1.Тапсырма
Тіл
дегеніміз не?
Тіл ұлттық келбет дегенді қалай түсінеміз?
Тіл - қатынас құралы
Тіл - тарихи құбылыс
«МЕН-ТІЛ-ҚОҒАМ» тақырыбында постер жасату
2.Мәтіндік тапсырмалар
І топ
Мәтін
Түйе-
шөл даланың ең төзімді көлігі. Адам баласына түйенің пайдасы аса зор.
Алдымен ол күшті, шөлге,суыққа, жемге төзімді. Бірнеше кндік шөлдерден
үстіндегі жүгін ауырсынбай жүре береді.
Түйенің
сүті қою болады. Оның сүтінен қымыз сияқты сусын ашытады. Мұны шұбат деп
атайды. Түйенің жүні шуда, жүн блып екіге бөлінеді.Шуда дегеніміз-түйенің
мойын астына, желкесіне,екі тізесінің жоғарғы жағына шығатын ұзын қылшықты
жүн. Түйенің жүні ешкінің түбітіндей биязы, жұмсақ болады.Бұл жүннен жіп
иіреді, алаша, қап, қолғап тоқиды. Түйе жүні жылы болады.
Тапсырма
1.Мәтінге
ат қойыңыз.
А)Түйе-сенімді
жануар.
Б)Түйенің
қасиеті.
С)
Шыдамдылық.
Д)Төрт
түлік мал
Е)
Шұбаттың пайдасы.
2.
Мәтіннен қандай қорытынды шықпайды, анықтаңыз.
А)Түйе
жүні жұмсақ болады.
Б)Түйенің
сүтінен шұбат ашытылады.
С)Түйенің
жүнінен қолғап тоқиды.
Д)Түйенің
сүті сұйық болады.
Е)Түйе
шөлге де, суыққа да төзімді жануар.
3.
Мәтінде асты сызылған сөздің негізгі түбірі қай сөз табынан, анықтаңыз.
А)Зат
есім.
Б) Сын
есім
С)Есімдік
Д)Етістік
Е)Үстеу
ІІ топ
Мәтін
Айналамыз
түрлі-түсті әдемі және хош иісті гүлдерге толы.Біз оларға сүйсіне қараймыз,
сезімге кенелеміз. Әсіресе көктем мезгілі келгенде айнала глге оранғандай
болады. Дегенмен гүлдер қауызын адамдарға ғана арнап ашпайды. Көздің жауын
алатын гүлдердің түрлі түсі мен аңқыған хош иісі көбелектерді де өзіне
шақырады.
Гүлдердің
әсемдігінен ләззат алатын тек адамдар ғана. Ал көбелектерге маңыздысвы-олардың
түсі, гүлінің бітімі, иісі және одан алатын қорегі. Гүлдер біреулерін
сөл-шырынымен, басқаларын тозаңымен, тағы бір тобын осы екеуімен де
қоректендіреді.
Тапсырма
1.Мәтіннен
қандай қорытынды шықпайды, анықтаңыз.
А)Көктем
мезгілінде айнала глге оранады.
Б)Гүлдердің
хош иісі көбелектерді өзіне шақырады.
С)Гүлдердің
әсемдігінен адамдар ғана ләззат алады.
Д)Көбелектер
гүлдердің сәнін келтіреді.
Е)Көбелектер
гүлдің шырынымен, тозаңымен қоректенеді.
2.Мәтіндегі
«ләззат алу» тұрақты тіркесінің мағынасын анықтаңыз.
А)Жақсы
көру
Б)Жиіркену
С)Қызығу
Д)Рақаттану
Е)Сезіну
3.Мәтінде
асты сызылған сөзге қатысты дұрыс жауапты анықтаңыз.
А)Диалект
сөз
Б)Термин
сөз
С)Неологизм
Д)Историзм
Е)Архоизм
ІІІ
топ Мәтін
Түркілер жылдардың әрқайсысында бір-бір қасиет бар деп сенген. Мәселен,
олардың көзқарасынша, сиыр жылы кіргенде, ұрыс көп болады, себебі сиыр-
бір-бірімен көп сүзісетін жануар.Ұлу жылы кірсе, жауын-шашын, су мол болады
да, егін бітік шығады, өйткені ол –су жануары. Халық тағы сол сияқты әр жылға
әрқилы болжам жасайды.
1. Мәтінде не туралы баяндалғанын көрсетіңіз.
А)Түркілердің
шаруашылығы
Б)Түркі
дәуіріндегі ауа райы
С)Түркілердің
нанымы
Д)Түркі
дәуіріндегі жылдардың кіру тәртібі
Е)Түкілердің
дәстүрі
2.Түркілер
болжамы неге байланысты жасағанын табыңыз.
А)Жануарлардың
ерекшелігіне қарай
Б)Егінге
байланысты
С)Жауын-шашынға
байланысты
Д)Сиырға
байланысты
Е)Ұлуға
байланысты
3.Алғашқы
сөйлемдегі есімдіктің түрін анықтаңыз.
А)Жіктеу
есімдігі
Б)Сілтеу
есімдігі
С)Сұрау
есімдігі
Д)Белгісіздік
есімдігі
Е)Болымсыздық
есімдігі
ІҮ
топ Мәтін
Адамның ең үлкен байлығы-оан берілген өмір. Адам уақыт пен өмірдің қадірін
білмеді.Уақытты керексіз нәрселерге жұмсайды. Ол адамға күніне бір рет қана
беріледі.Адам оны дұрыс пайдалану керек, өйткені өткен уақытты кері қайтара
алмайсың.
1.Мәтіннің
негізгі идеясын анықтаңыз.
А)Адамдарда бос уақыт көп.
Б)Уақытты дұрыс пайдалана білу керек.
С)Адамның алтыны көп болса, уақытты сатып ала алады.
Д)Бүгін пайдаланбаған уақытыңды ертең іске аыруа
болады.
Е)Адам өмірдің қадірін жете түсінген.
2.Мәтінде шылаудың қай түрі бар, анықтаңыз.
А)Жалғаулық
Б)Септеулік
С)Демеулік
Д)Шектік
Е)Тежеу
3.Мәтіндегі бірыңғай мүшенің қызметін.
А)Бастауыш
Б) Баяндауыш
С) Толықтауыш
Д) Анықтауыш
Е)Пысықтауыш
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.