Шуйортумакниитибилигшколазы
Ажыккичээл
«Наречие дугайындабилиг».
6 класс
Бай-ТайгакожууннуңШуй
ортумакшколазыныңтывадыл,
чогаалбашкызыХертек
АйлаңмааОчуровнатургускан.
2013чыл
Мастер-класс «Наречие дугайындабилиг».
Кичээлдиёхевири: чаа тема тайылбырыныёкичээли.
Темазы:Наречие дугайындабилиг.
Сорулгазы: 1.Наречие – чугаакезээдеп ч\\лгеуругларнычедирери,
ооёморфологтугшынарларын, синтаксистигутказын с=з\глелтаварыштырдилептыптырбышаан,
билиндирер.
2. Уругларныңтайылбырдан
кол ч\\лд\ тодаргайлап, бот-тускайлаёажылдапбилиринчедипалыр.
3. К\ш-ажылгаынак, ажылгырболурунгакижизидер.
Дерилгези: 1.Мультимедийлиг проектор, компьютер, тѳлевилел-презентация,
үлелге материалы, анимациялыгчуруктар.
Кичээлдиң планы:
I. Организастыгкезээ: 1. Мендилежилге.
2. Кичээлгебелеткел.
II.Чаа тема тайылбыры:1.Лексиктиг викторина.
2.Башкыныё
тайылбыры.
3.Словарьлыг
ажыл.
4.Б=л\ктер-биле
ажыл:
1-ги б=л\к
«Наречиелеркандыгграмматиктиг утка илередипчоруурул?»
2-ги б=л\к
«Наречиелеркандыгайтырыгларгахарыылаттыныпчоруурул?»
3-к\ б=л\к «Наречиелерграмматиктигхевирлерге
=скерлипчоруурбе?»
4-к\ б=л\к
«Наречиелердомаккакандыг х\лээлге к\\седипчоруурул?»
5.Сула шимчээшкин.
III.Быжыглаашкын: 1.С=з\глел-биле ажыл.(Рефлексия
чадазы)
IV.Т\ңнелкезээ: 1.Д\р\м-биле ажыл.
2. Башкыныңтүңнелсөз\.
Кичээлдиңчорудуу:
I.Организастыгкезээ:
1.Класста уруглар-биле мендилежири.
Б.- Экии, экииуруглар! МениХертекАйланмааОчуровнадээр.
Мен силерышкашуругар, оолдаргатывадыл, чогаалкичээлдериэрттирип,
Шуйортумакшколазындаажылдаптурар мен.
2.Кичээлге белеткелБ: - Б=г\н бис тывадылкичээлиндечаа тема ==ренир бис.Класста
==реникчилерни 4 аёгы б=л\ккечарыпалыылыёар.
II. Чаа тема тайылбыры:
1.Лексиктиг викторина.Б: Б=г\н
==ренирчугаакезээвисдараазындалексиктигвикторинаныкылыптарывыскабилдинебээр.
1. Ч\вени, ооёшынарларын, ч\з\н\нтодаргайадавайн,
ч\глеайтыптурарчугаакезээ - 9 (аторну –местоимение)
2.Ч\велерниёкылдыныынилередирчугаакезээ -3 (кылыг с=з\ - глагол)
3.Ч\велерниёшынарынилередирчугаакезээ -5 (демдекады - имя прилагательное)
4.Дузалал чугаакезэээдринчиниорусдылкырынга ч\\ дээрил? 3 (предлог)
5.Ч\велерниё сан-т\ё\н илередирчугаакезээ4 (сан ады-имя числительное)
6.Х=йн\ё санын ч\\ дээрил? 15 (множественное число)
7.Эё-не х=й ажыглаттыныптурарчугаакезээ, 100
с=сболзаолчугаакезээнге 40-ни хамааржыр. 7 (ч\веады – имя существительное)
2. Башкыныётайылбыры. (Наречие – чугаакезээдеп ч\\лд\ ажыткаш, тайылбырлаар.) Б:
Кандыг-даачугаакезээн ==рениптургаш, дараазында ч\\лдержекичээнгейнисалырболгай
бис. Наречиелеркандыгграмматиктиг утка илередипчоруурул?
