстануы бойынша, сабақ критерийлеріне сәйкес оқушыларды сыныппен кеңесе отырып  бағалаймын, бағаға түсініктеме беріп, жетілу жолдарын айтамын. 3)Үйге тапсырма: 206- жаттығу. Пысықтауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар. «Армансыз адам алысқа бармас» ойтолғау. 4)Рефлексия: 1. Бүгінгі сабақта маған____________________ _______________ қызықты болды. 2.Маған________________________________________________қиындық туғызды. 3. Менің көңіл-күйім___________________ (рефлексия парақтарына түсіреді) - Сабақ аяқталды!- Сау олыңыздар!			Тақырып бойынша алған білімдерін қорытындылайды. Әсіресе, соңғы сұрақ бойынша тұшымды әрі толық жауап алыну керек. Оқушылар бағаланады. Үй тапсырмасын түсіріп алады. «Армансыз адам алысқа бармас» ойтолғауын сабақ барысында тамашалаған «Киви» бейнеролигімен байланыстырады. Сабақтан алған әсерін баяндайды. Кей оқушы сыныпқа оқып береді.

Топтың бағалау парағы