Сабақ жоспары: "Алтын сақа"

Сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Күні: Сынып:5	Мектеп:Ново-Троицк орта мектебі Мұғалімнің аты-жөні:Кинжибаева Роза Сартаевна Қатысқандар:                      Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы:	Алтын сақа
Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары:	5.Т/А3.Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша  ақпаратты анықтау. 5.Т/А2.Әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени, тақырыптарға байланысты диалог,  монологтердегі   (ән мәтіні, хабарлама,  жарнама, хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру.
Сабақтың мақсаты:	Мәтінді мұқият тыңдайды, оқиды; Негізгі және қосымша  ақпаратты анықтау. Диалог және монологтағы көтерілген мәселені түсіндіру.
Бағалау критерийі	Барлығы орындай алады: Мәтінді оқиды, сұрақтарға жауап береді Көпшілігі орындай алады:Негізгі  және қосымша ақпаратты анықтайды. Кейбірі орындай алады: Мәтіндегі көтерген мәселені түсіндіре алады, қорғай алады.
Тілдік мақсаттар	Оқушылар орындай алады: Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: қиял-ғажайып, сақа, бай, жалмауыз кемпір,түлкі, қарлығаш. Диалог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер: Талқылауға арналған сұрақтар: 1) Халық ауыз әдебиетінің түрлері қандай? 2) Ертегілердің жанрларын атандар?
Құндылықтарға баулу	Туған жерге, елге деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу, рухани құндылыққа баулу. Оқушыларды шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауға баулу
Пәнаралық байланыс	Қазақ әдебиеті
Тақырып бойынша алдыңғы білім
Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері	Ресурстар
Сабақтың басы	Ұйымдастыру кезеңі  Сыныпта психологиялық ахуал туғызу. Шаттық шеңбері Балалар ортаға шеңбер құрып  өлең хормен айтады.   Армысың, көк аспан! Армысың, алтын күн! Армысың Жер-ана! Армысың жан досым! Міне, менің қолым бос, Жүрегіме жылу қос. Топқа бөлу: ертегілер суреттері бойынша 4 топқа болу (орыс,украин,қазақ,башқұрт ертегілердің суреттер)	Суреттер
Сабақтың ортасы	1-тапсырма: Оқушыларға мәтін таратылады. Топ ішінде мәтінді оқи отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастырады және басқа топтар жауап береді. «Сұрақ-жауап әдісі» Дескриптор: - Ертегіні оқыды -1б -Мәтін бойынша сұрақтар құрастырды – 2б -Сұрақтарға жауап берді.-3б Бағалау: Смайлик арқылы бағалау. 2-тапсырма:  «Екі жақты күнделік» әдісі.  Мәтін бойынша қосымша акпаратты анықтай отыра, өз ойын еркін жеткізеді. Мәтін  «Алтын сақа» Жинақы мәтін Өткен заманда бір бай болыпты, ол бір перзентке зар болыпты, зарыға жүріп перзентті болыпты. Бай бір күні жылқысын суара көлге келсе, көлдің ішінде бір қып-қызыл өкпе жүзіп жүр екен. Байдың айдап келген жылқылары көлдегі жүзіп жүрген өкпеден үркіп, суға жуымайды. Әлгі жерде бай жылқыларын қанша айдаса да, суға жаба алмайды. Сол кезде бай тұрып судағы жүзіп жүрген өкпені құрықпен түртіп көреді. Өкпе суға батып кетіп, әлден уақыттан соң жалмауыз кемпір болып судан шығады да, байдың жағасынан ала кетеді. Бай көзі алақандай болып, қорқып кетеді. Бай жалмауыз кемпірге: - Ат басындай алтын берейін, қоя бер, - дейді. Жалмауыз кемпір жібермейді. - Осы жылқыларымның бәрін берейін, қоя бер, - дейді. Кемпір көнбейді. Кемпірден сасып: - Енді не берейін? - дейді бай. Кемпір: - Жалғыз балаңды бер, жіберейін, - дейді. Бай жалғыз баласын бермек болады, кемпір байды қоя береді. Кемпір байға: - Балаңды қай жерде бересің? - дейді. Сонда бай: - Ертең көшемін, сонда баламның алтын сақасын жұртқа тастап кетейін, сен жұртта сол сақаның жанында