ТАБЛИЦЫ К УРОКУ "Хикәя фигыль.Килешләр."

ФИГЫЛЬ (глагол)

Үткән  заман (прош. вр.)		Хәзерге заман (наст. вр.)	Киләчәк заман (буд. вр.)
билгеле	билгесез		билгеле	билгесез
Нишләде?	Нишләгән?	Нишли?	Нишләячәк?	Нишләр?
-ды/-де -ты/-те	-ган/-гән -кан/-кән	-а/-ә -ый/-и	-ачак/-әчәк -ячак/-ячәк	-р/-ар/-әр -ыр/-ер

ФИГЫЛЬНЕҢ ЮКЛЫК ФОРМАСЫ (отрицательная форма глагола)

Үткән заман (прош. время)	Хәзерге заман (наст.время)	Киләчәк заман (буд.время)
Корень+-мә/-ма+окончание прошедшего времени	Корень+-мый/-ми	Корень +-ма/-мә +окончание будущего времени

ФИГЫЛЬЛӘРНЕҢ ЗАТ-САН БЕЛӘН ТӨРЛӘНЕШЕ

(спряжение глаголов по лицам и числам)

Зат (лицо)	Үткән заман (прош. время)	Хәзерге заман (наст.время)	Киләчәк заман (буд.время)
Мин	-м	-м	-мын/-мен
Син	-ң	-сың/-сең	-сың/-сең
Ул	-	-	-
Без	-к	-быз/-без	-быз/-без
Сез	-гыз/-гез	-сыз/-сез	-сыз/-сез
Алар	-лар/-ләр	-лар/-ләр	-лар/-ләр

Не

·       ТҮГЕЛ (алма түгел, кызыл түгел – не яблоко, не красный)

·       С глаголами (-мый, -ми; -ма, -мә)

КИЛЕШЛӘР  (падежи)

Килешләр (падежи)	Сораулар (вопросы)	Кушымчалар  (окончания)
		после гласных и звонких согласных		после глухих согласных
		твёрдое слово	мягкое слово	твёрдое слово	мягкое слово
Баш килеш	Кем? (кто) Нәрсә? (что)	___	___	___	___
Иялек килеше	Кемнең? (чей? у кого) Нәрсәнең? (чей)	-ның	-нең	-ның	-нең
Юнәлеш килеше	Кемгә? (кому) Нәрсәгә? (чему) Кая? (куда)	-га	-гә	-ка	-кә
Төшем килеше	Кемне? (кого) Нәрсәне? (чего, что)	-ны	-не	-ны	-не
Чыгыш килеше	Кемнән? (от кого) Нәрсәдән? (от чего) Кайдан? (откуда)	-дан -нан	-дән -нән	-тан	-тән
Урын-вакыт килеше	Кемдә? (в ком) Нәрсәдә? (на чём) Кайда? (где) Кайчан? (когда)	-да	-дә	-та	-тә

ТАРТЫМ (склонение по принадлежности)

	зат (лицо)	алмашлык (местоимение)	после гласных		после согласных
			тв. сл.	мяг. сл.	тв. сл.	мяг. сл.
берлек сан (ед. ч.)	I	Минем (мой)	-м	-м	-ым	-ем
	II	Синең (твой)	-ң	-ң	-ың	-ең
	III	Аның (его/её)	-сы	-се	-ы	-е
күплек сан (мн. ч.)	I	Безнең (наш)	-быз	-без	-ыбыз	-ебез
	II	Сезнең (ваш)	-гыз	-гез	-ыгыз	-егез
	III	Аларның (их)	-лары	-ләре	-лары -нары	-ләре -нәре