Конспект урока по башкирскому (государственному языку) "Прилагательное" (5 класс)

Описание материала

Загидуллина Дильбар Зуфаровна учитель башкирского языка и литературы МБОУ СОШ № 2 с. Аскино муниципального района Аскинский район Республики Башкортостан
Название	Сифат (имя прилагательное)
Форма	Презентация, конспект урока
Учебный предмет, класс	Башкирский язык, VI класс
Название темы или раздела учебного курса	Морфология
Программные средства, с помощью которых создан дидактический материал	Программа / Х. Толомбаев, Д.С. Тикеев, Ижевск, КнигоГрад, 2008
Цели , задачи дидактического материала	Дать учащимся понятие о именах прилагательных; углубить знания о творчестве З.Биишевой; способствовать формированию речевых навыков.
Содержание дидактического материала	Прилагается план-конспект
Ресурсы дидактического материала	Графические изображения, схемы, рисунки
Используемые источники информации	Интернет, электронный учебник
Возможности использования дидактического материала педагогом и учащимися	-         при повторении пройденого материала; -         при изучении нового материала; -         при закреплении нового материала

Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы

VI класта  “Сифат” темаһын өйрәнеү

                                                 Асҡын районы Асҡын ауылының 2-се урта

                                                 дөйөм белем биреү мәктәбенең юғары

                                                 категориялы башҡорт теле һәм әҙәбиәте

                                                 уҡытыусыһы Заһиҙуллина Дилбәр Зөфәр

                                                 ҡыҙының дәрес-конспекты

Асҡын - 2016

 Тема:  Сифат

Маҡсат: Уҡыусыларға сифат, уның  дәрәжәләре тураһында төшөнсә    

                 биреү; һүҙ байлығын, фекерләү ҡеүәһен арттырыу; ғаиләлә

                 татыулыҡ, берҙәмлек кеүек сифаттар тәрбиәләү.

Йыһазландырыу: интерактив таҡта, электрон дәреслек (5-6 – сы    

                     кластар өсөн), З. Биишеваның портреты, карточкалар,

                      ребус, зоопаркка инер өсөн төҫлө билеттар.

Дәрес барышы

 I Ойоштороу .

  Һаумы, ҡояш! Һаумы, дуҫым!

Һаумыһығыҙ, уҡытыусым!

Ҡояш! Ғәләм! Тыуған ер!

Миңә йән тыныслығы бир…

Мин сәләмәт. Мин матур.

Салауат кеүек батыр!

-         Шиғырҙа ниндәй исемдәр осранығыҙ?

-         Улар ниндәй һорауҙарға яуап бирәләр?

-         Салауат батыр тураһында белгәндәрегеҙҙе һөйләгеҙ.

II. Исемде ҡабатлау.

- Нимә ул исем?

1-се слайд

Дим                                                    ағай

Ҡариҙел                                            әсәй

Өфө                                                    өләсәй

“Йәншишмә” газетаһы                    атай

Марат                                                  ҡусты

Йәнтүрин                                            һеңле

-         Ике бағаналағы исемдәрҙең айырмаһын әйтегеҙ.

2-се слайд

Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр

(электрон дәреслектән уйын уйнала. Башҡорт теле. Рус мәктәптәренең 5-6 –сы синыфтары өсөн. Башҡорт теле – башҡорт теле тураһында – уйын. )

 - Уйындан сығып нимә әйтә алаһығыҙ? ( район, ҡала, тау, йылға, күл исемдәре ҙур хәреф менән яҙыла)

- Яһалышы яғынан исемдәр ниндәй булалар?

( компьютерҙа исемдәрҙе яһалышы яғынан төркөмләү)

3-сө слайд

Тамыр                яһалма                ҡушма              парлы

Ултырғыс, мал-тыуар, көтөүсе, аҡҡош , көндәлек, ауылдаш, айыуға,

мәктәптең, бала-саға, тирмә, ҡулъяулыҡ.

Карточкалар буйынса эш.

Карточкаларҙа яҙылған исемдәрҙе эйәлек заты менән үҙгәртәләр.

4-се слайд

Атайға, әсәйҙе, апайымда, ағайымдан, ҡустымдың, еңгә, өләсәйемде

-         Зәңгәр төҫ менән ниндәй ялғауҙар бирелгән? ( килеш ялғауҙары)

-         Һары төҫ менән ниндәй ялғауҙар? (эйәлек заты ялғауҙары)

III. Дәрестең  маҡсатын әйтеү

Ребус  сисеү

(сифат һүҙе килеп сыға)

-  Дәфтәрҙәргә числоны, теманы яҙабыҙ.