отырасың, - дейді. Сонымен бай жалмауыз кемпірге уәдесін беріп, жылқыларын айдап кетіп қалады. Ертеңінде көшеді, жалғыз баласының алтын сақасын ұмыттырып жұртқа тастап кетеді. Ауыл жаңа қонысқа көшіп барады. Асық ойнайын десе, сақасы жоқ, бала алтын сақасын жоқтап, жылайды. Сонда әкесі: - Кеше көшіп жүргенде жұртта қалыпты. Барып алып келе ғой, - дейді. Бала бармақшы болады да, әкесінен: - Әке, қандай тайға мініп барайын? - деп сұрайды. - Жылқышыдан сұрап мін, - дейді бай. Жылқышы балаға: - Құрығыңды құлдыратып, жүгеніңді сылдыратып, жылқыға бар. Қай тай бетіңе қараса, соны мін, - дейді. Бала құрығын құлдыратып, жүгенін сылдыратып, жылқыға келсе, шеттегі бір қотыр тай балаға қарай қалады. Бала сол қотыр тайды ұстайды да, жүгендейді. Жүгендегенде тайдың қотыры жазылады. Үстіне тоқым салғанда, құнан болады. Үстіне ер салғанда, дөнен болады. Айылын тартқанда, бесті ат болады. Бала үстіне қарғып мінгенде, тұлпар болып, көзді ашып-жұмғанша жұртқа жетіп келеді. Жұртқа келсе, алтын сақасы ошақ басындағы тезек түбінде жатыр екен. Сақа жанында бір кемпір отыр екен. Бала кемпірге: - Шеше, анау жатқан сақамды алып берші! - дейді. Сонда кемпір: - Шырағым, өзің түсіп ал. Кәріліктен отырсам - тұра алмаймын, тұрсам - отыра алмаймын, - дейді. Сонда бала: - Мен жастықтан түссем - міне алмаймын, мінсем - түсе алмаймын, - дейді. Сонда баланың тайы сақаның жанына жата қалады. Бала үзеңгіден аяғын суырмай, сақаны іліп алады. Тай тұра қашады. Жалмауыз кемпір тұра қуады. Бала қашып келеді. Әрі-бері қуып жете алмайтын болған соң кемпір бір тісін жұлып алып, атып жібергенде тайдын бір аяғын жұлып түсіреді. Тай үш аяғымен қашып, жеткізбейді. Кемпір тағы бір тісін жұлып лақтырғанда, тайдың тағы бір аяғы жұлынып түседі. Тай екі аяғымен шауып бара жатып, жолында бір бәйтерекке кез болады. Тай әлсірейін дейді. Терек жанына бара бергенде, бала тайынан секіріп түсіп, бәйтеректің басына шығып кетеді. Жалмауыз кемпір бәйтеректің түбін кешке дейін қазады. Бір кезде бір қызыл түлкі келеді де, кемпірге: - Шеше, шаршаған екенсің, мен қаза тұрайын, сен ұйықтап демал, - дейді. Кемпір жатады. Түлкі тісті суға атады да, қазған шұқырды қайта бітеп, өзі кетіп қалады. Кемпір тұра келсе, тісі де жоқ, түлкі де жоқ. Кемпір тағы бір тісін суырып алып, кетпен қылып, бәйтеректі каза береді. Бір уақытта тағы да бір түлкі келіп: - Шеше, кетпеніңді маған бере тұр, сен шаршаған шығарсың, мен қазайын, - дейді. Сонда жалмауыз кемпір: - Сен кетпенімді алып қашып кетесің, - дейді. Сонда түлкі: - Ол қырдың қызыл түлкісі, мен сайдың ақ түлкісімін. Баяғыда бұл баланың әкесі аң аулап жүргенде мені қуып, соға жаздаған болатын. Сондықтан бұл балада менің кегім бар, - дейді. Жалмауыз кемпір түлкінің сөзіне сеніп, тағы да кетпенді түлкіге беріп, өзі ұйқыға кіріседі. Түлкі тағы да кетпенін суға лақтырып жібереді де, шұқырды бітеп, өзі қашып кетеді. Кемпір тұрса, тағы да кетпені де жоқ, түлкі де жоқ. «Алда, ойбай-ай, алдаған екен ғой» деп, тағы да бір тісін суырып кетпен қылып, бәйтеректің түбін қаза береді. Сонда кемпір аузын ашса, бір-ақ тісі қалыпты. Кемпір бәйтеректің түбін қаза-қаза құлатуға жаақындайды. Бір заманда баланың төбесінен бір топ қарға өтеді. бала қарғаға: - Ау, қарғалар, қарғалар, қанатымен жорғалар. Жайлаудағы бес төбетіме хабар айта кет, мені жалмауыз кемпірден арашалап алсын, - дейді. Сонда қарғалар «қарқ-қарқ» етіп ұшып кетеді. Бір мезгілде үйректер төбеден ұшып өтеді, бала оларға да айтады. Олар да үндемей ұшып кете береді. Бір мезгілде бір қарлығаш бәйтеректің төбесінен әрлі-берлі ұшып жүреді де, баланың төбесіне