Наречиелеркандыгайтырыгларгахарыылаттыныпчоруурул? Наречиелерграмматиктигхевирлерге
=скерлипчоруурбе? Наречиелердомаккакандыг х\лээлге к\\седипчоруурул?Ынчангашбочугаакезээншинчилээривисте
\ст\нде 4 чугула ч\\лд\ илередир бис. Бисте 4 аёгы б=л\ктер бар. Б=л\к б\р\з\
шиитпирлээрнарынайтырыыншилипалыр. (Башкыайтырыгларнышилидер)
Мендеботемагахамаарыштыр белен д\р\м чок. Силер бот-тускайлаёажылдыё
т\ёнелиндеонудилеп, шинчилептыпэккээрсилер. +=реникчи б\р\з\ бо х\нг\
кичээливистиёдопчулалсхемазыналган. Онудолдурупэгелээриниёмурнунда
3.Словарьлыг ажылдычорудар бис. Наречие дээргелатиндылдан глагол дээнуткалыг, а
Ожеговтуу-биле б=л\к чоннарныёчугаазы, диалектизидээн с=с.
4. Б=л\ктераайы-биле ажыл.
1-ги б=л\к
«Наречиелеркандыгграмматиктиг утка илередипчоруурул?»
Б: Чаачугаакезээн
==ренипэгелеп тура, ооёграмматиктигутказынтодарадырычугула. Укчугаакезээ ч\н\
илередипчоруурунсилербилирсилер. Ч\веадыболза ч\велерни, демдекаттарышынарын,
=ё-ч\з\н\ндээш. о.д.=. Амдараазындааёгылаттынганс=стерин ч\н\
илередиптурарынтайылбырларсилер.
Шалыпкынажылдаар,
к\з\н сигеннээр,
дыкаузун,
сагыштыы-биле кылыр.
(+=реникчилеркылдыныгныё азы
=скебирылгавырдемдектиёылгарырдемдээнилередирдептайылбырны \нд\рер)
Слайдыгабир
==реникчигебижиттирер.
2-ги б=л\к
«Наречиелеркандыгайтырыгларгахарыылаттыныпчоруурул?»
Ыыткырномчуур,
д\\н келген,
кончугшынчы,
=жегээрэртелээн,
кедээр ш=лдер.
(Канчалдар? Кажан? Кайыхире?
Кайнаар?, Ч\ге? депайтырыгларлыг.)
3-к\ б=л\к
«Наречиелерграмматиктигхевирлерге =скерлипчоруурбе?»
Б: Дылда с=стер саннарга,
падежтерге, арыннарга, \елерге =скерлипчоруур. А наречиелер =скерлирбе,
к=рээлиёер. Дараазындас=стерни скобка иштиндехевирлергесалыр.
Сиген (Х.п, х.с. 1 арын )
Тарыыр (х.с.1 арын, эрткен
\е)
Мен (Б.п., х.с)
Амдараазындас=стерни
грамматиктигхевирлерге =скертиёер:
Шыладыр, эрте, кедээр.
(Наречие оскерилбесдеп
ч\\лгекелир.)
4-к\ б=л\к
«Наречиелердомаккакандыг х\лээлге к\\седипчоруурул?»
Эресэргежокчугулаажылды
б=г\н кылган.
(Наречиелербайдалболурдеп
ч\\лгекелир)
Схемаларынболгашслайдыларны
б=л\к б\р\з\н\ё харыылары-биле тодарадыр.
5. Сулашимчээшкин.
Слайдыдачуруктусалыпкаарболгаш,
к\ск\ \еде сигенкезилдезиндекижилеркандыгшимчээшкинкылырыл, олшимчээшкинникижи
б\р\з\ к=рг\зер.
III.Быжыглаашкын:
1.С=з\глел-биле ажыл. (Рефлексия чадазы)
Бердинген
с=з\глелденнаречиелерниуштабижиир. Чанындаэжингехынадыр.
Тараатарыыр черни к\з\н экисуггарарга, оон х=лчокбедик д\ж\тт\
ап болур. Тараажычергекамныгболурга, ооёберимчелиидыкаэкиболур.Тарааныё д\ж\д\
бедиктечнннуёамыдыралыбаза х=гл\г болур.
IV.Т\ңнелкезээ: 1.Д\р\м-биле ажыл.Наречиениё д\р\м\н
уругларганомчудуп, теманыбилипалганынайтырар.
2. Башкыныңтүңнелсөз\.
Б:Шуптуидепкейлигкиришкениңердээшулуу-биле четтирдивис, эр-хейлер!
Кичээливисмооё-биле доозулду. Байырлыг.
Капсырылга1
Февральдыё он бежи
Тема: ____________________________________________________________________
Ч\н\ билипалыружурлугул?
|
Ч\н\ билипалганыл?
|
Наречиелеркандыгграмматиктиг
утка илередипчоруурул?
|
|
Наречиелеркандыгайтырыгларгахарыылаттыныпчоруурул?
|
|
Наречиелерграмматиктигхевирлерге
=скерлипчоруурбе?
|
|
Наречиелердомаккакандыг
х\лээлге к\\седипчоруурул?
|
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.