Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Мавзу:
“Магнит майдони
ва унинг таъсири”
8 “Б” синф
2 слайд
Мавзу: «Магнит майдон ва унинг таъсири»
(Умумлаштириш дарси)
Дарснинг мақсади:
Таълимий:
Ўтилган мавзуларни такрорлашда электрон китобча ва интерактив доска билан ишлашни ўрганиш.
Масалалар ечиш ва савол жавоб орқали оғзаки нутқни ривожлантириш.
Тарбиявий:
Ўқувчиларни ўзларига берилган вазифаларини тез ва пухта бажаришга ўргатиш.
Ўтилган мавзуларни пухта ўрганиш, масалаларни тез ва осон ечиш мумкинлигига ишонч ҳосил қилиш.
Ривожлантириш:
Ўқувчиларни мантиқий фикрлашини, кузатув-чанлигини, тафаккурини , ўқув малакаларини ривожлантириш ва дунёқарашини кенгайтириш.
3 слайд
Магнит индукция чизиқлари
Магнит индукция чизиқлари деб, шундай чизиқларга айтиладики, уларга ўтказилган уринмалар майдоннинг тайинли бир нуқтасида В вектор билан бир хил йўналган бўлади. Бу жиҳатдан қараганда магнит индукцияси чизиқлари электростатик майдон кучланганлиги чизиқларига ўхшайди.
Магнит индукцияси чизиқларини муҳим хусусияти шундан иборатки, уларнинг боши ҳам, охири ҳам бўлмайди. Улар ҳамиша берк бўлади. Шунинг учун бу майдон уюрмали майдон дейилади.
4 слайд
Лоренц кучининг йўналиши.
Лоренц кучининг йуналиши чап қўл қоидаси билан аниқланади:
Агар чап қўлимизнинг кафтига магнит майдон куч чизиқлари кирадиган қилиб жойлаштириб, тўртта очилган бармоқ эса ток йўналиши бўйлаб йўналтирилса, у ҳолда
900 га очилган бош бармоқ ўтказгич кесмасига таъсир этувчи кучнинг йўнали-шини кўрсатади.
5 слайд
Тўғри токнинг магнит майдони.
Даниялик физик Христиан Эрстед тўғри ўтказгичдан ток ўтканда унинг атрофидаги фазода магнит майдон мавжуд эканини кўрсатган. Майдоннинг магнит индукция чизиқлари концентрик айланалардан иборот бўлиб, айланалар бир текисликда ётади,бу текислик ўтказгичга перпендекуляр жойлашган. Токли ўтказгич олдига яқинлаштирилган магнит стрелкаси, айланаларга урунма йўналишда бўлади, яъни магнит индукция вектори йўналиши билан параллел жойлашади.
Агар токнинг йўналиши ўзгартирилса, у холда магнит стрелкасининг йўналиши ҳам ўзгаради. Буни парма қоидасига асасан тушунтириш мумкин.
6 слайд
Токли параллел ўтказгичларнинг ўзаро магнит таъсирини кузатиш
1820 йили француз физиги Ампер иккита параллел ўтказгичдан бир хил йўналишда ток ўтса, ўтказгичлар бир-бирига тортилишини ва токлар қарама-қарши йўналишда ўтса, ўтказгичлар бир-биридан итарилишини аниқлади.
7 слайд
Ҳаракатланаётган зарядли заррага магнит майдон таъсири
Ҳаракатланаётган зарядли заррага магнит майдон томонидан таъсир этадиган куч Лоренц кучи деб аталади. Бу куч модда тузилишининг электрон назарияси асосчиси бўлган улуғ голланд физиги Х. Лоренц (1853-1928) шарафига Лоренц кучи деб аталаган.
Лоренц кучи зарранинг тезлигига перпендикуляр бўлгани учун у иш бажармайди. Демак кинетик энергия тўғрисидаги теоремага асосан, Лоренц кучи зарранинг кинетик энергиясини ва, бинобарин, тезлигининг модулини ўзгартирмайди. Лоренц кучи таъсирида зарра тезлигининг фақат йўналиши ўзгаради.
8 слайд
«Қутуб ёғдуси»
Ернинг магнит майдонида”қутб ёғдуси” деб аталадиган ҳодиса-Ер магнит майдонининг қисқа муддатли ўзгаришлари рўй бериб туради. Бу ўзгаришлар компас стрелкасига катта таъсир кўрсатади.Кузатишлар қутб ёғдуси Қуёш фаолияти билан боғлиқ эканлигидан далолат беради.