- Тимәк, дәрестә нимә тураһында һөйләшәсәкбеҙ? (сифат тураһында)

5-се слайд

                         ( ҡыҙыл                ( әсе                            (түңәрәк

                     һоро)                    баллы)                        оҙонса)

                        төҫ               тәм                   форма          

 

         (еңел                                                                                     (уҫал

             ҡиммәт)                                                                               хәйләкәр)

          күләм                        Сифат                        характер

   (схема буйынса теманы үҙләштереү)

- Шулай итеп, сифат предметтың нимәһен белдерә?

   Экранда ҡағиҙә сыға

6-сы слайд

Сифат предметтарҙың билдәһен белдереп ниндәй? ҡайһы? ҡайҙағы? ҡасанғы? һорауҙарына яуап булып килә .

IV. Интернет селтәренә инеү   

  - Уҡыусылар,тәҙрәгә ҡарап бөгөнгө һауа торошо тураһында нимәләр       әйтә алаһығыҙ?

-  Алдағы көндәрҙә ниндәй һауа торошо көтә икән, белгегеҙ киләме?

-  Быны белер өсөн, әлбиттә, беҙгә интернет ярҙам итә (Интернеттан һауа торошон күҙәтеү, сифаттар ҡулланып һөйләмдәр төҙөү)

V. Дәреслек буйынса эш.

49-сы күнегеү

1) текст өҫтөндә эш ( З. Биишеваның “ Кәмһетелгәндәр” романынан өҙөк менән танышыу, автор тураһында белгәндәрҙе иҫкә төшөрөү, өҙөктән сығып ғаилә тураһында әңгәмә ҡороу)

2) сифаттарҙы үҙҙәре бәйләнеп килгән исемдәре менән яҙып алыу.

VI. Ял минуты.

 Уйын “Зоопаркта”

7-се слайд

                                              З о о п а р к

         

             

(билеттар таратам, ундағы хайуандарға кем күберәк сифаттар уйлап һөйләмдәр төҙөй)

7-се слайд

голубой цвет                                        - зәңгәр төҫ

голубое небо                                        - зәңгәр күк

голубая лента                                       - зәңгәр таҫма

голубые карандаши                            - зәңгәр ҡәләмдәр

голубой ленты                                      - зәңгәр таҫманың

в голубом небе                                     - зәңгәр күктә

голубыми карандашами                     - зәңгәр ҡәләмдәр менән

(уҡыусылар рус һәм башҡорт телдәрендә сифаттарҙың айырмаларын әйтәләр,ҡағиҙә сығаралар)

Башҡорт телендә сифат исем алдында торғанда үҙгәрмәй

8- се слайд -

- 0шо һүрәткә ҡарап нимә әйтә алаһығыҙ? (айыу арыҫландан ҙурыраҡ, төлкө юлбарыҫтан бәләкәйерәк, арыҫлан һоро, ә айыу һоп-һоро һ.б.)

- Сифаттың дүрт дәрәжәһе бар.

10-сы слайд

Төп дәрәжә                                 йәшел

Аҙһытыу дәрәжәһе                   йәшкелт

Артыҡлыҡ дәрәжәһе                 йәм-йәшел

Сағыштырыу дәрәжәһе            йәшелерәк

51-се күнегеү (дүрт сифатты яҙып дәрәжә менән үҙгәртеү, уларҙы индереп һөйләмдәр төҙөү, ике уҡыусы таҡтала эшләй)

Проблемалы һорау.

- Ни өсөн сифаттар кәрәк? ( һүрәттәргә ҡарап уҡыусылар үҙҙәренең фекерҙәрен әйтәләр, предмет-ара бәйләнеште аңлаталар)

11-се слайд

Һынлы сәнғәт

VII. Йомғаҡлау.

Баһалау.

Өй эше: уҡылған әҫәрҙәрҙән үҙҙәре асыҡлаған исемдәр менән бергә сифаттар яҙып алырға, ҡағиҙәләрҙе иҫтә ҡалдырырға.

Өҫтәлмә материалдар.

“Зоопарк” уйыны өсөн билеттар. (Һәр бер уҡыусы билет буйынса хайуандарға хас сифаттар уйлай, һөйләмдәр төҙөй)

контроль

контроль

контроль

контроль

контроль

контроль

контроль

контроль

контроль