Егу жағдайын анықтау. Тракторист-машинист

                                                                                                                                                                                     БЕКІТЕМІН

           «Қаракемер кәсіптік колледжі»

                                                                                                               МКҚК  Аға шебері: 

                                                                                                 __________     Тукеева Ж.С.

Сабақ жоспары  № 12

Күні-айы:______________ Топ:  ТМ-12      Курс:  II

Мамандығы: 1504000 -   фермер шаруашылығы

Біліктілігі: 1504062  ауылшаруашылығы өндірісіндегі  тракторшы- машинисті

Бөлімнің тақырыбы: Ауыл шаруашылық дақылдарының өнімін өндіру технологиясы.

Сабақтың тақырыбы: Егу жағдайын анықтау.

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Студенттерді таңдаған мамандығын бағалай білуді үйрету, жаңа технологияға бейімдеп үйрету, егу жағдайын анықтау.

Дамытушылық: Студенттерді таңдаған кәсібіне байланысты бағыт беру, ой-өрісін дамыту, техникаға деген қызығушылығн дамыту, агротехникалық талаптарын,  тракторлардың қосымша жабдықтарын жұмысқа дайындауды, егу жағдайын анықтау.

Тәрбиелік: Студенттерді эстетикалық талғамға сай, ұқыптылыққа және іскерлікке тәрбиелеу, отан сүйгіштікке, патриоттыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: еңбек тәсілдері мен әдістерін үйрету сабағы

Сабақтың әдістері: ауызша түсіндіру (әңгімелесу, түсіндіру, дәріс оқу, оқулықпен жұмыс жасау), көрнекілік әдістер (бақылау тәжірбиелерді көрсету), еңбек  әдістері мен тәсілдерін көрсету, тәжірбиелік әдістер (жаттығулар орындау, тәжірбиелік және өндірістік  жұмыстарды орындау)

Пәнаралық және пән ішіндегі байланыс:  агрономия негіздері пәні бойынша топырақтың құнарлылығы, пішен дайындауға және сабан жинауға, еңбек және техника қауіпсіздігі пәні бойынша техникалармен жұмыс істегенде техника қауіпсіздік ережелерін сақтау, өсімдіктану пәні бойынша астық, бақтар мен жүзімдіктерді, көкөніс дақылдарын егуге дайындау.

Материалды-техникалық жабдықтар мен дидактикалық материалдар:

Құрал-саймандар жиынтығы: Ауылшаруашылығы өндірісіндегі тракторшы-машинисті мамандығының шеберханасы,  тракторлардың қосымша жабдықтары, плакаттар,  лабораториялық –практикалық тәжірибе өткізу орны, технологиялық схемасы.

Өткізу орны: № 3 Тракторларды, автомобильдерді және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеу шеберханасы.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: (3 мин)

1.1. Сәлемдесу;

1.2. Студенттерді түгендеу;

1.3. Студенттердің оқу құрал-жабдықтарын тексеру

2.Кіріспе нұсқау: (42 мин)

2.1. Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарымен таныстыру;

2.2. Білім алушылардың теориялық сабақтарда алған  және өндірістік оқыту сабақтарында алған білімін тексеру;

1. Ауыл шаруашылығы дақылдарынан мол өнім алудың негіздерін ата?

2. Ашық дала жағдайында қар тоқтатудың маңызын ата?

3. Егер тұқымдық сепкеннен кейін егістік бетінде арам шөптер пайда болса не істелінеді?

4.Арам шөптермен күресудің жолдары қандай?

2.3. Білім алушыларға сабақта жасалатын жұмыстарды орындаудың әдіс-тәсілдерін көрсету және түсіндіру, сонымен қатар орындалған  жұмыстың сапасын бақылау әдістерін үйрету;

Егістікті әзірлеу. Егістікті бөліп, бұрылыс аландарын белгілейді. Олардың мөлшерін 28- таблицаның деректері бойынша белгілеуге болады. Суды ауыстыра отырып суарудың жірістің негізгі тәсілі үшін, тен загандардың ортасын қалдырады, оларды аудара жыртады. Агрегаттар топтанып жұмыс істегенде де егістік жерді загондарға бөледі, олардың мөлшері смена ішінде жұмыс істеуге жететіндей болуға тиіс.

 Қайырмасыз терең қопсытушы культиваторлары бар агрегаттардың жұмысы. Бірінші жұмыс жүрісін тартылған линия бойымен жасайды.Агрегат жұмыс істеп тұрған кезде трактор гидро жүйесінің таратқыш рычагын еркін жағдайына қояды. 50-60 метр жүргеннен кейін агрегатты тоқтатып раманың көлбеулігі мен қапсыту тереңдігі. Қажет болған жағдайда ҚПГ – 250 және ҚПГ-2-150 аспалы құралдарында, тік бойлық жазықтықтағы раманың көлбеулігін орталық тартыуыш ұзындығын өзгерту, тік көлденен трактор аспалы механизимнің ең қиғаш тірегінің ұзындығын өзгерту арқылы, ал қопсыту терендігі бойынша тірек доңғалақтарын, көтеру механизимнің винтин бұрау жолымен белгілейді.

