Октябрьскай
революция
күнүгэр аналлаах литературнай-
муз-й
композиция сценарийа.
И.М.Гоголев
аатынан Чочу орто оскуолата.
Сэтинньи.
(«Былааһы Совекка» ырыа тыаһыы турар)
В-1. Үйэттэн үйэҕэ батталга
Мин сахам норуота олорто
Үѳрэҕи, сырдыгы билбэккэ,
Ыар дьылҕа анала – дэнэрэ
Сырдык күн чаҕылын
Ѳктѳѳппүт биһиэхэ аҕалта,
Ситиһиини, кыайыыны, сайдыыны
Күн-Ленин үѳрэҕэ ыйбыта.
В-2. Россияҕа ыраахтааҕы былааһа
баһылаан олорор кэмигэр, Россия норуота баай
батталыгар олорбута. Кыра-кыаммат
кулут-чаҕар буолар дьылҕалааҕа. Нуучча
норуотун ѳркѳн ѳйдѳѳхтѳрѳ
батталтан тахсар суолу кѳрдѳѳбүттэрэ, Владимир
Ильич Ленинбатталтан босхолонор
толкуйу баай былааһын самнардахха, ыраах
тааҕыны сууллардахха, үлэһит
норуот, рабочай, крестьянин илиитигэр саа-саа
дах тутанутары турдаҕына,
Революцияны оңордоҕуна эрэ кыаллыаҕын ѳйдѳѳн,
норуоту түмпүтэ.
В-1. «Норуот күүһэ-кѳмүѳл күүһэ» диэн
мээнэҕэ этиллибэт. Норуот биир сомоҕо буол
лаҕына, кини кыайбата суох буолар.
Кѳңүл олох туһа диэн,ѳрѳ турбут Ленин сала
йааччылаах үлэһит-хамначчыт
кылааһа 1917 сыллаахха сэтинньи 7 күнүгэр
ыраахтааҕы былааһын самнаран
кѳңүл олоҕу ылбыта, быйыл 99 сыла буолла.
(
«Былааһы Сэбиэккэ» ырыа )
В-2. Революция сырдыга сир үрдүн
Сандаарда сырдаппыта,
Инники илдьэрэ ѳрѳ күүрдэн
Үлэ кыһыл знамята.
В-1.Революция кыһыл знамятын аннынан
үлэһит-бааһынай кѳңүл олоххо бигэтик
үктэнэн социализм сырдык
идеяларын олоххо киллэрэр туһугар, үлэни ѳрѳ тутан
Аан дойдуга саамай модун Советскай
Союз диэн 15 доҕордуу союзнай
Республикалаах Государствоны
тэрийбитэ.
В-1 Доҕордуу илииттэн сиэттиһэн
Биир ньыгыл сомоҕо
кэккэнэн,
Хаамаллар доҕордуу норуоттар
Эйэлээх олоҕу айхаллыы.
(«Аахса барбаппыт атын омук
диэн»)
В-2. Ленин салайааччылаах Коммунист
Партия кэккэтигэр норуот эр санаалаахтара,
чулуу
дьоно холбоспуттара. Дьон-норуот олоҕо тупсарын туһуттан үгүс ѳрүттээх
үлэ
былааннаахтык барбыта. Сир норуокка түңэтиллибитэ, колхозтар тэриллибит
тэрэ,
оскуолалар, балыаһалар арыллыбыттара. Эдэр ыччат комсомол тула түмсү
бүтэ,
пионердар, октябрёноктар этэрээттэрэ тэриллибиттэрэ. Сырдатыы, ликбез
үлэлэригэр
сүрүн күүс кинилэр этэ.
В-1. Горн,
барабан тутуурдаах
Кыһыл
хаалтыстара түѳстэригэр
Тэтэрэ-сырдыы умайан
Пионер
оҕолор иһэллэр.
В-2 Парадтыы
хааман иһэннэр,
Пионер
оҕолор ыллыыллар,
Ол ырыа
тэтимнээх дорҕоонун
Истэллэр
бары континеннар.
(«Взвейтесь кострами синие ночи»)
В-2. Буурҕа кѳтүппүт
мохсоҕоллоро
Үрдүккэ
кѳтѳллѳрүн тэңэ,,
Комсомолец оҕолор кѳрсѳллѳрѳ
Саңа олох
күнүн түбүккэ.
В-1 Хараңа
улуустары сырдатың-
Партия
сорудах биэрэрэ.
Комсомол
миинэрэ культроп атын,
Түңкэтэх
улууска сүүрдэрэ.
В-2 Аңааттар
түүнү сырдаталлара
Ааҕар
балаҕан уоттара.
Алаастар
уһуктубут ыаллара
Артыалга,
колхозка кииртэрэ.
(«Эн, комсомол, мин дьолум»)
В-1. Эйэлээх кѳңүл олоҕу тутары баай
баттыгастаах кылааһа утарара, дьон-
норуот бары тэң бырааптаах
буоларын сѳбүлээбэтэ. Туох баар күүһүнэн
батталлаах былааһын
хаалларар туһугар ѳлѳрүнэн мѳхсѳрѳ, сэриилэри
күѳртүүрэ.
