Морфология туралы түсінік. Сөз таптары. Атауыш, көмекші, одағай сөздер. Қазақ тілі пәнінен қысқа мерзімді доспар, 6-сынып

Сыныбы  6 «А»	Күні
Тақырыбы	Морфология туралы түсінік.  Сөз таптары. Атауыш, көмекші, одағай сөздер.
Мақсаты	Сөз таптарын меңгерту, соның ішінде    атауыш және көмекші сөздер, одағай  туралы білім беру.
Күтілетін нәтиже	А)  Морфологияның  ережесін  біліп, түсінеді.
	В) Сөз таптарының ережесін пайдаланып, ерекшелігін анықтап, жаттығулар жұмысында қолданады.
	С)  Сөз таптарына  морфологиялық талдау жасайды.  Сөз таптары туралы білім алады.
Дереккөздер, құрал-жабдықтар	Ғаламтор, таныстырылым, оқулық, кесте, электронды кесте, топшамалар, суреттер, бағалау үшін бағдаршамның суреті, орамал, постер, рефлексия парағы, т.б.
Сабақтың барысы	Уақыты	Мұғалім әрекеті	Оқушы әрекеті
Кіріспе Ұйымдастыру бөлімі. 2. сыныпты сабаққа әзірлеу II. Үйге берілген тапсырманы сұрау:	10 мин	А)Амандасу Б)Тренинг өткізу В)Топтарға бөлемін І Үйге берілген тапсырма: Өткен тарау бойынша 10 сұрақ дайындау.	А) Сабақ алдында психологиялық тренингке қатысады.Көңіл күйлерін белгілейді.Суреттер бойынша топқа бөлінеді. «Карусель»  жаттығуы Ішкі және сыртқы шеңбер құрып бір шеңбер айнала отырып бірі-бірін қысқаша таныстырады.
Тұсаукесер 1)    Оқушылармен бірігіп, сұрақ қою арқылы сабақтың тақырыбын анықтау.		ІІ «Сұрақты ұстап ал» Сыныпқа тақырыпты ашатын, бірақ жауабы қиындау сұрақ қойылады. Тапқан оқушыны мадақтап, ешкім таппаса, жауабын мұғалімнің өзі айта отырып, сабақтың тақырыбын айтады. Сұрақтар: Неліктен? Ол кім, бұл не? сипатында болып келеді. 1.     Қазақ тіл білімі нешеге бөлінеді? 2.     Атай аласыздар ма? 3.     Қайсысын біз өттік? 4.     Енді біздің жалғастыратын саламыз қандай деп ойлайсыздар? Бағалаудың критерийі: Бүгінгі сабақты 7 баллмен есептейміз. 1)Үй жұмысын тексерген кезде жауап бергеніңіз – 1 б. 2)Оқулықпен жұмыс кезінде 114-жаттығу – 2 б. 3)115-жаттығу немесе топшамадағы сөйлемді талдағаныңыз үшін – 2 б. 4)Пирамида ойыны үшін – 1 б. 5)Постердегі  жауабыңыз үшін – 1 б. 7 балл жинасаңыз – «5» 5 балл жинасаңыз – «4» 3 балл жинасаңыз – «3»	1)4-ке 2)Лексика, фонетика, грамматика (морфология, синтаксис) 3)Лексика, фонетика Дұрыс,морфология
Негізгі бөлім	15 мин	ІІІ Бүгін біз сабағымызда «Морфология  еліне» саяхатқа шығамыз. Саяхатқа шықпас бұрын морфологиядағы сөздердің түрімен танысып алайық: (Тақтада электрондық кесте көрсетіледі) Сөздің түрлері Атауыш, көмекші, одағай Сөйлемде қолданылған сөздердің мағыналары білдей бола бермейді. Сөздердің көпшілігі белгілі бір ұғымның атауы болады да, жеке тұрғанда ешдір мағына білдіре алмайды.Мысалы: Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін(А). Тиімді керібайланыс ІҮ. Оқулықпен жұмыс: 114-жаттығу (56-бет). Сөйлемдерді оқып шығып, құрамындағы атауыш сөздер мен көмекші сөздерді ажыратыңдар. Қырық үшінші жылдың бірінші түнінен бастап, дәл осы демалысымызға дейін әр кезде шабуылдың алдында келдік. Шегінген кезде артта болсақ, шабуыл кезінде ылғи алдамыз. Жаяу да жүрдік, машинаға да міндік, танкіге де міндік. 115-жаттығу. Мәтінді оқып, оған ат қойыңдар. Қарамен жазылған сөздердің атауыш сөз екендігін үлгідегідей етіп дәлелдеңдер. Үлгі: Қазыбектің – кімнің ? деген сұраққа жауап береді, толық мағыналы сөз, сөйлемде анықтауыш қызметін атқарып тұр. Олай болса, бұл – атауыш сөз. Қазыбектің қисса айтудан басқа да өнері көп. Ол, ең алдымен, екі аяқты пендеге жеткізбейтін жүйрік. Оның денесі иіліп, бүгілгенде сымдай бұратылады. Тік қойған бақанға мысықтай өрмелеп шығады. Екі сырықты аяқ қып жүргенде, аяқты кісіге жеткізбейді. Суға малтуы да, сүңгігіштігі де үйрек сияқты. Оның қарғыған жерінен  ешкім қарғи алмайды. Ол цирктің артистерінен кем емес. Ү. Талдау 1.Мына сөйлемге синтаксистік, морфологиялық  талдау жасаңдар:  Балалар далаға ата-аналарынан сұранбай кетіп еді. Жамбылдың әкесі өте қатаң болатын. Бірақ,  Жамбылдың әкесі  қатты ұрыспады. ҮІ. «Пирамида» Кез келген  сөзден сөз тіркесін ,  сөйлем, мәтін, әңгіме құрастырады.      Мыс: күн, орман.	Балаларға постер беріледі, жаңа сабақ  бойынша өз ойларын постерге бейнелейді. Топпен бірігіп жасалынатын оқушылық деңгей жаттығуы. Бағалау түрі формативті: бағдаршам және басбармақ арқылы. Топ басшыларына арналған алгоритмдік деңгей тапсырмасы.(тақтада орындалады) Топтар бірігіп жауап береді.
Қорытынды		ҮІІ.  1. Морфология дегеніміз не? 2.  Сөздің түрлері нешеге бөлінеді? 3. Атауыш, көмекші, одағай сөздер  деген не? «Түртіп алу стратегиясы» бойынша сабаққа рефлексия жасату. 1.     Өздеріңе қандай баға қояр едіңіз? 2.     Бір-біріңе қандай баға қоясыздар? 3.     Ал, балалар бүгін сабақ сіздерге ұнады ма? 4.     Несімен ұнады?	Кесте толтырады.
Сабақтың талдауы
Сабақ бойынша өзгертулер
	Үйге тапсырма: Ережені оқу, Эссе жазу «Достықты ақшаға сатып алуға болады ма?» Жаттығулар: 116, 117-жаттығулар.