2.4. Білім алушының өндірістік оқу шебері көрсеткен еңбек тәсілдерін орындап көруі;

2.5. Көбінше жіберілетін қателіктерді талдау және оларды болдырмаудың жолдарын анықтау, қателіктермен жұмыс жасау;

2.6. Кіріспе нұсқаулық материалдарын бекіту және білім алушылардың жаңа тақырып бойынша білім деңгейлерін тексеру;

1. Егу түрлерін ата?

2. Ауыл шаруашылығы дақылдарының неше түрі бар?

3. Топырақты өндейтін агрегаттың маркасын атаныз?

2.7. Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздік ережелерін қарастыру немесе қайталау;

2.8. Білім алушыларға тапсырма беру және оларды жұмыс орындарына орналастыру;

3.Білім алушылардың оқу-өндірістік жұмыстарына ағымдағы нұсқау жүргізу (180 минут)

3.1. Білім алушылардың өзіндік оқу-өндірістік жұмыстары:

- Жұмыс орнын жұмысқа дайындау.

- Күресу шаралары.Шегірткелерге қарсы күресу шараларын олардың сандарына бақылау жасаудың нәтижесіне қарап пайдаланады.

- Алдын алу шараларының маңыздысы ерте көктемде шегірткелер табылған егістік танаптарды біз тұмсықты немесе дискілі тырмалармен, ал көп жылдық шөптерді тісті немесе бізтұмсықты тырмалармен өңдеу. Сонымен бірге танап аралықтарын, танаппен шектесетін тың және егін егілмейтін жерлерді де өңдеу қажет. Егін алқаптарында жою шаралары инсектицидтермен саяқ шегірткелерге қарсы 8-10 дернәсіл/м2 , үйірлі шегірткелерге қарсы 5 және оданда көп дернәсіл/м2 болғанда жүргізіледі. Дернәсілдерді есепке алу жұмыстарын таңертелікте немесе кешкілікте маршрутпен жүріп 100 метр сайын әрқайсысы 1м2 алаңқайда көзбен шолып жүргізеді немесе рамканың көмегімен әрбәр секірген шегірткені есептеп, кейін 1м2 қанша болатындықтарын анықтайды. Егер бір станцияны мекендеген шегірткелердің түрі көп болса, жұмыртқалардан әр мезгілде шықса және жастары әр түрлі болған жағдайда ұзақ уақыт әсер ететін инсектицидтерді пайдаланған дұрыс.

- Химиялық өңдеу жұмыстары дернәсілдер қанаттанғанға дейін жүргізілсе, тиімділігі жоғары болады. әрбір нақты жағдайға байланысты жаппай, бөгеу және локальді өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Бөгеу мақсатымен өңдегенде дәрі шашылатын жердің жалпақтығы 40-100 м шамасында болуы керек.

3.2. Ағымдағы нұсқау (арнайы аралаулар арқылы):

-Қатты қанаттылар (Coleoptera) отрядына жататын көп қоректі зянды жәндіктер Әртүрлі өсімдіктермен қоректенетін қоңыздардың ең қауіпті және көп тараған түлері Coleoptera – отряды, Poliphaga – отряд тармағы, Elateridae – шыртылдақ қоңыздар, Tenebrionidae – қараденелілер, Scarabalidae – тақта мұртты қоңыздар тұқымдастарына жатады. Шыртылдақ қоңыздар. Ұзындығы 5 – 15 мм. Алдыңғы кеудесі қозғалғанда шырылдаған дыбыс шығарады. 2-4 апта өмір сүреді. Қоңыздың зияндылығы жоқ. Жұмыртқасын топыраққа салат. Бір қоңыздың салатын жұмыртқасынын мөлшері 30 -500 дана. Дернәсілдері қыстайды. Дернәсіл 13 бөліктен тұрады. Сыртқы қатты қабығы болғандықтан және пішініне қарап оларды сымға ұқсатады. Басы, үш жұп аяқтары жақсы дамыған, түсі сары қоңыр. Дернәсіл 3-4 жыл өмір сүреді. Егістіктерде ошақ-ошақ болып кездеседі. Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің қсіп келе жатқан тұқымымен, олардың тамырларымен қоректенеді. Топырақ құрғап

 4. Қорытынды нұсқау (15 мин):

4.1. Сабақты қорытындылау;

4.2.Жіберілген қателерді талдау;

4.3.Білім алушылардың жұмысын бағалау және оны түсіндіру;

4.4. Үй тапсырмасы: Арам шөптермен, зйянкестермен күресу шараларын оқып үйреніп келу.

5.Жұмыс орнын жинастыру.

Ө/о шебері:       _______________  Желеубай Е.Б.