келіп қонады. Бала қарлығашқа жылап тұрып, бұған да тапсырады. Бұрын бала қыстауындағы ұя салған қарлығаштың балапандарына тимей, бұларды жақсылап өсіріп, ұшырып жібереді екен. Сондықтан бала қарлығашпен дос екен. Сонымен, қарлығаш баланың төбеттеріне тапсырғанын айтып барады. «Осындай пәлен жердегі бәйтеректің басында бала тұр, бәйтеректің түбін жалмауыз кемпір қазып жақындатқан, енді құлатуға таяу тұр», - дейді қарлыгаш баланың төбеттеріне. Мұны естіген соң төбеттер шапқаннан шауып отырып, бәйтерекке келеді. Сол кезде бәйтерек те жерге құлайды. Баланың төбеттері, жалмауыз кемпірдің қолын қол, бұтын бұт қылып, жүн-жүнін шығарып, талап тастайды. Бала төбеттеріне кезек-кезек мініп, еліне аман-сау жетеді. Бала жалмауыздан аман-сау ққтылып келгеніне әке-шешесіне қатты қуанып, ел-жұртын жиып, үлкен той қылады. Бұдан былай неше күндер өткен соң, баяғы жалмауыз кемпірдің қызы құлаған бәйтеректің жанына келеді. Келсе, шешесінің жүн-жүні шығып, өліп қалғанын көреді. Кім өлтіргенін білу үшін сол жерде қарап жүрсе, иттердің ізі көрінеді. Мұнан соң қыз иттердің ізіне түсіп келе жатса, көп жылқыға кез болады. Енді ауыл жақын екенін біліп, ол жүріп келе жатады. Иттердің ізі тұп-тура байдың қотанына алып барады. Бұл кезде қотанға баяғы жалмауыз кемпірдің қызының келгенін біліп, бес төбет жалма-жан тұра ұмтылады, қыз кемпірдей емес, өте-күшті екен, бес төбетке бой бермейді. Сол арада бала, садақпен атып, қыздың көзін шығарады, садақпен екінші атқанда қызды өлтіреді. Сөйтіп, жалмауыздан мәңгі құтылады. Дескриптор: -Мәтіндегі негізгі ақпараттарға сүйеніп, жинақы мәтін құрастырды-1 балл -Өз ойын еркін жеткізді.-2балл Бағалау: «Бас бармақ 3-тапсырма: «Алтын сақа» ертегісі бойынша ән мәтіні, хабарлама,  жарнама, хабарландыру жазу, көтерілген мәселені түсіндіру.  1 топ ән мәтінін жазу, 2 топ – жарнама жазу, 3 топ –хабарландыру жазу. 4 топ – хабарлама жазу «Автор орындығы»  әдісі» (Үлгі бойынша) Ән мәтәні Бір ән мәтіні бойынша жазылған көркем сөз. Көктудың желбірегені - Қазақтың асқақ беделі. Махаббат, қайрат екеулеп, шымырлатқаны денені. Көктудың желбірегені - жаныма қуат береді. Таласқа түссе жан мен ту жан емес, маған керегі- Көктудың желбірегені. Жарнама Жарнама—тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама Жарнама! Қостанай қаласында «Карандаш» дүкенінде жаңа оқу жылына оқулықтар түсті. Хабарландыру Хабарлама Хабарландыру – мекемелердің, ұйымдардың атынан оның мүшелеріне алдағы болатын іс-шаралар туралы  хабарлап жеткізетін құжат түрі. Хабарландыру! 14 сәуір күні, сағат 15.00-де Жаратылыстану-гуманитарлық институтының ұйымдастыруымен «ҚБТУ көктемі шақырады» атты фестиваль өткізіледі. Келемін деушілерге есік ашық. жалпылама түрде болатын немесе болуға тиісті нәрселерді құлақтандыру Дескриптор:  - Ән мәтіні,жарнама,хабарландырудың жанрлық ерекшеліктерін ажырата алады.  - Ән мәтіні, жарнама,хабарландыру, хабарлама жазады Бағалау: «Екі жұлдыз, бір тілек»    Бекіту тапсырмасы: «Алтын сақа» тақырыбына тест алу.	Өте жақсы     жақсы           қанағаттанарлық Ән мәтіні, жарнама және хабарландыру үлгілері. Турлі түсті маркерлер, ватман.
Сабақтың соңы Рефлексия	Кері байланыс Мені қинағаны… Мені қызықтырғаны… Менің  тілегім…
Саралау-сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?	Бағалау-сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?	Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен депойлайсыз? Сабақтасаралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?
Жалпы бағалау Сабақта ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нəрсеге назар аудару қажет?