Қуёш фаолияти кучайган даврларда Қуёш сиртидан олам фазосига зарядлаган зарралар, электрон ва пратонлар оқими отилиб чиқиб туради. Бу ҳаракатланувчи зарралар ҳосил қилган магнит майдон Ернинг магнит майдонини ўзгартиради ва қутб ёғдусини юзага келтиради.
9 слайд
Доменлар магнит майдонда
Ўзаро таъсир натижасида ферромагнит кристали ичида тахминан 10-3-10-1 мм ўлчамдаги ўз-ўзидан магнитланган соҳалар ҳосил бўлади. Бу соҳалар доменлар дейилади. Ҳар бир доменни кичик доимий магнит деб ҳисоблаш мумкин.
10 слайд
Кроссворд 1-вариант
Магнит майдон қандай майдон дейилади?
Магнит индукция чизиқлари қандай қоидага асосан аниқланади?
Магнит хоссаларига кўра кучсиз магнитланадиган моддалар нималар дейилади?
Магнит майдон қутбларидан бири?
Феррамагнит элементлар ҳосил қилувчи аралашмалар қандай аралашмалар дейилади?
Магнит майдон индукция векторининг бирлиги қандай?
1
2
3
4
6
5
11 слайд
Кроссворд 2-вариант
Токли ўтказгичнинг магнит майдон билан таъсир кучи қандай куч дейилади?
Магнит хоссаларига кўра кучли магнитланадиган моддалар нималар дейилади?
Магнитнинг тортишиш кучи сезилмайдиган соҳаси?
Ферромагнит кристали ичида ўз-ўзидан магнитланадиган саҳолар.
Ҳаракатланаётган зарядли заррага магнит майдон томонидан таъсир этувчи куч.
Майдон чизиқларини йўналишини аниқлаш учун қандай қоидадан фойдаланиш мумкин?
1
3
4
5
2
6
12 слайд
У
Ю
Р
М
А
Л
И
А
П
Р
М
Д
А
И
М
А
А
Н
Г
К
Т
Е
И
Й
И
Б
Ж
А
У
Н
Р
А
Л
Т
И
Р
Р
Е
А
Л
С
Е
Т
М
А
П
Е
Е
Р
Р
О
Р
М
Г
А
И
Е
Н
Т
Л
А
Р
Н
Е
Т
Й
Н
Е
М
О
Д
Л
Ц
Н
Е
Р
О
К
Ф
Л
Ў
Қ
Г
Н
Ў
1-Вариант
2-Вариант
Ф
13 слайд
Ампер Андре Мари
1775-1836
1820 йили француз физиги Ампер иккита параллел ўтказгичдан бир хил йўналишда ток ўтса, ўтказгичлар бир-бирига тортилишини ва токлар қарама-қарши йўналишда ўтса, ўтказгичлар бир-биридан итарилишини аниқлади.
14 слайд
Гендрик Антон Лоренц
1853 – 1928
Ҳаракатланаётган зарядли заррага магнит майдон томонидан таъсир этадиган куч Лоренц кучи деб аталади. Бу куч модда тузилишининг электрон назарияси асосчиси бўлган улуғ голланд физиги Г. Лоренц (1853-1928) шарафига Лоренц кучи деб аталади.
Гендрик Антон Лоренц
1853 – 1928
15 слайд
Мария Склодовска - Кюри
1867 – 1934
1867 йили 7-ноябрда Варшавада дунёга келган.
Кюрилар 1903 йили физика соҳаси бўйича очган янгиликлари учун Нобель мукофати берилди.
1910 йили иккинчи Нобель мукофатига сазовар бўлишди.
16 слайд
Пьер Кюри
1859 – 1906
1859 йили Париж шаҳрида дунёга келган.
1890 йилдан 1895 йилгача турли ҳароратларда моддаларнинг магнит хоссаларини ўрганган.
Ҳар бир ферромагнит модда учун тайинли ҳароратдан юқори бўлган ҳароратларда модданинг ферромагнит хоссаси йўқалиб кетишини аниқлади. Мазкур ҳарорат Кюри ҳарорати деб аталади.
17 слайд
Джеймс Максвелл
1831 – 1879
Эдинбургда 13 июнь 1831 йили дунёга келди. Ўзгарувчан уюрмали магнит майдон бўлса, у ҳолда фазода ҳар доим уюрмали электр майдон пайдо бўлиш назариясини киритди.
18 слайд
Тесла Никола
1856 – 1943
Югославиялик электротехник олим.
1888 -1891 йилларда айланувчи магнит майдон асосида ишловчи юқори час-тотали электр гене-раторини яратди.