В-1. Киэң Россия үрдүнэн гражданскай
сэрии күүдэпчилэммитэ. Саңа кѳңүл олоҕу
самнараары , революцияны хам
баттаан кулут олоҕун эргитээри.
(«Там, вдали, за
рекой»)
В-2. Үлэҕэ, сэриигэ да ѳрүүтүн
Партия кѳмѳтѳ, тирэҕэ
Буолаңңын уһаарылла үүммүтүң
Комсомол кэрээбэт кэккэтэ.
В-1. Кѳңүл олоҕу кѳмүскээн,
дирбиэннээх-дарбааннаах сылларга тѳһѳлѳѳх эдэр
ыччат-пионер, комсомол сырдык
тыынын, олоҕн толук уурбута буолуой?
Санаан, ахтан ааһыаҕың пионер
Сима Сергеевы, Хохочойго бандьыыт тоһууру
гар түбэһэн сырдык тыыннара
быстыбыт, кыыллыы сэймэктэммит Бүлүү 17
комсомол ыччатын… Кинилэр
кэккэлэригэр бааллара эбээт биһиги биир дойду
лаахтарбыт Нифонт Томскай,
Ксенофонт Иванов. ?????
В-2 Хохочой күѳл түң тыатыгар
Билигин да суор кыланар,
Оо, хара суор, эн комсомол
Уоттаах хаанын испитиң дуо?!
(«Хохочой»)
В-1. Социализм кыайыытын сѳбүлээбэккэ,
аны омук интервеннэрэ Советскай Союһу
кынчарыйа кѳрбүттэрэ, коммунизм
дойдутун сир үрдүттэн симэлитээри Герма
ния, Япония сэриинэн
түспүттэрэ.
(«Священная
война»)
В-2. Ийэ дойдуну ѳстѳѳхтѳн кѳмүскүү,
саа-саадах тутан доҕордуу норуоттар Ком
мунист Партия салалтатынан
ѳлѳрү утуйарга холоон туран бары биир киһи
курдук сэриигэ туруммуттара.
Сэриилэһэр фроңңа да, тыыл ыарахан үлэтигэр
да, пионер оҕолор, комсомол
ыччаттар сѳҕүмэр геройдуу быһыыны кѳрдѳрбүттэ
рэ. Киэн тутта, махтана
ахтыаҕың герой-пионердары – Валя Котигы, Марат Ка
зейы, Лёня Голиковы, Зина
Портнаяны онтон да атын, билиңңи кыһалата суо
олох иһин эдэркээн саастарыгар олохторун толук уурбут пионер-оҕолору.
кини
лэр эһиги сааскытыгар сылдьан
киһи сѳҕѳр героизмын оңорбуттара уонна үйэ-
саас тухары махталлаах дьон
ѳйүгэр сүппэттии хаалбыттара.
(«Женька»)
В-1. Москва, Сталинград, Днепр
тастарыгар
Комсомол хорсун ыччаттара
Ытык сэрии кытыастар уотугар
Норуоттарын аатырдыбыттара.
В-2. Комсомол ѳрүү инники кэккэҕэ
сылдьыбыта. Кинилэр фашизмы утарар сэрии
гэ Кыайыы иһин кыргыһыыларга
хаһан да, ханна да буолбатах уһулуччулаах
героизмы кѳрдѳрбүттэрэ. Оччотооҕу
17-20 саастаах кѳлүѳнэ үгүс ѳттѳ суох
буолбута…Ѳйдѳѳн-ахтан ааһыаҕың
герой-комсомолецтары–Зоя Космодемьян
скаяны, Александр Матросовы,
Николай Гастеллоны, Краснодон «Эдэр Гвар
деецтарын»- Олег Кошевойу,
Сергей Тюленины, Ульяна Громованы, Любовь
Шевцованы о.д.а. Кинилэр
элбэхтэр этэ, Саха геройун Фёдор Попову, тыылга
геройдуу үлэлээбит бэйэбит
эбээлэрбитин-эһээлэрбитин. Кинилэр пионер сааста
рыгар сылдьан Кыайыыны
уһансыбыттара.
Советскай норуот бу
сэриигэ кыайыылаах тахсыбыта, кыайбыта-доҕордуу но
руот биир сомоҕо буолан,
кыайбыта Ѳктѳѳп былааҕын ѳрѳ кѳтѳҕѳн, кыайбыта
Кѳңүл олоҕу кѳмүскүүр буолан,
кыайбыта-биһиги билиңңи олохпут туһугар.
В-1. Сэрии урусхаллаабытын, алдьаппытын
кѳннѳрѳр үлэлэргэ ыччат эмиэ инники
күѳңңэ сылдьыбыта, туспа
героизмы кѳрдѳрбүтэ. Кини күүһүнэн дойдубут
сэрии иннинээҕи ситиһиилэри
куоһаран ѳрүттүбүтэ, үйэ аңара кѳннѳрүллүѳх
тээҕи 5-6 сылынан кыайбыта уонна
олох бары салааларыгар Советскай Союз
Аан дойдуга инники күѳңңэ
тахсыбыта.