19 слайд
Масалалар ечиш.
№1. Актив узунлиги 5 см бўлган ўтказгичга 50 мН куч билан таъсир қилиб турган магнит майдон индукцияси қандай? Ўтказгичдаги ток кучи 25 А. Ўтказгич магнит майдон индукциясига перпендикуляр жойлашган.
Жавоб: В = 40 мТл
20 слайд
№2.Ўтказгичдаги ток кучи 50 А. Ўтказгичнинг актив қисмининг узунлиги 10 см. Индукцияси 10 мТл бўлган магнит майдон шу ўткагичга қандай куч билан таъсир қилади? Майдон чизиқлари ва ток ўзаро перпендикуляр.
Жавоб: F = 50 мН
21 слайд
Магнит майдон мавзусига оид тест.
1-вариант
1.Ҳаракатланаётган зарядли зарралар атрофида қандай майдон ҳосил бўлади?
а) Магнит б) электр ва магнит
в) электр с) майдон ҳосил бўлмайди
2. Магнит майдонни қандай қутблари
бор?
а) Жанубий,Шарқий б) Шимолий, Жанубий в) Шимолий,Ғарбий с) Мусбат ва манфий
3. Магнит майдон - ... майдондир.
а) Уюрмали б) Электростатик
в) Потенциал майдон с) Чексиз
4. Магнит индукция вектори қандай бирликда ифодаланади?
а) Ампер б) Герц в) Тесла с) Ньютон
5. Магнит майдонда токли ўтказгичга таъсир этувчи куч... кучи дейилади.
а) Кулон б) Лоренц в) Ампер с) Электр
6.Индукцияси 5 мТл бўлган магнит майдонида индукция чизиқларига перпендикуляр равишда
10 Мм/с тезлик билан ҳаракатланаётган электронга қандай куч таъсир қилишини топинг.
а) 8*10-15 Н б) 50*10-15 Н
в) 8*10-19 Н с) 5 * 10-19 Н
2-вариант
Лоренц кучининг модули нимага тенг?
а) F= g U B sin α б) F=B I L sin α
в) F=m U2 / R2 с) F=mg
2. Электр токи билан магнит стрелкаси орасида ўзаро таъсирни биринчи бўлиб ким аниқлади?
а)Ампер б) Кулон
в) Эрстед с) Якоби
3. Амперметр электр токининг қайси таъсирига асосан ишлайди?
а) Иссиқлик б) Магнит
в) Химиявий с) Тўғри жавоби йўқ
4. Ферромагнит модда юқори бўлган ҳаракатда моддани ферромагнит хоссаларини йўқолиш ҳарорати... ҳарорати дейилади.
а) Критик б) Эриш
в) Кристалланиш с) Кюри
5. Магнит майдон манбалари нима?
а) манбаси йўқ б) магнит зарядлари
в) атомлар с) малекулалар
6. Актив узунлиги 5 см бўлган ўтказгичга 50*10-3 Н куч билан таъсир қилиб турган магнит майдон индукцияси қандай? Ўтказгичдаги ток кучи 25А,
α =900
а)25*10-3 Тл б) 40*10-3 Тл
в) 75*10-3 Тл с) 10*10-3 Тл
22 слайд
Магнит майдони ва унинг
таъсири мавзусини якунлаш.
Магнит майдон электр токи атрофида ҳосил бўлади.
Магнит майдон доимий магнит атрофида ҳосил бўлади.
Магнит майдон токка кўрсатадиган таъсирига қараб пайқалади.
Магнит майдон - уюрмали майдондир.
Магнит майдон материянинг махсус туридир.
Ҳаракатланаётган зарядли заррага магнит майдон тамонидан таъсир этадиган куч Лоренц кучи дейилади.
Токли ўтказгичга магнит майдон тамонидан таъсир этадиган куч Ампер кучи дейилади.
Магнит майдонга киритилган моддалар магнитланади.
23 слайд
Дарсни баолаш шкаласи
Баллари
Бахоси
40-35
34-25
24-15
"5"
"4"
"3"
24 слайд
Уй вазифаси:
4-бобни такрорлаш ;
211-212 бетдаги
бобга доир саволларга
жавоб ёзиб келиш.
25 слайд
Большое спасибо
за Ваше внимание!
До новых встреч!
Ждём ваших откликов!
A) Отлично
B) Хорошо
C) Удовлетворительно
D) Неудовлетворительно
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 669 366 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Розметова Барно Ергашевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Мини-курс
8 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.