(«Эйэ
ырыата»)
В-2 Алта орденнаах
Ленин комсомола
Кэнники кэскиллээх
кэмнэргэ
Коммунизмы тутааччы
буола,
Кимиэллээх үлэҕэнэн үүммүтэ.
Улуу Октябрьскай Революция буолбута
эһиил 100 сылын туолар кэрэ- бэлиэ кэмэ
кэлэн иһэринэн, кини оңорбут, ситиспит
кыайыыларын аҕыйах тылынан аҕыннахха маннык:
В-1 Эһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ –
Ураты үчүгэй олоҕу
Оһуордаан – ойуулаан тутаары
Охсуспут, охтубут, чулуу дьон
Уот сиэмэ кыымнара буолаҕыт.
В-2. Эһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ –
Эһэлэр, аҕалар биэртэрин
Тэнитэн – дэлэтэн иһээри,
Тиһэҕэр тиэрдээри тииһэҕит!
В-1. Эһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ –
« Баайдары, батталы бахтаппыт»
Бассабыык, герой дьон сиэннэрэ
–
Балама сэриинэн суоһаабыт
Фашиһы самнарсан тураҕыт.
В-2. Эһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ –
Кырыс сир кѳмүстүү Эһиги,
долгуйар
Күѳх ньуурун дириңник
тиэрбиккит,
Сүүрүктээх ѳрүһү айааһаан,
Сибииргэ күн уотун тиспиккит.
В-1. Эһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ -
Арктика чыпчаалын баһылаан,
Аалай уот былааҕы аспыккыт;
Күн диэки, Сулуска чугаһаан,
Киэң куйаар ааннарын
аспыккыт!
В-2 Биһиги, Октябры
айбыттар сиэннэрэ –
Турксибы, БАМ суолун, Камаһы
Үлэнэн, ырыанан айбыккыт;
Таас чоҕу,кѳмүһү, алмааһы
Эйэ, дьол туһугар баһабыт!
(«БАМ
тутааччыларын ырыата»)
В-1 Биһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ –
Күн Ленин үѳрэҕин кылаатын
Күннэтэ барҕарда турабыт,
Сир үрдүн барытын сырдатар
Сырдык таас дьиэлэри тутабыт!
В-2. Биһиги, Октябры айбыттар сиэннэрэ
Ураты үчүгэй олоҕу
Ойуулаан – оһуордаан тутаары
Охсуспут, охтубут, кыайбыт дьон
Уот сиэмэ кыымнара буолабыт!
(«Ѳктѳѳпкѳ
эҕэрдэ»)
В-1. Хомойуох иһин, билигин сэтинньи
сэттис күнүгэр буолар бырааһынньыкпыт
уларыйан, сомоҕолоһуу күнүнэн
солбуллан бэлиэтэнэр. Урукку пионердар,
комсомолецтар, билиңңи
пенсионердар Ѳктѳѳппүт күнүн суохтуубут, ахтабыт.
В-2. Урукку оҕолоор, ѳйдүүгүѳт,
Баччаларга Ѳктѳѳпкѳ,
Былаах, сибэкки тутуурдаах
Парадка барар этибит.
Оҕо саас ѳйдѳбүлэ
Ѳрѳ күүрүүлээх Ѳктѳѳпкѳ
Тѳлѳннѳѳх митинг буолара,
Үѳрүү-ккѳтүү аргыстааҕа
Тэрилтэлэр барыта,
Оскуола оҕото биир тэңңэ
Ньиргиэр парадка хаамарбыт
Ураа хаһыытаан далбаатыырбыт.
В1. Оҕо сылдьан Ѳктѳѳбү
Олус,олус күүтэрим,
Ѳктѳбүрүѳнэк буолаары,
Түѳспэр значок иилинээри,
Кыһыл хаалтыс баанаммын
Пионер кэккэтигэр киирээри,
Комсомолец буоламмын
Коммунизмы тутуһаары.
В-2 Силлиэнэн – буурҕанан силлиэрбит,
Баайдары, батталы ытыйбыт,
Сэтинньи сэттистиир күнүгэр,
Биир ньыгыл түмсэрбит кѳрүгэр.
Уот кыһыл былаахтаах хаамсарбыт,
Ураатаан дьиэрэтэн ааһарбыт,
Уруйу – айхалы тутарбыт,
Улуукан дойдуну туойарбыт.
В-1. Кытыастар Ѳктѳѳбү мэлдьэһэн,
Кэккэлии билигин ааспаппыт,
Кыһыллыыр былааҕы күѳрэтэн,
Кѳхтѳѳхтүк, кѳрдѳѳхтүк
хаампаппыт.
В-2. Оннооҕор уот сэрии кэмигэр
Кыайыыга эрэли үѳскэтэн,
Кыһыл болуоссат устунан
Күргүѳмнээх параппыт ааспыта,
Москва анныттан ѳстѳѳҕү үүрэн,
Берлиңңэ тиийэ хаампыта!
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.